Đây là bất thường trong não hầu như không thể phát hiện nếu như chúng ta không chủ động đi chụp hệ mạch máu não để kiểm tra dự phòng.
Mới đây, một bé gái khoảng 10 tuổi đến từ Thái Nguyên xuất hiện triệu chứng đau đầu dữ dội và diễn biến chỉ tính bằng giờ, vào viện chụp kiểm tra sọ não thấy hình ảnh máu tràn nội sọ, các phương tiện cấp cứu được sử dụng tối đa nhưng bé không thể qua khỏi, cháu bị vỡ dị dạng mạch máu não.
Đó là câu chuyện thương tâm được bác sĩ Trần Quốc Khánh (Khoa Phẫu thuật cột sống - Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức) chia sẻ để cảnh báo về tình trạng đau đầu cấp và đột quỵ não đe dọa tính mạng trong những ngày đông lạnh.
Tình trạng đau đầu cấp và đột quỵ không chỉ đe dọa tính mạng trẻ nhỏ mà còn nguy hại đến sức khỏe người già.
Trong câu chuyện của mình, bác sĩ Khánh cũng nhắc đến trường hợp một bác hơn 60 tuổi bị đau đầu cấp, ở bệnh viên huyện thuộc tỉnh Nghệ An sơ cứu và điều trị gần 1 ngày.
Bệnh nhân liệt nửa người tăng dần, được chuyển về bệnh viện tỉnh chụp kiểm tra sọ não, hình ảnh cho thấy bệnh nhân bị thiếu máu não một nửa bán cầu do tắc mạch, hiện tại bệnh nhân đang được điều trị và tập phục hồi chức năng ở một trung tâm thần kinh tại Hà Nội.
Theo bác sĩ Khánh, ở trường hợp em bé 10 tuổi, bệnh nhân bị khối dị dạng mạch máu não vỡ.
Đây là bất thường trong não mà hầu như không thể phát hiện nếu như chúng ta không chủ động đi chụp hệ mạch máu não để kiểm tra dự phòng.
Vì vậy khi các khối dị dạng mạch mãu vỡ, chúng ta luôn ở thể rất bị động và dường như thời gian cho các y bác sĩ xử trí (mổ cấp cứu, nút mạch…) không đủ để mang đến những kết quả khả quan cho bệnh nhân.
Sau vỡ mạch não dị dạng, máu thường ‘ngập’ nội sọ và tiên lượng cho bệnh nhân sẽ rất dè dặt.
Tỷ lệ dị dạng mạch máu não trong cộng đồng khoảng 1/1000 dân, tuy nhiên không phải bất cứ dị dạng nào cũng vỡ.
Nhưng có một điều rất rõ ràng là chúng ta hầu như sẽ không phát hiện ra chúng nếu như chúng ta không chủ động đi kiểm tra, và vì vậy, nguy cơ này sẽ không chừa bất cứ một ai.
Vậy nên giải pháp trong trường hợp này là đi chụp hệ mạch máu não để khảo sát đánh giá. Trong đó chụp cộng hưởng từ sọ não - mạch não là một lựa chọn, không độc hại và độ chính xác cao.
Còn ở trường hợp bệnh nhân 60 tuổi, bệnh nhân bị tai biến mạch máu não, thể tắc mạch máu (nhồi máu).
Đây là một trong hai thể của đột quỵ não (cùng với thể chảy máu não), đây cũng chính là vấn đề y tế thời sự của các nước đang phát triển.
Vì hậu quả của nó, nếu bệnh nhân thoát tử vong cũng thường để lại những di chứng nặng nề như hôn mê, liệt, rối loạn ngôn ngữ, mất cảm giác, suy giảm trí nhớ…
Tuy nhiên, những tổn thương này hoàn toàn có thể dự phòng được. Và để phòng tai biến mạch máu não hiệu quả, bác sĩ Khánh đưa ra những lời khuyên sau:
- Tập thể dục thể thao đều đặn và thường xuyên là yếu tố rất quan trọng, giúp chúng ta kiểm soát cân nặng, giảm lượng mỡ thừa trong máu, tăng cường sức bền cũng như sức chịu đựng của quả tim và các thành mạch máu.
Đồng thời, khi chúng ta vận động, nguy cơ hình thành các cục huyết khối (là một trong các nguyên nhân gây tai biến) cũng giảm đi rõ rệt.
- Nếu ai bị tăng huyết áp, đái tháo đường cần được điều trị và theo dõi bởi các bác sĩ chuyên khoa, vì đây là hai trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của tai biến mạch não.
Đặc biệt những bệnh nhân được chẩn đoán rung nhĩ, tăng lipid máu cần được điều trị và theo dõi sát bởi các bác sĩ chuyên khoa tim mạch.
- Thuốc lá và rượu cũng là hai trong số những yếu tố nguy cơ hàng đầu. Bởi thuốc lá và rượu làm cho các thành mạch bị tổn thương, giảm sức bền, dễ bị giòn và vỡ.
Vậy nên, để phòng bệnh cần từ bỏ thuốc lá và hạn chế rượu mạnh.
- Trong dinh dưỡng, nên hạn chế ăn quá mặn, hạn chế cách chế biến xào, rán, quay, nướng, hạn chế ăn quá nhiều thịt đỏ (thịt bò, lợn, cừu, thú rừng…) và đồ ngọt cũng như thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh.
Nên ưu tiên chế biến thức ăn bằng luộc, hấp, nấu canh, kho nhạt và tuyệt vời nhất là ăn sống kiểu salad (nếu đảm bảo vệ sinh). Thực phẩm nên ưu tiên các loại cá tươi, gia cầm, các loại đậu, rau xanh và trái cây.
- Duy trì đủ giấc ngủ ít nhất 6 tiếng mỗi ngày, có những nghiên cứu chỉ ra rằng nếu chúng ta ngủ quá nhiều (trên 10 tiếng mỗi ngày) cũng không tốt cho sức khoẻ và làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não.
- Tránh cơ thể thay đổi nhiệt độ đột ngột. Trong những ngày mưa lạnh, đặc biệt người già, sau khi tỉnh giấc, không nên vội tung chăn và bước ra khỏi giường.
Cách tốt nhất là cần định thần mọi thứ, xoa lòng bàn tay và bàn chân vào nhau, khởi động cơ thể trong chăn một chút trước khi ra ngoài.
Ngoài ra, khi chúng ta đi uống rượu trời lạnh, lúc ra khỏi quán cũng nên mặc thật ấm, tránh phong phanh rất dễ tai biến. Hoặc sau lao động nặng, trời nắng nóng đi về tắm ngay cũng không nên.