Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD) vừa tiếp nhận trường hợp người bệnh Nguyễn Thị Minh Th., sinh năm 1949, đến khám trong tình trạng nang thận bên phải.
Cô cho biết mình bị “mụt nước - thận ứ nước” ở thận bên phải đã lâu, khám nhiều nơi và được chẩn đoán đây là “mụt nước lành tính”, chỉ cần theo dõi định kỳ hằng năm bằng siêu âm thận.
Trong một lần tình cờ theo người nhà đến khám tại BV ĐHYD, cô quyết định siêu âm để kiểm tra lại tình trạng của nang thận. Sau khi thăm khám trực tiếp, bác sĩ quyết định cho cô chụp cắt lớp vùng bụng và kết quả phát hiện khối nang 5 cm ở thận bên phải không “lành tính” như chẩn đoán trước đây. Ngược lại, khối nang này có nhiều đặc điểm của khối u ác tính nên người bệnh được tư vấn phải phẫu thuật nội soi cắt bỏ khối u nhưng vẫn bảo tồn được thận bên phải.
TS BS. Nguyễn Hoàng Đức – Trưởng khoa Tiết niệu BV ĐHYD là người trực tiếp điều trị cho cô, đã áp dụng phẫu thuật nội soi 3 chiều – một trong những phương tiện nội soi hiện đại nhất hiện nay để cắt bỏ khối u thận. Kết quả xét nghiệm tế bào sau mổ là khối u ung thư thận.
Và cô Th. đã may mắn khi được xử lý kịp thời khi khối ung thư thận chưa phát triển đến mức phải cắt bỏ toàn bộ thận phải. Với số lượng gần 300 trường hợp được điều trị thành công, BV ĐHYD là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng phẫu thuật nội soi 3 chiều trong phẫu thuật tiết niệu, điều trị các bệnh lý phức tạp như: cắt bướu thận bảo tồn thận, cắt bỏ bàng quang do ung thư, cắt bỏ tuyến tiền liệt do ung thư, tạo hình dị dạng đường tiết niệu.
Điểm vượt trội của phương pháp này là với ống kính 3 chiều, trong các phẫu thuật phức tạp, phẫu thuật viên có thể quan sát rõ các chi tiết, kiểm soát tình huống tốt hơn, rút ngắn thời gian phẫu thuật và giảm tai biến cho người bệnh. Kết quả nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm ứng dụng phẫu thuật nội soi 3 chiều trong điều trị bệnh lý đường tiết niệu của BV ĐHYD được cộng nhận có giá trị cao và đăng tải trên nhiều tạp chí chuyên ngành uy tín trên thế giới.
Nang thận đơn giản là thuật ngữ để chỉ những “túi dịch” đơn độc ở thận (để phân biệt với bệnh lý thận đa nang khi người bệnh có rất nhiều nang trong 2 quả thận). Nang thận đơn giản chiếm tỷ lệ 25% dân số ở độ tuổi 40 và 50% dân số ở độ tuổi trên 50. Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lý này chưa được khoa học xác định rõ, giả thuyết có thể do tắc các vi ống dẫn nước tiểu trong nhu mô thận hoặc do thiếu máu nuôi đến một phần nhu mô thận.
Đa số nang thận đơn giản không gây đau, không ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của thận nên người bệnh hoàn toàn có thể chung sống hòa bình, theo dõi định kỳ mỗi 6 tháng bằng siêu âm mà không cần điều trị gì thêm. Khoảng 10% nang thận đơn giản tăng dần kích thước theo thời gian, hoặc khi nang thận to trên 8 cm gây đau, chèn ép nhu mô thận thì bác sĩ sẽ can thiệp bằng cách chọc hút nang thận, làm cho nang thận xẹp đi. Đây là thủ thuật đơn giản, chỉ cần gây tê và người bệnh không cần nằm viện.
Bác sĩ Đức khuyến cáo, chỉ có khoảng 5% nang thận đơn giản trở nên phức tạp vì bên trong nang có chức các tế bào ung thư, không chỉ đơn thuần chứa dịch. Do đó, khi siêu âm thận kiểm tra định kỳ, người bệnh nên đến các cơ sở khám chữa bệnh uy tín để được thăm khám bởi các bác sĩ có chuyên môn và kinh nghiệm. Khi siêu âm nghi ngờ có các dấu hiệu bất thường, người bệnh sẽ được chỉ định chụp cắt lớp CT – scan để đánh giá rõ bản chất của nang thận. Nếu có những dấu hiệu ác tính thì bác sĩ sẽ quyết định phẫu thuật nội cắt bỏ khối u mà không cần cắt bỏ hết toàn bộ quả thận như trường hợp của người bệnh nêu trên.