Như câu chuyện đến hẹn lại lên, sau mỗi dịp Tết đến, xuân về, phần lớn chị em phụ nữ đều rơi vào trạng thái “khủng hoạng nhẹ” vì cân nặng. Ăn uống nhiều chất béo, đồ ngọt, rượu bia lại được nghỉ ngơi dài ngày, không ít người phải đau đầu trước chỉ số cân nặng.
Cùng với đó, kiến thức giảm cân hạn hẹp, mơ hồ về cơ chế tích lũy mỡ thừa, nhiều người bối rối áp dụng các cách giảm cân “bất chấp”: Từ chuyện nhịn đói, giảm khẩu phần ăn đột ngột cho tới dùng thuốc hỗ trợ giảm cân cấp tốc.
Không ít người, nhất là chị em phụ nữ trở thành nạn nhân của chuyện giảm cân. Khi cân không hề giảm, người “mang tật” với các hệ lụy nguy hại như hạ đường huyết, hạ huyết áp, suy gan thận.
Gần đây nhất, một bệnh nhân nữ phải nhập viện vì nguy kịch do uống thực phẩm chức năng để giảm cân. Bệnh nhân phải nhập viện trong tình trạng lơ mơ, tiền hôn mê gan, rối loạn đông máu nặng.
Đáng buồn hơn, ngày 20/2 vừa qua, nạn nhân đó đã bị tử vong.
Trao đổi với PV Gia Đình Mới về vấn đề này, TS Nguyễn Trọng Hưng - Khoa Khám tư vấn dinh dưỡng số 2, Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia cho biết, đa số nguyên nhân gây ra tình trạng tăng, giảm cân là do mất cân bằng năng lượng tiếp nhận và năng lượng tiêu hao.
TS Nguyễn Trọng Hưng cho biết: “Với tăng cân, do chúng ta ăn nhiều nhưng năng lượng tiêu hao ít, còn giảm cân thì ngược lại. Do đó, dinh dưỡng có vai trò quan trọng và là nhân tố ảnh hưởng chính vào chuyện cân nặng của con người”.
Theo bác sĩ, khi hiểu rõ được cơ chế, mọi người có thể tìm được công thức tăng cân hay giảm cân rất dễ dàng.
“Với giảm cân, chúng ta nên kiểm soát lượng thức ăn nạp vào cơ thể, tăng cường hoạt động thể lực. Nếu chỉ giảm khẩu phần ăn, không tập thể dục, cân nặng giảm nhưng sẽ hạn chế độ đàn hồi của da gây ra tình trạng da chùng, chảy xệ”, TS Hưng cho biết thêm.
Vì thế, chị em nên giảm cân từ từ, không được giảm cân quá nhanh. Để làm được điều đó, mọi người không nên nhịn đói hoặc cắt khẩu phần ăn một cách từ từ. Ngoài việc bảo vệ làn da, bác sĩ cho rằng, nếu cắt khẩu phần đột ngột, cơ thể không chỉ không đủ năng lượng.
“Chưa nói tới cơ quan não phải sử dụng năng lượng chuyên biệt để hoạt động. Chúng ta nên để cơ thể thích nghi, không quá xáo trộn cuộc sống, giảm cân dựa trên sinh lí và nhu cầu của bản thân.
Trên thực tế, có nhiều người bỏ đói dài ngày để giải phóng mỡ thừa nhưng ngay sau đó lại tăng cân trở lại. “Đó là chuyện rất bình thường của giảm cân sai cách, vì con người luôn có một ngưỡng giới hạn chịu đựng. Khi vượt qua ngưỡng giới hạn đó, cơ thể sẽ thiếu hụt rất nhiều vi chất, cảm giác thèm ăn và ăn nhiều lại đến. Chưa kể tới, mỗi người có một mức chuyển hóa cơ bản nhất định, nếu giảm quá thấp mức đó còn gánh chịu các hệ lụy khó lường”, TS Nguyễn Trọng Hưng phân tích.
Ngoài ra, nhiều chị em truyền tai nhau chỉ ăn thịt, ăn hoa quả, ăn rau và bỏ hoàn toàn tinh bột để giảm cân. Tuy nhiên, điều này đi ngược lại hoàn toàn nguyên tắc dinh dưỡng. Qua đó, về lâu dài, thói quen đó gây hại cho cơ thể, ép gan, thận phải hoạt động quá công suất và vô cùng nguy hiểm với những người có nguy cơ bệnh tật tiềm ẩn.
TS Nguyễn Trọng Hưng chia sẻ: “Con người phải đảm bảo đủ 3 chất sinh nhiệt chính: Tinh bột, đạm, béo. Các khuyến nghị đều cho rằng, mỗi bữa ăn hoặc một ngày, con người phải ăn đủ 50% tinh bột, không nên ăn quá 20% đạm, 200 gr hoa quả. Khi ăn quá nhiều đạm, gan thận phải làm việc rất nhiều, điều này vô cùng nguy hại.
Riêng với hoa quả, đường trong hoa quả là loại rất dễ hấp thụ và cung cấp năng lượng dồi dào. Vì vậy, chúng ta phải chú trọng đến năng lượng cung cấp chứ không phải số lượng, loại thực phẩm tiêu thụ. Chưa kể, khi ăn quá nhiều hoa quả, cơ thể dễ gặp tình trạng rối loạn dung nạp đường. Ngoài ra, chuyện giảm cân bằng rượu vang cũng là cách phản khoa học, người dân nên nhận thức đúng đắn’.
Để có thể giảm cân, mọi người nên duy trì 3 bữa chính, điều chỉnh khẩu phần ăn giảm dần một cách từ từ. Bên cạnh đó, có thể lựa chọn các sản phẩm giàu chất xơ như gạo lứt, gạo lật nảy mầm, rau xanh… vừa cung cấp đủ năng lượng mà không bị hạ đường huyết.
“Đặc biệt, người dân cần nhận thức rõ ràng lại vấn đề giảm cân an toàn chứ đừng nên giảm cân cấp tốc. Chúng ta giảm cân để đẹp chứ không phải giảm cân để mắc bệnh, để khổ cực”, TS Nguyễn Trọng Hưng nhấn mạnh.