Vì muốn con cao lớn, khỏe mạnh, nhiều mẹ tìm mua canxi, vitamin D về cho con uống bổ sung. Cách làm này có đúng? Bổ sung canxi, vitamin D có giúp trẻ tăng chiều cao?
Canxi là thành phần chính của xương, nó quan trọng cho cấu tạo xương và phát triển xương, răng, cơ bắp, dẫn truyền thần kinh…
Vitamin D có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển xương chắc khỏe, cũng như góp phần tăng cường hệ miễn dịch của trẻ.
Vậy có phải bổ sung canxi, vitamin D càng nhiều, càng giúp con cao lớn, khoẻ mạnh? Đây là thắc mắc của nhiều cha mẹ.
Bổ sung vitamin D sai cách có thể gây ngộ độc
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc, Khoa Thận – Lọc máu, BV Nhi Trung ương, vitamin D là chất khoáng có vai trò quan trọng trong quá trình hấp thu và chuyển hóa canxi giúp xương chắc khỏe.
Vitamin D có trong thức ăn rất ít, chủ yếu được tổng hợp do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, hoặc cung cấp qua đường uống.
Nhiều phụ huynh mong muốn con cao lớn, chắc khoẻ nên bổ sung cho con từ nhỏ. Tuy nhiên, việc tăng cường bổ sung vitamin D, sử dụng vitamin D liều cao kéo dài lại chính là nguy cơ tiềm tàng cho ngộ độc nếu sử dụng không đúng chỉ dẫn về liều lượng của bác sĩ.
Liều gây ngộ độc vitamin D là không rõ ràng, nhưng liều uống tối đa được khuyến cáo theo Hội Nội tiết với trẻ dưới 6 tháng tuổi là 1000UI/ngày; trẻ 12 tháng tuổi, liều là 1500UI/ngày; trẻ từ 1 tới 3 tuổi là 2500UI/ngày; 4-8 tuổi là 3000UI/ngày; trên 9 tuổi là 4000UI/ngày. Tuy nhiên trong một số trường hợp, liều gây ngộ độc có thể cao hoặc thấp hơn liều khuyến cáo.
Ngộ độc vitamin D là tình trạng hiếm gặp nhưng nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến các biến chứng nặng nề. Trẻ bị ngộ độc vitamin D thường có các triệu chứng của tăng canxi máu như ăn kém, giảm cân, đau bụng, nôn, táo bón, uống nhiều, đái nhiều, trong các trường hợp nặng có thể gây mất nước đe dọa tính mạng.
Khi nồng độ canxi vượt quá ngưỡng của ống thận sẽ gây ra sự kết tủa của canxi trong ống thận và vôi hóa tháp thận. Sự mất nước, giảm mức lọc cầu thận và vôi hóa tháp thận có thể làm tổn thương chức năng thận trong nhiễm toan ống thận và suy thận.
Bổ sung canxi phải theo chỉ định của bác sĩ
Còn về việc tự ý bổ sung canxi cho trẻ, các bác sĩ nhi khoa cũng không khuyến khích. Việc bổ sung canxi cho trẻ cần có sự chỉ định của bác sĩ, khi thăm khám làm xét nghiệm thấy trẻ thiếu canxi thì bác sĩ mới chỉ định bổ sung.
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, nhu cầu canxi theo độ tuổi của trẻ như sau:
Nếu trẻ không thiếu canxi mà tự ý bổ sung thêm sẽ gây thừa. Mà dư canxi thì không tốt cho trẻ, sẽ gây là tình trạng táo bón, nóng trong, đi tiểu nhiều, biếng ăn, dẫn tới trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi…
Hơn nữa, việc tự ý bổ sung canxi cho trẻ còn làm tăng gánh nặng lên thận, khi thận của trẻ bị quá tải sẽ làm giảm chức năng, dư thừa canxi trong thời gian dài có thể gây cốt hóa xương sớm khiến trẻ khó cao.
Mà canxi muốn hấp thu được phải có vitamin D, thiếu vitamin D thì nhiều canxi cũng vô ích.
Do đó, muốn trẻ tăng chiều cao thì không chỉ nhờ vào mỗi canxi, hay vitamin D. Mà phải kết hợp đầy đủ các yếu tố từ ăn uống, vận động thể thao, giấc ngủ.
Canxi từ thực phẩm là dạng canxi dễ hấp thu nhất và an toàn nhất cho cơ thể, không gây mất cân bằng nồng độ canxi trong cơ thể. Các loại thực phẩm giàu canxi gồm:
- Các loại tôm, ốc, cua, rạm, trai, hến, cá, trứng, đậu hũ, sữa, sữa chua, phô mai…; các loại hạt như vừng, đậu tương, đậu trắng…; các loại rau xanh như rau dền, rau muống, mồng tơi, rau ngót,…
- Sữa mẹ: Cũng có nhiều canxi nếu mẹ ăn uống đa dạng và nhiều thực phẩm chứa canxi. Tỉ lệ Ca/P trong sữa mẹ thuận lợi nhất cho việc hấp thụ.
Bác sĩ khuyến cáo, canxi, vitamin D tuy rất cần thiết và có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe của trẻ, song nó không phải là thuốc bổ có thể sử dụng tùy tiện hoặc dùng càng nhiều càng tốt.
Việc sử dụng canxi, vitamin D nên được tuân thủ chặt chẽ liều lượng theo đơn thuốc của bác sĩ đối với từng trường hợp cụ thể và cần có sự giám sát, theo dõi của nhân viên y tế để tránh nguy cơ gây ngộ độc hay ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ.
Để đảm bảo an toàn nhất cho sức khỏe của trẻ, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kì các loại thuốc hay vitamin nào cho trẻ, đồng thời nên tuân thủ các hướng dẫn sau: