Bánh trung thu là món ăn ngon được nhiều người yêu thích, từ trẻ nhỏ đến người già. Nhưng bánh trung cũng có thể gây hại cho sức khỏe nếu ăn không đúng cách.
Theo ThS.BS Nguyễn Văn Tiến, Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, xét về mặt dinh dưỡng, bánh trung thu rất ngọt và béo ngậy, do vậy nó cung cấp nhiều năng lượng.
Mà chính vị ngọt đậm và chất béo đã tạo nên hương vị đặc trưng của bánh trung thu, đồng thời đó cũng là một biện pháp để bảo quản.
Vì cung cấp nhiều năng lượng nên với những người thừa cân béo phì và những người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng thì bánh trung thu lại là một mối nguy cơ lớn tới sức khỏe.
Có một nghịch lý thú vị là, những trẻ gầy lại ít thích ăn bánh trung thu, còn trẻ thừa cân béo phì thì bánh trung thu lại là món khoái khẩu, thậm chí bánh càng ngọt càng béo chúng lại càng thích.
Vì vậy, sau dịp Tết Trung thu, bao nhiêu công tập luyện, chế độ ăn kiêng trước đó coi như vô ích.
Phân tích kỹ hơn về thành phần dinh dưỡng của bánh và những nguy hại có thể xảy ra nếu ăn nhiều bánh trung thu, bác sĩ Tiến cho biết, bánh trung thu có nhiều loại trọng lượng khác nhau nên về mặt dinh dưỡng cũng khác nhau.
Với 1 chiếc bánh dẻo nhân thập cẩm khoảng 170 gam, nó cung cấp 566 Kcal, 16,3 g đạm, 6,6 g lipid, 110,2 g glucid; 1 bánh dẻo 1 trứng đậu xanh khoảng 176g chứa 648 Kcal (năng lượng gấp 2 – 2,5 lần bát phở bò).
Còn trong 1 cái bánh nướng 176g thập cẩm cung cấp 706 kcal, 18g đạm, 31,5g lipid và 87,5g glucid; 1 chiếc bánh nướng đậu xanh 1 trứng 176g cung cấp 648 Kcal, 19,5g protid, 27,5g lipid, 80,6g glucid.
Lượng bột đường của 1 chiếc bánh dẻo hoặc 1 bánh nướng tương đương với 2 – 3 bát cơm (1 bát cơm 258 g), đường chủ yếu ở dạng hấp thu nhanh, vì vậy gây tăng đường huyết.
Chính vì lượng dinh dưỡng trên nên nếu ăn quá nhiều, ở trẻ béo phì hoặc trẻ rối loạn dung nạp glucse có thể gây ra tiểu đường.
Còn ở trẻ biếng ăn, khi ăn 1 miếng bánh vào lúc đói, đường huyết tăng lên sẽ làm trẻ mất cảm giác thèm ăn trong bữa chính, và càng làm trẻ chán ăn, gây nên suy dinh dưỡng.
Hơn nữa, phần lớn chất béo trong bánh từ thịt mỡ là loại chất béo no gây nhiều tác hại. Lượng chất béo trong 1 chiếc bánh trung thu bằng 1 – 2 lần lượng chất béo trong 1 bát phỏ bò hoặc phở gà.
Chất đạm trong bánh nướng khá cao, thường là đạm động vật, nếu bảo quản không tốt chúng dễ bị ôi, mốc gây ra ngộ độc. Các vitamin trong bánh không nhiều lắm, đồng thời qua chế biến và bảo quản cũng đã hao hụt đáng kể.
Bên cạnh đó, ăn nhiều bánh trung thu còn gây ra tình trạng khó tiêu do bánh có nhiều chất béo, chất đạm động vật, vì vậy chỉ cho trẻ ăn một miếng (bằng 1/8 chiếc bánh) sau bữa ăn là đủ.
Theo lời khuyên của chuyên gia, ăn bánh trung thu xong trẻ cần vệ sinh răng miệng, súc miệng ngay để không sâu răng, đặc biệt là với bánh dẻo sẽ dính chặt vào răng gây sâu răng nhiều hơn.
Với trẻ béo phì, nên giới hạn lượng bánh được ăn trong ngày, khẩu phần ăn trong ngày sẽ trừ bớt phần do bánh cung cấp.
Nếu trẻ béo phì ăn ½ bánh dẻo hoặc bánh nướng thì trong ngày phải bớt đi khoảng 1 bát cơm và lượng thức ăn tương ứng, đồng thời tăng lượng rau xanh để tống chất béo ra ngoài và ngăn ngừa tăng đường huyết nhanh. Nếu không giảm phần cơm thì nhớ đi bộ thêm 30 phút để tiêu hao bớt năng lượng dư thừa.
Với người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng, nên lựa chọn các sản phẩm dùng cho người ăn kiêng ít đường và ít chất béo, mặc dù vậy vẫn phải ăn rất hạn chế để kiểm soát lượng đường huyết tăng cao.
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều dòng sản phẩm bánh trung thu phục vụ nhu cầu rất đa dạng của người tiêu dùng, mỗi loại sản phẩm phục vụ cho từng đối tượng khác nhau từ truyền thống đến hiện đại, sản phẩm phục vụ cho những đối tượng chuyên biệt, người có bệnh lý nền (như người tiểu đường, thừa cân béo phì, tăng huyết áp).
Để bảo đảm an toàn thực phẩm khi sử dụng bánh trung thu, người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng ghi rõ tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, thành phần nguyên liệu sản phẩm, có hướng dẫn sử dụng và bảo quản,... Tốt nhất là sử dụng sản phẩm mới, không lựa chọn, mua sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc.