Nhiều người tin rằng, vào mùa đông lạnh nếu thường xuyên ăn, uống gừng sẽ giúp giải cảm, giữ ấm cơ thể, phòng ngừa bệnh tât. Tuy nhiên, nếu quá lạm dụng gừng có thể gây hại cho sức khoẻ.
Bà Nguyễn Thị Tộ (65 tuổi, ở Cầu Giấy, Hà Nội) thường hay cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, nhất là những ngày đông lạnh. Vì nghĩ biểu hiện của mình là do bị huyết áp thấp nên bà Tộ nhờ cháu mua gừng xào đường về uống.
Hàng ngày vào lúc sáng và tối bà lại lấy một thìa gừng đã xào với đường pha vào nước nóng để uống nhằm giúp giảm tình trạng hoa mắt, chóng mặt, giữ ấm cơ thể.
Nhưng rồi đến một ngày bà phát hiện tức ngực, người nóng phừng phừng sau khi uống gừng. Đến khi vào viện thăm khám mới phát hiện bị tăng huyết áp và trong lúc huyết áp lên cao lại uống trà gừng làm bệnh thêm trầm trọng.
Theo Lương y Nguyễn Thúy, phòng khám Đông y Ích Thọ Đường (Hà Nội), tình trạng lạm dụng gừng, sử dụng gừng sai cách trong mùa đông gặp phải rất nhiều. Nếu quá lạm dụng gừng có thể gây hại cho sức khoẻ, thậm chí nguy hiểm chết người.
Trong Đông y, gừng có vị cay tính ấm, có thể sử dụng để chữa nhiều bệnh như giải cảm hàn, đầy hơi, trướng bụng, tăng cường tuần hoàn huyết dịch bằng cách xoa bóp với rượu gừng hoặc ngâm chân nước gừng nóng...
Mặc dù gừng có tác dụng tốt cho sức khỏe, nhưng Lương y Nguyễn Thúy khuyến cáo không nên quá lạm dụng gừng vì không phải ai cũng dùng được gừng và không phải trường hợp nào cũng có thể dùng gừng.
Những người không nên ăn gừng gồm:
Người bị bệnh về gan, sỏi mật: Gừng có vị cay nóng, kích thích sự bài tiết của các tế bào gan. Khi mắc các chứng bệnh về gan, nếu ăn hoặc uống nước từ gừng sẽ khiến cho các tế bào gan bị hoại tử. Cùng với đó, tính cay nóng của gừng sẽ làm cho các viên sỏi bị mắc kẹt trong túi mật, uống thuốc không thể tiêu hoặc đẩy sỏi ra ngoài được.
Phụ nữ mang thai và cho con bú: Những người đang trong thời kỳ cho con bú cũng không nên ăn gừng. Đôi khi gừng được dùng trong thời gian đầu của thời kỳ mang thai nhằm giảm các triệu chứng buồn nôn, tiết nước bọt và giảm các triệu chứng ngộ độc.
Còn trong nửa cuối của thai kỳ nên hạn chế dùng gừng vì nó có thể làm tăng huyết áp gây nguy hiểm cho thai phụ. Trong thời kỳ cho con bú cũng không nên ăn gừng vì nó có thể được bài tiết vào sữa mẹ gây ra chứng mất ngủ ở trẻ em.
Người bị tăng huyết áp, thân nhiệt cao: Người có huyết áp cao thì không thể uống nước gừng trong bất cứ lý do gì, đặc biệt là uống nước gừng vào đúng thời điểm đang lên cơn huyết áp cao.
Lúc ấy nước gừng sẽ như chất kích thích làm cho huyết áp tăng cao, từ đó có thể gây vỡ động mạch dẫn đến tai biến... Với những người có thân nhiệt cao, nếu uống nước gừng hoặc ăn thức ăn có gia vị gừng sẽ làm cho thân nhiệt tăng cao hơn.
Người bị đau dạ dày: Đối với người bị đau dạ dày, viêm loét dạ dày, tá tràng không nên ăn gừng, vì trong thành phần của gừng có những chất chủ yếu hoạt động trên các niêm mạc dạ dày. Từ đó, các niêm mạc bị kích thích, bào mòn và gây ra những vết loét.
Khi bị say nắng, sốt cao: Gừng tính nóng nên thích hợp dùng cho người cảm mạo, phong hàn, vị hàn phát nhiệt sau khi dầm mưa... Chống chỉ định dùng gừng cho người bị cảm mạo thử nhiệt hoặc cảm mạo phong nhiệt.
Trong trường hợp đi nắng về bị say nắng, say nóng tuyệt đối không được dùng gừng. Đặc biệt, với những người có dấu hiệu sốt cao thì tuyệt đối không ăn gừng, vì gừng có tính nhiệt càng làm cho thân nhiệt của người bệnh tăng cao, gây tổn thương các mạch máu, thậm chí xuất huyết.