Trong chương trình Shark Tank Việt Nam - Thương Vụ Bạch Tỷ tập 6, shark Bình có một câu nói với start-up làm dậy sóng cộng đồng mạng: 'Em phải tỉnh ra, đừng ngáo giá'.
Tập 6 Shark Tank Việt Nam mùa 3 bất ngờ chào đón sự xuất hiện của một shark hoàn toàn mới, đó là ông Nguyễn Hòa Bình - Người sáng lập kiêm Chủ tịch Tập đoàn NextTech, với hơn 20 năm khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ.
Tập đoàn NextTech hoạt động dựa trên 4 lĩnh vực chính: thương mại điện tử, công nghệ tài chính, dịch vụ hậu cần và giáo dục công nghệ, được biết đến thông qua các dự án đáng chú ý như FastGo, Ngân Lượng, mPOS, Vimo...
Trong màn gọi vốn tập 6 Shark Tank Việt Nam, startup Lê Nguyễn Khánh Trình - Founder & CEO Công ty cổ phần Khánh Trình muốn kêu gọi 5 triệu USD cho 10% cổ phần để đẩy mạnh xuất khẩu khung xếp đa năng tự lực Khánh Trình – một sản phẩm do chính anh sáng chế, để ra thị trường thế giới.
Tác dụng của khung xếp đa năng tự lực:
- Kéo giãn cột sống
- Phòng ngừa và điều trị đau lưng và các bệnh cột sống; thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, thoái hóa cột sống…
- Giúp trẻ em và thanh thiếu niên tăng chiều cao hiệu quả
- Tập luyện thể thao tại nhà, văn văn phòng
- Làm khung treo xích đu, ghế võng, võng yoga tập yoga trên không
- Có thể tăng giảm độ cao linh hoạt, đáp ứng đc nhu cầu mọi thành viên gia đình
Sản phẩm có giá 300 USD/bộ (7 triệu đồng). Doanh thu mỗi tháng là hơn 1 tỷ. Khung xếp Khánh Trình đã nhận bằng sáng chế tại 5 quốc gia: Việt Nam, Mỹ, Nigeria, Nam Phi, Úc & đã xuất khẩu hơn 1000 chiếc đến hơn 40 quốc gia trên thế giới.
Gọi 5 triệu USD cho 10%, tự định giá 45 triệu USD (1.000 tỷ đồng), Shark Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch kiêm Founder của NextTech Group cho rằng: "Startup giờ bị ngáo giá hay sao nhỉ". "Em hơi làm mất thời gian của các Shark".
"Em phải tỉnh ra, đừng ngáo giá", shark Bình tuyên bố không đầu tư.
Phát ngôn hơi gay gắt của shark Bình tạo ra hai luồng ý kiến trái chiều.
Một bên ủng hộ quan điểm của shark Bình, cho rằng dù hơi nặng lời nhưng lời nói thẳng thắn và chuẩn của shark mới giúp startup "tỉnh ngộ" vì nhiều startup đang định giá công ty quá phi lý.
Một số khác lại cho rằng dù có bức xúc về cách định giá của startup nhưng shark Bình có thể chọn cách nói khác, không nên thể hiện cái tôi thái quá.
Shark Bình: "Cách đây 15 năm, tôi cũng từng ngáo ngơ như các bạn"
Sau khi tập 6 Shark Tank Việt Nam lên sóng gây ra nhiều tranh cãi, shark Nguyễn Hòa Bình đã chia sẻ cảm nghĩ của mình về màn gọi vốn của startup Khánh Trình:
"Tập 6 Shark Tank mùa 3 kết thúc với đầy cảm xúc. Đặc biệt là màn gọi vốn của bạn Lê Nguyễn Khánh Trình, với sản phẩm khung xếp đa năng. Bạn gọi 5 triệu USD cho 10% cổ phần, định giá công ty 1.000 tỷ.
Cảm nghĩ đầu tiên của tôi là bạn gọi số vốn rất to cho 1 sản phẩm không có gì đặc sắc, hàm lượng chất xám sâu không cao, và rất dễ bị sao chép. 1.000 tỷ với 1 startup như vậy tôi cho là không tưởng. Tôi có cảm giác, Trình lên Shark Tank để quảng cáo sản phẩm hơn là gọi vốn nghiêm túc.
Cách mà Trình xuất hiện khiến tôi liên tưởng tới một số startup lên Shark Tank mùa trước - xuất hiện với tâm thế tự tin thái quá, định giá startup quá cao. Trình và các startup này đã vô tình vi phạm 1 quy tắc bất thành văn: Biết người, biết ta, trăm trận trăm thắng. Bởi khi startup chưa nhìn nhận rõ về sản phẩm, công ty, cách định giá, cũng như người ngồi đối diện mình là ai, thì nên sửa câu trên là: không biết người, không biết ta, trăm trận trăm bại!
Nghĩ về chính bản thân mình 15 - 20 năm trước, tôi cũng từng ngáo ngơ như vậy. Thậm chí, tôi từng ước giá mà thời điểm đó có ai tát vào mặt 1 cái, thì hôm nay tôi đã tránh được bao nhiêu thất bại trong quá khứ.
Đến nay, khi đã trưởng thành, nhìn vào các bạn trẻ, tôi muốn giúp họ trở nên tốt hơn, thực tế hơn, tránh tình trạng ngáo ngơ như tôi trước kia. Tôi tin là chỉ có cách phản biện quyết liệt, thẳng thắn, và thậm chí nếu phải dội 1 gáo nước lạnh vào họ để hết ngáo giá, thì tôi cũng xin làm. Từ cái tâm của mình, tôi muốn tốt cho các startup.
Quay lại doanh nghiệp của Trình, tôi cho là công ty này sẽ gặp vấn đề lớn khi scale up (mở rộng quy mô doanh nghiệp). Như tôi đã nói, sản phẩm này tương đối đơn giản và dễ bị sao chép. Nói cách khác, để startup của Trình tăng trưởng phi mã sẽ rất khó. Tốt hơn, đó nên là 1 SME (doanh nghiệp nhỏ và vừa). Chưa kể, công thức định giá mà Trình đưa ra chỉ phù hợp với các startup công nghệ thực sự - doanh thu tăng phi mã khi scale up, nhưng chi phí không tăng.
Tóm lại, một doanh nghiệp như công ty của Trình sẽ chỉ trở thành 1 SME, bản chất không cần gọi vốn, hoặc nếu có gọi sẽ cần rất ít - không bao giờ chạm tới con số 5 triệu USD. Việc gọi vốn lớn cho thấy Trình đang định giá công ty trên trời. Bản chất những doanh nghiệp như vậy sẽ có doanh thu, lợi nhuận ở 1 mức nhất định, nhưng tuyệt nhiên không phải startup - bùng phá, sáng tạo, doanh thu cấp số nhân.
Do đó, tôi có một câu nói dành cho các bạn trẻ đã và đang lên kế hoạch gọi vốn trong các tập tiếp theo: "Shark Tank đổ mồ hôi, thương trường bớt đổ máu" - lên chương trình nghe các Shark phản biện tuy mệt, nhưng còn hơn là bạn ra đời mất tiền, nhỉ?"