Thức khuya đã trở thành thói quen phổ biến của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, với lý do làm việc, học tập, hoặc giải trí. Mặc dù có vẻ như thức khuya giúp hoàn thành công việc nhanh chóng hơn, nhưng thực tế, việc này có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần.
Việc thức khuya có thể mang lại cảm giác thư giãn tạm thời, nhưng tác hại lâu dài của nó đối với sức khỏe là không thể xem nhẹ. Các vấn đề về tim mạch, tiểu đường, tâm lý, da và hệ miễn dịch đều có thể xảy ra khi bạn không duy trì một thói quen ngủ đủ và đúng giờ. Để có một cuộc sống khỏe mạnh và năng động, hãy điều chỉnh thói quen ngủ, đi ngủ sớm và ngủ đủ giấc mỗi đêm.

1. Suy giảm chức năng não bộ
Khi bạn thức khuya, não không có đủ thời gian để phục hồi và tái tạo. Giấc ngủ giúp bộ não loại bỏ các chất thải, củng cố trí nhớ và củng cố khả năng học hỏi. Thiếu ngủ sẽ làm giảm khả năng tập trung, ghi nhớ và xử lý thông tin. Ngoài ra, thức khuya thường xuyên có thể làm giảm khả năng ra quyết định và tư duy sáng tạo, dẫn đến hiệu quả công việc và học tập kém.
2. Gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thức khuya và thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Khi cơ thể thiếu ngủ, mức độ căng thẳng trong cơ thể sẽ tăng lên, dẫn đến huyết áp cao, nhịp tim không ổn định và sự gia tăng sản xuất các hormone stress như cortisol. Tình trạng này kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và các vấn đề về mạch máu.
3. Tăng nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường và béo phì
Thức khuya có thể tác động tiêu cực đến cân bằng hormone trong cơ thể, đặc biệt là các hormone điều chỉnh cảm giác thèm ăn, như leptin và ghrelin. Khi thiếu ngủ, cơ thể sản sinh ra nhiều ghrelin (hormone gây cảm giác đói) và ít leptin (hormone giảm cảm giác thèm ăn), khiến bạn dễ dàng ăn uống thái quá và lựa chọn thực phẩm không lành mạnh. Điều này không chỉ dẫn đến tăng cân mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.
4. Ảnh hưởng xấu đến hệ miễn dịch
Giấc ngủ là thời gian mà cơ thể phục hồi và củng cố hệ miễn dịch. Khi bạn thức khuya, hệ miễn dịch sẽ bị suy giảm, khiến cơ thể dễ dàng mắc phải các bệnh nhiễm trùng, cảm cúm hoặc các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Việc thiếu ngủ cũng làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh và kéo dài thời gian hồi phục sau khi bị bệnh.
5. Tăng nguy cơ mắc bệnh tâm lý
Thức khuya thường xuyên có thể gây ra các vấn đề về tâm lý như lo âu, trầm cảm và căng thẳng. Khi không có đủ giấc ngủ, cơ thể không thể hồi phục đầy đủ, dẫn đến trạng thái mệt mỏi, stress, cảm giác thiếu năng lượng và dễ cáu gắt. Tình trạng này kéo dài có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống tinh thần và cảm xúc.
6. Lão hóa da nhanh chóng
Một tác hại dễ nhận thấy của việc thức khuya là làn da sẽ bị lão hóa nhanh chóng. Trong khi bạn ngủ, cơ thể sẽ phục hồi và tái tạo tế bào da. Khi thức khuya, quá trình này bị gián đoạn, dẫn đến da bị xỉn màu, mất độ đàn hồi, xuất hiện quầng thâm dưới mắt và nếp nhăn. Việc thiếu ngủ còn làm giảm khả năng sản sinh collagen, khiến làn da trở nên nhạy cảm hơn và dễ bị tổn thương.
7. Tăng nguy cơ tai nạn và sai lầm trong công việc
Thức khuya và thiếu ngủ làm giảm khả năng phản xạ và sự tỉnh táo của cơ thể. Điều này có thể dẫn đến các sai lầm trong công việc, tăng nguy cơ tai nạn giao thông, tai nạn lao động và các tình huống nguy hiểm khác. Người thức khuya thường xuyên có thể gặp khó khăn trong việc duy trì sự chú ý và quyết định trong các tình huống căng thẳng, điều này gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh.
8. Rối loạn đồng hồ sinh học
Cơ thể con người hoạt động theo một chu kỳ sinh học, hay còn gọi là đồng hồ sinh học, được điều chỉnh bởi giấc ngủ và thức. Thức khuya thường xuyên sẽ làm rối loạn đồng hồ sinh học, gây ảnh hưởng đến sự điều tiết của các hormone trong cơ thể và thậm chí gây rối loạn giấc ngủ, khiến bạn khó ngủ vào ban đêm và mệt mỏi suốt cả ngày.
Thiên DiBạn đang xem bài viết Tác hại nghiêm trọng của việc thức khuya tại chuyên mục Cuộc sống Muôn màu của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: bankhoahoc@giadinhmoi.vn.