Uống cà phê đã nhiều lần được chứng minh tốt cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, nghiên cứu công bố tuần này trên European Heart Journal chỉ ra rằng, lợi ích của việc uống cà phê có thể phụ thuộc vào thời điểm thưởng thức chúng và buổi sáng là thời điểm tốt nhất.
"Đây là nghiên cứu đầu tiên đánh giá mối liên hệ giữa thời gian uống cà phê với sức khỏe", chủ nhiệm nghiên cứu, Giáo sư Lu Qi tại Trường Y tế Công cộng và Y học Nhiệt đới Celia Scott Weatherhead của Đại học Tulane ở New Orleans (Mỹ), cho biết.
"Chúng ta thường không đưa ra lời khuyên về thời điểm trong hướng dẫn dinh dưỡng, nhưng có lẽ chúng ta nên cân nhắc điều này trong tương lai", ông Lu trình bày trong báo cáo.
Nghiên cứu cho biết hầu hết các nghiên cứu trước đây cho thấy rằng mức tiêu thụ cà phê vừa phải có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, các bệnh tim mạch và tử vong sớm.
Tuy nhiên, bằng chứng khoa học về việc các yếu tố như di truyền, lượng cà phê tiêu thụ hoặc chất làm ngọt thêm có ảnh hưởng đến mối liên hệ này hay không vẫn chưa nhất quán hoặc đôi khi gây tranh cãi.
Nghiên cứu của ông Lu đánh giá dữ liệu dinh dưỡng và sức khỏe của 40.725 người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên, thực hiện trong giai đoạn 1999 – 2018. Trong 10 chu kỳ khảo sát qua các năm, những người tham gia đã cung cấp chi tiết về chế độ ăn uống của họ từ ngày hôm trước.
Cả cà phê có chứa và không chứa caffeine đều được đưa vào nghiên cứu. Thời điểm uống được phân loại thành ba khoảng thời gian: buổi sáng (từ 4h - 11h59) sáng), buổi chiều (từ 12h - 16h59) và buổi tối (từ 17h - 3h59 hôm sau).
Nhóm nghiên cứu xác định được hai kiểu thời điểm tiêu thụ cà phê: chỉ buổi sáng và suốt cả ngày. Đến cuối thời gian theo dõi trung bình kéo dài gần 10 năm, có 4.295 ca tử vong do mọi nguyên nhân, 1.268 ca tử vong do bệnh tim mạch và 934 ca tử vong do ung thư.
So với những người không uống cà phê, việc chỉ uống cà phê vào buổi sáng có thể giảm 16% nguy cơ tử vong sớm do bất kỳ nguyên nhân nào và giảm 31% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch. Trong khi những người có xu hướng uống cà phê suốt cả ngày không có lợi ích này.
Vào buổi sáng, với người uống cà phê có hoặc không chứa caffeine, việc uống ít hơn một tách hay nhiều hơn ba tách cà phê mỗi ngày đều không khác biệt. Việc uống cà phê vào buổi sáng vẫn tốt hơn các kiểu thời điểm khác về mặt giảm nguy cơ tử vong.
“Nghiên cứu này mang tính quan sát, nghĩa là nó không được thực hiện trong một môi trường thí nghiệm, vốn được coi là tiêu chuẩn vàng”, Vanessa King, người phát ngôn của Học viện Dinh dưỡng và Chế độ ăn kiêng, người không tham gia vào nghiên cứu, cho hay.
Bản chất của nghiên cứu cũng đồng nghĩa nó chỉ thiết lập mối liên hệ, chứ không phải mối quan hệ nhân quả giữa việc uống cà phê buổi sáng và nguy cơ tử vong sớm. "Tuy nhiên, các phát hiện này có ý nghĩa vì nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Mỹ là các bệnh tim mạch”, King nói thêm.
Tiến sĩ David Kao, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết nghiên cứu này "thú vị" và là một trong những cuộc điều tra hay nhất về chủ đề này trong nhiều năm qua.
Dù vậy, nghiên cứu này có một số hạn chế. Thứ nhất, việc hồi tưởng về lượng thực phẩm tiêu thụ có thể không chính xác hoặc bị ảnh hưởng bởi định kiến, và điều này không phản ánh được thói quen dài hạn, theo nhóm nghiên cứu.
Thứ hai, mặc dù các nhà nghiên cứu xem xét nhiều yếu tố gây sai số, vẫn có khả năng tồn tại những yếu tố khác không thể loại trừ hoàn toàn - chẳng hạn như sự khác biệt trong thời gian làm việc và thời điểm thức dậy trong ngày.
Ngoài ra, thông tin di truyền không có sẵn nên các tác giả không thể kiểm tra được bất kỳ ảnh hưởng nào có thể có từ tốc độ chuyển hóa caffeine do di truyền quyết định.
Một lời giải thích khả thi cho các phát hiện này là việc tiêu thụ cà phê vào buổi chiều hoặc buổi tối có thể làm gián đoạn nhịp sinh học và mức độ hormone như melatonin. Mức melatonin thấp liên quan đến huyết áp cao và căng thẳng oxy hóa, cũng như tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Cà phê cũng chứa các chất chống oxy hóa giúp giảm viêm trong cơ thể bằng cách trung hòa các gốc tự do có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Một số dấu hiệu viêm trong máu có đồng hồ sinh học riêng và chúng thường cao nhất vào buổi sáng, do đó, tác dụng chống viêm của một chế độ tiêu thụ cà phê tập trung vào buổi sáng có thể có lợi hơn so với chế độ tiêu thụ trải dài trong cả ngày.
Anh ThịnhBạn đang xem bài viết Nghiên cứu mới chỉ ra thời điểm uống cà phê tốt nhất cho sức khỏe tại chuyên mục Khỏe của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].