Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền qua vết cắn của muỗi nhiễm virus, thường là muỗi Aedes aegypti. Bệnh xảy ra phổ biến hơn ở các vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.
Mỗi năm, có khoảng 100–400 triệu ca nhiễm sốt xuất huyết trên toàn cầu và khoảng một nửa dân số thế giới hiện đang có nguy cơ mắc bệnh này. Mặc dù nhiều trường hợp mắc sốt xuất huyết không có triệu chứng hoặc chỉ gây ra bệnh nhẹ, nhưng một số ca bệnh có thể tiến triển nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng.
Theo thống kê từ Bộ Y tế Việt Nam, trong năm 2023, cả nước đã ghi nhận hơn 172.000 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có 43 trường hợp tử vong. Bệnh thường bùng phát mạnh vào mùa mưa, từ tháng 7 đến tháng 10, khi điều kiện thời tiết thuận lợi cho sự phát triển của muỗi vằn.
Khi bị sốt xuất huyết, cơ thể sẽ mệt mỏi, mất năng lượng. Vì vậy, người bệnh cần chú ý nghỉ ngơi hợp lý và tránh làm việc nặng tuy nhiên vẫn có thể vận động nhẹ nhàng để khí huyết lưu thông.
Khi bị sốt xuất huyết, cơ thể sẽ mệt mỏi và mất nhiều năng lượng
Tăng cường đề kháng cho cơ thể bằng cách bổ sung các loại nước ép trái cây giàu vitamin C như cam, bưởi, chanh. Ngoài ra, việc bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, kẽm (thịt gà, bò...) cũng góp phần thúc đẩy quá trình phục hồi.
Người bị sốt xuất huyết nên uống các loại nước ép trái cây giàu vitamin C như cam
Người bệnh sốt xuất huyết cần lựa chọn các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng để đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể phục hồi. Ưu tiên ăn những thực phẩm mềm, lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, nước trái cây và tránh ăn các loại thức ăn sống, nhiều dầu mỡ, cay nóng.
Người bị sốt xuất huyết nên ăn những thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo
Bổ sung đủ nước và điện giải là một trong những nguyên tắc cơ bản khi chăm sóc người bị sốt xuất huyết. Người bệnh cần uống nhiều nước lọc, đồ uống bù điện giải, đồng thời tránh các thức uống như trà, cà phê, nước ngọt có gas.
Bổ sung đầy đủ nước và điện giải giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn
Việc tránh làm cơ thể chảy máu là rất quan trọng trong quá trình chăm sóc bệnh sốt xuất huyết. Bệnh nhân cần nghỉ ngơi nhiều trên giường, tránh các hoạt động có thể dẫn đến té ngã hoặc chấn thương gây ra tình trạng chảy máu không cần thiết. Đặc biệt, cần tránh tiêm bắp trong quá trình bệnh với những trường hợp có rối loạn đông cầm máu.
Bên cạnh đó, người bệnh nên lưu ý các dấu hiệu chảy máu như chảy máu chân răng, hành kinh sớm hoặc kéo dài hoặc máu ra lượng nhiều ở phụ nữ, chảy máu cam, đi cầu phân đen... để phát hiện và kiểm soát triệu chứng kịp thời.
Cần tránh chảy máu để phục hồi nhanh chóng sau khi bị sốt xuất huyết
Trong quá trình bệnh, bên cạnh việc sử dụng paracetamol đơn chất để hạ sốt, người bệnh cần lau mát cơ thể tích cực để hỗ trợ hạ nhanh thân nhiệt của cơ thể, đặc biệt trong giai đoạn sốt.
Lau người bằng nước ấm giúp mạch máu ngoại biên giãn ra, cải thiện lưu thông máu và hạ sốt. Điều này có thể góp phần làm giảm các triệu chứng của bệnh, hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh hơn.
Lau người bằng nước ấm có thể giúp hạ sốt
Khi sốt, người bệnh cần giữ cho cơ thể thông thoáng để giúp thoát nhiệt và hạ thân nhiệt hiệu quả hơn, giảm nguy cơ sốt cao và kéo dài. Tránh mặc quần áo quá dày, ôm sát người hay trùm chăn kín khi sốt.
Không nên trùm kín chăn để cơ thể thoát nhiệt hiệu quả hơn
Việc tự ý sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt như aspirin, ibuprofen hay naproxen có thể làm tăng nguy cơ chảy máu ở bệnh nhân sốt xuất huyết. Do đó, người bệnh bị sốt xuất huyết nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ và báo ngay nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường.
Người bệnh nên sử dụng thuốc theo chỉ định bác sĩ
Sốt xuất huyết mức độ nhẹ có thể theo dõi và điều trị ngoại trú. Tuy nhiên, người nhà cần theo dõi sát để nhanh chóng được đưa người bệnh vào viện khi có những dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết mức độ nặng.
Bên cạnh đó cũng cần cân nhắc nhập viện đối với một số trường hợp như:
Sốt xuất huyết có thể diễn tiến phức tạp và khó lường, việc tự ý điều trị tại nhà có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
Do đó, người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra, xét nghiệm và chẩn đoán, phân loại mức độ bệnh. Nhất là khi người bệnh có các dấu hiệu cảnh báo như đau bụng dữ dội, nôn mửa, chảy máu cam hoặc đi cầu phân đen, khó thở.
Người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra, chẩn đoán và phân độ nặng
Một trong những dấu hiệu cảnh báo bệnh nặng của sốt xuất huyết là tình trạng xuất huyết tiêu hóa trên.
Vì vậy, để tránh nhầm lẫn giữa màu phân do thực phẩm và dấu hiệu xuất huyết, người bệnh nên hạn chế ăn các loại thực phẩm có màu đen, đỏ, hoặc nâu.
Để tránh nhầm lẫn giữa dấu hiệu xuất huyết nên hạn chế ăn thực phẩm màu đen, đỏ
Một số dấu hiệu nhận biết người bệnh sắp khỏi sốt xuất huyết, bao gồm:
Ăn uống ngon miệng hơn là một dấu hiệu của giai đoạn hồi phục
Xem thêm:
Người bệnh bị sốt xuất huyết cần được nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung đầy đủ nước, điện giải và dinh dưỡng để giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Bạn hãy chia sẻ bài viết này tới mọi người nếu thấy hữu ích nhé!