Giảo cổ lam mang tên khoa học là Gynostemma pentaphyllum. Nó thuộc họ bí (Cucurbitaceae) và còn được biết đến với các tên gọi khác như Cổ yếm, Dền toòng.
Giảo cổ lam là một loại cây thân thảo, dây leo, thường xuất hiện trên các giá tựa hoặc lan ra trên mặt đất và vách đá. Giảo cổ lam mọc nhiều ở những nơi có khí hậu lạnh quanh năm như: Nhật Bản, Bắc Triều Tiên, Nam Trung Quốc, các tỉnh vùng núi phía Bắc của Việt Nam.
Khi chế biến thành trà, giảo cổ lam mang đến một hương thơm đặc trưng, hỗn hợp vị đắng nhẹ nhàng và dễ uống, kết thúc bằng hậu vị ngọt nhẹ. Thành phần hoạt chất chính của Giảo cổ lam: Saponin, flavonoid, polysaccharide.
Giảo cổ lam mọc nhiều ở các tỉnh vùng núi phía Bắc của Việt Nam
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Dinh dưỡng và Chuyển hóa Hindawi của Nhật Bản năm 2012 trên 25 bệnh nhân đái tháo đường type 2 chưa dùng thuốc đã chứng minh khả năng kiểm soát đường huyết của giảo cổ lam khi phối hợp với gliclazid.
Trong đó, nhóm được bổ sung 6g giảo cổ lam mỗi ngày trong 8 tuần có cải thiện các chỉ số HbA1C khoảng 2% và giảm đường máu lúc đói gần 3mmol/L, so với những bệnh nhân chỉ được điều trị bằng 30mg gliclazide.
Một nghiên cứu nhỏ khác được công bố vào năm 2013 thực hiện trên 16 bệnh nhân tiểu đường mới được chẩn đoán nhằm đánh giá khả năng cải thiện độ nhạy với insulin của cơ thể. Nghiên cứu thu được kết quả: Sử dụng trà giảo cổ lam với liều lượng 6g/ngày trong 4 tuần giúp cải thiện các chỉ số HbA1C, C-peptid và thúc đẩy phản ứng của cơ thể với insulin.
Trà giảo cổ lam giúp cải thiện độ nhạy với insulin của cơ thể, giảm đường huyết
Một nghiên cứu lâm sàng năm 1993 trên 59 bệnh nhân có khối u ác tính tiến triển cho thấy tỷ lệ tái phát và di căn ung thư trên nhóm sử dụng giảo cổ lam là 11,9% và 8,5% so với 72,4% và 55,2% ở nhóm đối chứng. Tác dụng này là do trong trà giảo cổ lam có chứa các polysaccharide và saponin có khả năng ức chế khối u.
Giảo cổ lam chứa các polysaccharide và saponin có khả năng ức chế khối u
Theo một nghiên cứu năm 2021 về ảnh hưởng của chiết xuất giảo cổ lam với các chỉ số cơ thể được tiến hành trên 117 người đàn ông và phụ nữ béo phì, đã kết luận chiết xuất giảo cổ lam có tác dụng chống béo phì.
Những người tham gia nghiên cứu được lựa chọn ngẫu nhiên và cho sử dụng 450mg chiết xuất giảo cổ lam (bổ sung dưới dạng viên nang) trong 16 tuần. Những người này đã có sự giảm đáng kể trọng lượng cơ thể, BMI và tổng khối lượng chất béo so với nhóm dùng giả dược.
Giảo cổ lam giúp giảm trọng lượng cơ thể, BMI và tổng khối lượng chất béo
Giảo cổ lam chứa hơn 100 loại saponin có tác dụng làm giảm cholesterol trong máu, từ đó giúp ngăn ngừa các bệnh lý do rối loạn mỡ máu gây ra như xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành,...
Một năm 2005 cũng đã có chứng minh về tác dụng của giảo cổ lam. Nghiên cứu này đưa ra kết quả nhóm đối tượng sau khi sử dụng giảo cổ lam đã giảm lượng triglycerid trong máu, cholesterol toàn phần và lượng LDL-C, tác dụng gần như tương đương với atorvastatin.
