Tháng nào cũng có người chết vì bệnh phổi. Hàng loạt các bệnh da liễu, hô hấp và cả ung thư. Ăn cơm trong màn, đeo khẩu trang cả ngày, nhà cửa bị quây kín vì thối, vì ruồi là những gì người dân thôn Tam Mỹ, xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì phải chịu đựng suốt hơn 10 năm qua.
Bãi rác Xuân Sơn có diện tích khoảng gần 30ha, nằm trên cả phần diện tích thị xã Sơn Tây và huyện Ba Vì. Mỗi ngày, nơi đây tiếp nhận khoảng 1300 tấn rác. Cuộc sống của người dân bị ảnh hưởng nặng nề từ hoạt động của Khu xử lý rác thải Xuân Sơn. Bên cạnh việc chôn lấp, rác còn được xử lý bằng phương pháp đốt gây ô nhiễm nghiêm trọng.
Người dân xung quanh quá bức xúc vì ô nhiễm và địa phương không đưa ra mức đền bù thoả đáng nên họ lập các lán canh ngay ngoài cổng bãi rác để chặn không cho xe chở rác vào.
Chị Nguyễn Thị Ngọc, người dân trong xã đang đếm những miếng keo dính ruồi còn lại sau khi những miếng khác đã hết chỗ trống.
Bà Đào (trái) ngồi trong lán canh cứ nói chuyện được đôi ba câu là lại lên cơn ho liên tục rồi mệt lả đi, kể: “Các bác sĩ bảo tôi phải chuyển đi hẳn khỏi đây nếu muốn khỏi bệnh”.
Trong các lán chặn xe rác người dân dựng lên, ruồi bâu kín mọi chỗ. Những con người đang ngồi bên trong, ngày này qua ngày khác mòn mỏi chờ đợi được giải quyết thoả đáng để tìm kiếm nơi sinh sống mới.
Bầy ruồi ‘xếp hàng’ trên dây căng bạt của một lán canh tạm bợ do người dân dựng lên. Gia đình ông Trần Thanh Lộc là một trong những hộ sống gần bãi rác nhất. Vì quá nhiều ruồi nên ông Lộc phải căng lưới để quây kín bếp mỗi khi nấu cơm.
Trong kí ức của ông Lộc, ông không thể quên ngày làm bữa cỗ mừng thọ cho vợ mình, ruồi bâu đen mấy chục mâm cơm không khách nào dám ăn. Bà Lê Thị Cường, vợ ông Lộc trong căn phòng ‘cách ly’ của gia đình. Mọi sinh hoạt như ăn, ngủ, nghỉ đều trong căn phòng đóng kín 24/24.
Trên cổ bà Cường là vết mổ vì căn bệnh ung thư tuyến giáp bà mắc phải, được chẩn đoán do môi trường sống gây nên.
Cũng theo ông Lộc, mỗi tháng nhà ông dùng hết một bịch bẫy ruồi là chuyện bình thường. Anh Dương Văn Hoà, người dân trong thôn, cho biết: 'Ở đây thối nhất vào những ngày mưa. Khói từ lò đốt gặp mưa không bốc lên được thì sà hết xuống đường như đi trong sương mù'.
Người dân ở đây phải chịu đựng thứ khói đặc quánh đầy mùi nhựa khét lẹt và mùi thối từ hàng tỉ thứ rác thải khác đã hơn 10 năm. Bản thân tôi khi đứng gần khu vực hoạt động của nhà máy chừng 1 tiếng đã cảm thấy nôn nao và chóng mặt. Nước từ bãi rác bị xả ra cánh đồng đằng sau khu xử lý. Theo phản ánh của người dân, trâu, bò lội bùn trong cánh đồng này đều bị những vết lở loét trên da.
Dòng nước đen quánh từ khu xử lý chảy ra.
Ao nước đen sì, nổi váng đằng sau khu xử lý rác.
Anh Đào Duy Hường và căn nhà đã quây kín của mình. Khoảng cách từ khu xử lý rác đến nhà anh Hường chỉ khoảng 200m. Hầu như các thành viên trong gia đình anh Hường đều mắc bệnh. Chị Đặng Thị Dinh, vợ anh mắc bệnh ung thư vú đã phải mổ 2 lần. Con gái anh cũng đã phải đi mổ 2 lần vì căn bệnh u nang.
Bàn tay bị nhiễm trùng nước của anh Hường sau thời gian dài tiếp xúc với bùn và nước trên cánh đồng sau khu xử lý rác.