Bệnh phế cầu là tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae) gây ra. Đây là một loại cầu khuẩn gram dương, thường xuất hiện theo cặp và có hình dạng giống ngọn nến.
Phế cầu khuẩn chủ yếu cư trú tại đường hô hấp của con người, đặc biệt vào mùa đông và đầu mùa xuân, vì đây là thời điểm mà khả năng lây lan vi khuẩn trong không khí gia tăng. Đối tượng dễ bị phế cầu khuẩn tấn công nhất là trẻ em dưới 5 tuổi, người già từ 65 tuổi trở lên và những người yếu tố nguy cơ.
Các bệnh nhiễm trùng phế cầu bao gồm:
Phế cầu khuẩn chủ yếu gây bệnh ở đường hô hấp
Vắc xin phế cầu là loại vắc xin được sử dụng để phòng ngừa các bệnh do vi khuẩn phế cầu gây ra. Do mức độ nguy hiểm của phế cầu khuẩn, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị các bậc cha mẹ nên cho trẻ tiêm vắc-xin phòng bệnh.
Đây là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ nhỏ khỏi những biến chứng nặng nề mà bệnh phế cầu có thể gây ra, đồng thời góp phần hạn chế sự lây lan trong cộng đồng.
Vắc xin phế cầu là loại vắc xin để phòng ngừa vi khuẩn phế cầu
Hiện nay, nước ta có 3 loại vắc xin phế cầu được bộ y tế cấp phép lưu hành, bao gồm :
Hiện nay có 3 loại vắc xin phế cầu khuẩn được cấp phép lưu hành ở Việt Nam
Viêm màng não là một bệnh rất nguy hiểm xảy ra khi lớp màng bao bọc não và tủy sống bị viêm, thường do phế cầu khuẩn gây ra.
Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi từ trẻ nhỏ, người trưởng thành đến người cao tuổi. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm màng não có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như:
Việc tiêm vắc xin phế cầu giúp tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, ngăn ngừa hiệu quả các trường hợp nhiễm phế cầu khuẩn gây viêm màng não.
Từ đó giúp làm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các hậu quả nghiêm trọng đi kèm. Đây là một biện pháp phòng bệnh quan trọng, đặc biệt đối với các nhóm đối tượng có nguy cơ cao.
Tiêm vắc xin phế cầu giúp ngăn ngừa viêm màng não
Viêm tai giữa là một bệnh phổ biến do phế cầu khuẩn gây ra, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi. Mặc dù trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh nhất nhưng viêm tai giữa cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn, kể cả những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng như suy giảm thính lực, viêm màng não, thủng màng nhĩ, liệt mặt, áp xe và trong trường hợp nặng nhất là tử vong.
Tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa bệnh viêm tai giữa do phế cầu khuẩn, giúp bảo vệ sức khỏe thính giác và ngăn chặn những hậu quả nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ nhỏ và các nhóm đối tượng có nguy cơ cao.
Tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa bệnh viêm tai giữa
Viêm phổi do phế cầu khuẩn gây ra có khả năng tiến triển nhanh chóng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể khỏi.
Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, viêm phổi vẫn để lại các di chứng nặng nề như suy giảm thị lực, thính lực hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển thần kinh.
Bệnh đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, người cao tuổi, người trưởng thành có hệ miễn dịch suy yếu hoặc những ai mắc các bệnh mạn tính.
Vắc xin phế cầu đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa viêm phổi, giúp bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của phế cầu khuẩn và giảm thiểu nguy cơ mắc biến chứng nặng do bệnh, đặc biệt ở các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương.
Vắc xin phế cầu đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa viêm phổi
Nhiễm trùng huyết do phế cầu khuẩn là một tình trạng nghiêm trọng khi vi khuẩn xâm nhập vào hệ tuần hoàn máu, gây tổn thương các cơ quan quan trọng như thận và gan.
Nhiễm trùng huyết còn gây thiếu hụt oxy và chất dinh dưỡng, làm gián đoạn lưu thông máu đến các cơ quan và chi, gây ra rối loạn đông máu và thậm chí là sốc nhiễm khuẩn. Các trường hợp nặng có thể dẫn đến suy đa tạng và tử vong, đặc biệt ở trẻ em và người cao tuổi.
Việc tiêm vắc xin phế cầu giúp cơ thể phòng ngừa hiệu quả các bệnh nghiêm trọng do phế cầu khuẩn gây ra, bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng huyết và những biến chứng nguy hiểm khác.
Tiêm vắc xin phế cầu bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng huyết
Việc bảo quản và xử lý vắc xin phế cầu đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả của vắc xin.
Nhiệt độ bảo quản:
Xử lý vắc xin bị tiếp xúc sai nhiệt độ:
Bảo quản vắc xin:
Xử lý vắc xin hết hạn hoặc không sử dụng:
Lưu trữ vắc xin phế cầu ở nhiệt độ từ 2°C - 8°C
Cách dùng và liều dùng vắc xin phế cầu tùy thuộc vào từng loại vắc xin phế cầu.
Lịch tiêm chủng đối với vắc xin phế cầu:
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:
Trẻ lớn và người trưởng thành thì số liều và thời gian tiêm phụ thuộc vào:
Ba liều chính của vắc xin phế cầu cho trẻ là vào tháng thứ 2, 4 và 6 sau sinh
Vi khuẩn phế cầu là nguyên nhân gây ra các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não với tỷ lệ tử vong từ 10 - 20% ở người mắc bệnh thông thường. Đặc biệt, ở nhóm trẻ em và người cao tuổi, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 50%.
Đáng lo ngại, nhiều chủng phế cầu khuẩn hiện nay đã kháng kháng sinh, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và tốn kém hơn. Vì vậy, tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, được khuyến cáo cho các nhóm đối tượng sau:
Trẻ từ 2 - 18 tuổi cần bổ sung thêm liều vắc xin phế cầu
Mặc dù vắc xin phế cầu mang lại hiệu quả phòng ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm cho trẻ em và người lớn, nhưng sau khi tiêm, người được tiêm có thể gặp một số tác dụng phụ.
Những phản ứng này thường không nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên cần theo dõi trong vòng 30 phút đến 1 giờ sau tiêm để đảm bảo an toàn.
Dù các tác dụng phụ này thường hiếm gặp, cha mẹ vẫn cần theo dõi trẻ sát sao trong 2 - 3 giờ đầu sau tiêm và tiếp tục quan sát các dấu hiệu bất thường trong những ngày tiếp theo để kịp thời can thiệp nếu cần thiết.
Sốt nhẹ là tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc xin phế cầu
Mặc dù vắc xin phế cầu mang lại hiệu quả cao trong việc phòng ngừa các bệnh nguy hiểm nhưng không phải đối tượng nào cũng phù hợp để tiêm.
Dưới đây là các trường hợp cần thận trọng khi sử dụng vắc xin này:
Thận trọng khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ sinh non dưới 28 tuần
Dưới đây là những trường hợp chống chỉ định cần đặc biệt chú ý:
Chống chỉ định tiêm vắc xin phế cầu cho phụ nữ có thai
Xem thêm:
Vắc xin phế cầu đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Hãy tiêm phòng đúng lịch để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm và chia sẻ bài viết này để mọi người cùng hiểu rõ hơn về tác dụng của vắc xin phế cầu!