Giảo cổ lam giúp ngăn ngừa các bệnh lý do rối loạn mỡ máu gây ra
Giảo cổ lam có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa nhờ chứa các phân tử polyphenol như anthocyanin và coumarin. Các chất này giúp tăng cường chức năng của các tế bào thực bào, loại tế bào bạch cầu chuyên biệt có nhiệm vụ tiêu hóa chất cặn bã của tế bào và các mầm bệnh xâm nhập, qua đó nâng cao sức khỏe và khả năng miễn dịch của cơ thể.
Giảo cổ lam có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa do chứa các phân tử polyphenol
Một thử nghiệm lâm sàng của Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt (Mỹ) thực hiện trên 223 bệnh nhân huyết áp cao cho thấy giảo cổ lam có tác dụng kiểm soát huyết áp và bảo vệ tim mạch nhờ khả năng kích thích cơ thể sản sinh oxit nitric.
Các đối tượng tham gia nghiên cứu được chia làm 3 nhóm ngẫu nhiên và sử dụng giảo cổ lam, nhân sâm và thuốc hạ huyết áp indapamid. Thử nghiệm thu về kết quả chênh lệch đáng kể: nhóm dùng giảo cổ lam giúp giảm chỉ số huyết áp 82%, trong khi nhóm dùng thuốc indapamid giảm 93% còn nhóm dùng nhân sâm chỉ giảm 41%.
Gần đây, GS.TSKH. Trần Văn Sung đã chỉ ra hoạt chất adenosine trong giảo cổ lam 5 lá có tác dụng rất tốt cho hệ tim mạch. Chúng có tác dụng làm ổn định nhịp tim, giảm những cơn đau thắt ngực, tăng khả năng chịu đựng của cơ tim, nhờ đó giúp tăng cường máu lên não, ổn định huyết áp và giúp ngủ ngon hơn.
Giảo cổ lam giúp tăng cường lưu thông máu não, bảo vệ tim mạch
Giảo cổ lam là một trong nhiều loại dược liệu được cho là có tác dụng giảm căng thẳng. Để chứng minh điều này, các nhà khoa học đã thực hiện một nghiên cứu về bổ sung chiết xuất từ lá giảo cổ lam làm giảm lo lắng ở những đối tượng khỏe mạnh bị căng thẳng tâm lý mãn tính.
Nghiên cứu được thực hiện ở Hàn Quốc trên 72 người có tiền sử căng thẳng và lo lắng mãn tính trong vòng 8 tuần. Một nửa trong số họ được cho uống chiết xuất từ lá cây giảo cổ lam, trong khi những người khác được dùng giả dược. Các tác giả đã kết luận: mức độ căng thẳng ở nhóm người dùng giảo cổ lam thấp hơn so với những người còn lại. Tuy nhiên, cần có các nghiên cứu bổ sung để khám phá thêm điều này.
Bổ sung chiết xuất từ giảo cổ lam giúp giảm lo lắng ở những người bị căng thẳng tâm lý mãn tính
Trà giảo cổ lam đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, bạn cần sử dụng đúng cách và đúng liều để tận hưởng hiệu quả tốt nhất như sau:
Bạn không nên uống giảo cổ lam vào buổi tối để tránh mất ngủ
Mặc dù giảo cổ lam là loại dược liệu tốt cho sức khỏe, tuy nhiên nếu không sử dụng đúng cách có thể gây hại. Dưới đây là một số lưu ý bạn cần nắm được khi sử dụng trà giảo cổ lam:
Bạn không nên uống trà giảo cổ lam để qua đêm bởi chúng có thể gây hại cho tiêu hóa
Xem thêm:
Trà giảo cổ lam mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có thể hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, béo phì và giảm căng thẳng, mặc dù vẫn còn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận điều này. Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã có được cái nhìn rõ ràng hơn về việc uống trà giảo cổ lam có thực sự tốt hay không.