Ngày đầu mới sinh trẻ còn rất yếu ớt, non nớt. Do đó, mẹ và những người chăm sóc trẻ cần đặc biệt lưu ý những điều dưới đây.
- Ủ ấm cho bé bằng cách lau khô toàn thân ngay sau khi lọt lòng mẹ, sau đó cho bé nằm trên ngực mẹ, tiếp xúc da – kề - da với mẹ (hoặc người thân) trong vòng 90 phút đầu sau sinh.
- Sau khi tiếp xúc da - kề - da, hãy mặc ấm và đặt bé nằm cạnh mẹ cả ngày và đêm.
- Để mẹ và bé nằm trong phòng ấm đủ ánh sáng, tránh gió lùa, không để bé bị lạnh hoặc tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời.
Ngay trong vòng 1 giờ đầu sau sinh, hãy cho trẻ bú mẹ và cho bú mẹ hoàn toàn, không cho trẻ ăn bất cứ thức ăn, nước uống nào khác.
Mẹ và người thân cần theo dõi xem bé thở có bình thường không? Da có hồng không? Có chảy máu rốn không? Bàn chân có bị lạnh không? Có bỏ bú không? Có đi đái, đi ỉa không?
Nếu mẹ thấy bé có 1 trong các dấu hiệu: không bú, thở khó hay không thở, tím tái, chảy máu ở rốn cần báo ngay cho nhân viên y tế.
Kiểm tra tã lót để theo dõi phân su, nước tểu của bé. Nếu sau 1 ngày thấy bé vẫn không ỉa hay không đái thì cần báo ngay cho nhân viên y tế.
Khi mới sinh xong, cả mẹ và bé sẽ được nhân viên y tế chăm sóc tại cơ sở y tế ít nhất 24 giờ. Tại đây, em bé được cân và đo; chăm sóc rốn, mắt; tiêm vitamin K1, tiêm phòng viêm gan B.
Trong trường hợp bất khả kháng sản phụ sinh con tại nhà, nếu thấy bé có một trong các dấu hiệu nguy hiểm thì cần đưa bé đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời. Trên đường đưa bé đến cơ sở y tế cần ủ ấm cho bé, tốt nhất là đặt bé tiếp xúc da-kề-da với mẹ (hoặc người nhà – nếu mẹ không thể đi cùng) trên đường vận chuyển.
---
*Tài liệu tham khảo: Cẩm nang Hành trình Mang thai và nuôi con khỏe mạnh (Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế)