Có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến đột quỵ, mà phần lớn là do các thói quen xấu hàng ngày mà nhiều người mắc phải.
Theo ThS.BS Trần Quang Thắng, khoa Cấp cứu và Đột quỵ, BV Lão Khoa Trung ương, bệnh đột quỵ thay đổi theo mùa một cách rất rõ ràng. Tỷ lệ đột quỵ cao hơn vào mùa đông so với mùa hè.
Hơn nữa, bệnh đột quỵ đang có xu hướng trẻ hóa và bệnh nhân bị đột quỵ vào mùa đông thường có tiên lượng xấu hơn, tỉ lệ tử vong do đột quỵ cao nhất vào mùa đông.
Mùa đông, thời tiết lạnh khiến tình trạng bệnh cao huyết áp chuyển biến xấu hơn, nhiều khả năng dẫn tới suy tim hoặc đột quỵ.
Vào mùa lạnh, cơ thể tăng tiết các catecholamine trong máu dẫn đến co mạch ngoại biên. Mạch máu ở một số vùng co lại sẽ đẩy máu ra những khu vực ít chịu ảnh hưởng hơn, gây giãn mạch thụ động ở những nơi đó (như mạch não, mạch phổi), do đó, dễ gây các biến chứng đứt mạch não hoặc phù phổi cấp.
Ngoài ra, thời tiết lạnh cũng làm tăng số lượng tiểu cầu, hồng cầu và độ nhớt của máu, làm tăng nguy cơ bệnh động mạch vành, tai biến mạch máu não và bệnh mạch máu ngoại vi.
Đặc biệt, ở người già, khả năng miễn dịch và tính chịu đựng cơ thể kém, mạch máu giảm tính đàn hồi, trở nên cứng hơn, máu tăng độ quánh do tăng cholesterol, giảm enzyme tiêu hủy sợi huyết, lòng mạch bị thu hẹp, máu hay bị kết vón, lưu lượng máu qua não giảm đến 1/5 so với thông thường, dự trữ chức năng không còn nhiều nên rất khó thích nghi với những thay đổi bất thường của thời tiết.
Những người có tiền sử huyết áp cao, thành mạch máu thoái hóa dày lên, sẽ ảnh hưởng tới tuần hoàn não. Khi gặp thay đổi đột ngột từ bên ngoài, những động mạch đưa máu lên não bị tắc nghẽn, não sẽ bị thiếu chất dinh dưỡng và oxy, dẫn đến đột quỵ và tử vong.
Sự thay đổi lớn về nhiệt độ, từ ấm sang lạnh, làm tăng huyết áp, khiến mạch máu bị thắt lại. Mạch máu khi bị biến dạng sẽ dễ dẫn tới tình trạng phình động mạch chủ, gây đột quỵ.
Nói về nguyên nhân dẫn đến bệnh đột quỵ ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa, bác sĩ Thắng cho biết, có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến đột quỵ, mà phần lớn là do các thói quen xấu hàng ngày mà nhiều người đang mắc phải dưới đây.
Thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm một số bệnh lý nguy hiểm trong đó có các bệnh về tim mạch, huyết áp, đái tháo đường…, mà đây lại là những yếu tố nguy cơ gây ra bệnh đột quỵ.
Đặc biệt, những trường hợp đột quỵ ở người trẻ thường là do huyết áp tăng đột ngột gây vỡ phình mạch máu não dẫn đến tử vong.
Trong những trường hợp như vậy thường không hề có bất cứ dấu hiệu nào báo trước cơn đột quỵ khi mạch máu chưa vỡ.
Nhưng chỉ cần một cơn tăng huyết áp hoặc mạch máu không thể chịu được nữa nên vỡ ra và dẫn đến xuất huyết não, gây hôn mê sâu, nặng nhất là tử vong.
Những trường hợp này hoàn toàn không có một dấu hiệu báo trước nào nhưng điều tiếc nuối nhất đó là hoàn toàn có thể điều trị đột quỵ từ trước khi nó xảy ra và người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn nếu được tầm soát trước khi vỡ mạch máu.
Vì vậy, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, phát hiện và điều trị sớm các yếu tố nguy cơ sẽ giúp phòng ngừa đột quỵ hiệu quả.
Những người có yếu tố nguy cơ dễ dẫn đến đột quỵ như người mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao… thường không tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị bệnh.
Họ thường mắc phải một số sai lầm trong quá trình điều trị bệnh như: thấy bệnh đỡ là bỏ thuốc, không tái khám theo chỉ định, không kiểm soát được chế độ ăn uống, nghỉ ngơi…
Chính vì không tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ nên nhiều bệnh nhân gặp phải biến chứng, bị đột quỵ… và khi vào viện thì bệnh đã trở nặng.
Thói quen tắm đêm không tốt cho sức khỏe, dễ bị đột tử và thường xảy ra trên nền những bệnh lý mạn tính có sẵn như tim mạch, huyết áp, mỡ máu…
Đặc biệt, tắm đêm trong điều kiện kết hợp với các yếu tố như uống rượu bia, ngủ trong phòng lạnh... sẽ rất dễ xảy ra các tai biến nguy hiểm với cơ thể.
Buổi tối là thời điểm các tế bào cần được nghỉ ngơi, việc tắm muộn, nhất là ngâm mình trong nước lạnh đột ngột có thể kích hoạt dẫn tới nhồi máu cơ tim.
Để tốt cho sức khỏe, nên tắm vào buổi sáng, nên tắm ở nhiệt độ 36-37 độ C (bằng nhiệt độ cơ thể) là hài hòa và cân đối nhất và cũng để cải thiện chức năng tim.
Đồng thời, cần giữ chênh lệch nhiệt độ giữa bên trong và bên ngoài phòng tắm không quá cao. Vào mùa đông lạnh nên tắm ở phòng có hệ thống sưởi ấm.
Tắm xong không ra gió hay vào phòng máy lạnh ngay vì dễ khiến nhiệt độ cơ thể hạ xuống gây ảnh hưởng đến việc lưu thông máu.
Thói quen ngồi nhiều, ít hoạt động thể lực cũng làm tăng nguy cơ bị đột quỵ. Vậy nên, nếu có thói quen hay có công việc đòi hỏi phải ngồi nhiều, cần tập vận động nhiều hơn như: đứng dậy thực hiện một vài động tác vận động chân tay, cột sống, kéo dãn cơ,…
Việc vận động thường xuyên không chỉ giúp cơ thể cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp ngăn ngừa một số căn bệnh nguy hiểm như đột quỵ hay đau tim.
Để phòng ngừa đột quỵ, cần bỏ ngay những thói quen xấu kể trên. Ngoài ra, cần hình thành lối sống lành mạnh như cai thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, giảm stress, chế độ ăn nên tránh ăn chất béo bão hòa, giảm muối, ăn nhiều rau quả và chất xơ, duy trì trọng lượng cơ thể phù hợp, tập thể dục đều đặn mỗi ngày 30-60 phút.