Bệnh Zona thần kinh (giời leo) là gì?
Bệnh zona (giời leo) là một bệnh nhiễm trùng nổi bóng nước gây đau rát do virus gây bệnh thủy đậu - Varicella zoster gây ra. Sau khi bạn nhiễm virus thủy đậu, chúng sẽ 'ngủ yên' trong mô thần kinh gần tủy sống và não. Nhiều năm sau, virus có thể tái hoạt động gây ra bệnh zona.
Nổi bóng nước trong bệnh zona có thể kéo dài từ 2 - 4 tuần. Các nốt mụn nước xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể nhưng thường ở ngực, bụng, cả trên mặt, mắt và bộ phận sinh dục. Bệnh giời leo không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng lại rất đau đớn. Tiêm vaccine phòng ngừa thủy đậu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh zona.
Việc điều trị sớm có thể giúp rút ngắn thời gian nhiễm bệnh zona và giảm nguy cơ biến chứng đau dây thần kinh sau zona.
Trong giai đoạn khởi phát, bệnh zona không lây. Các triệu chứng như nóng rát, ngứa ran ở một bên cơ thể xuất hiện trước khi bắt đầu nổi bóng nước. Ngoài ra, bạn có thể có các dấu hiệu như:
Khi bắt đầu nổi bóng nước, bạn có thể nhìn thấy các mảng lấm tấm màu hồng hoặc đỏ dọc theo đường dẫn truyền thần kinh ở một bên cơ thể. Lúc này, nhiều khả năng bạn sẽ có cảm giác đau như kim châm ở vùng phát ban.
Đau đầu là một trong những dấu hiệu sớm của bệnh zona nhưng dễ nhầm lẫn các bệnh khác
Giai đoạn này, các bóng nước lan nhanh, kèm ngứa và phát triển giống với bệnh thủy đậu. Các mụn nước mới tiếp tục phát triển trong vài ngày.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC), mụn nước thường xuất hiện khu trú tại một khu vực trong hầu hết các trường hợp. Tuy nhiên, chúng cũng có thể phồng rộp và lan rộng ra vùng da xung quanh.
Các vết phồng rộp nhiều nhất ở thân, mặt, đôi khi có ở một số vùng khác trên cơ thể. Một số ít trường hợp, mụn nước nổi ở phần dưới cơ thể hoặc không gây triệu chứng. Các mụn nước vỡ ra và rỉ nước. Sau đó, chúng bắt đầu chuyển sang màu vàng nhạt và bong ra. Khi các mụn nước khô đi sẽ hình thành vảy. Quá trình này có thể mất từ 7 - 10 ngày.
Nếu bạn không có tiền sử mắc bệnh hoặc đã tiêm vaccine phòng ngừa thủy đậu trước đây, bạn vẫn có thể mắc bệnh khi tiếp xúc trực tiếp với các mụn nước của người đang bị zona thần kinh vì hai bệnh này do cùng một loại virus gây ra.
Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), sử dụng thuốc kháng virus trong 3 ngày đầu khi nổi ban nước có thể giúp tăng tốc độ hồi phục và giảm mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Do đó, bạn nên đến khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
Bệnh Zona nổi bóng nước một bên người dọc theo đường đi của rễ thần kinh
Bạn nên đi khám bác sĩ ngay nếu nghi ngờ bản thân mắc bệnh zona, đặc biệt là trong các trường hợp sau:
Zona thần kinh nổi mụn nước ở mắt có thể nhiễm trùng gây tổn thương mắt vĩnh viễn
Bệnh zona thần kinh thường được chẩn đoán dựa vào tiền sử bệnh: đau ở một bên cơ thể, phát ban, nổi mụn nước. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể phết dịch ở các mụn nước nuôi cấy tìm tác nhân gây bệnh.
Mụn nước ở cổ của bệnh nhân bị zona thần kinh
Trên đây là các triệu chứng của bệnh zona thần kinh. Bạn nên tiêm vaccine phòng ngừa thủy đậu để hạn chế mắc bệnh zona. Chia sẻ đến gia đình, người thân và bạn bè nếu thấy bài viết hữu ích nhé!
Nguồn: Mayo Clinic; Health Line; CDC, AAD; NHS; Medline Plus; Cleveland Clinic; Medscape