Trong tự nhiên, chưa có một loài cá nào có cách sinh sản đặc biệt như loài cá bút chì, chúng nhảy lên mặt nước và đẻ trứng bám trên các tán lá.
Cá bút chì, hay còn gọi là cá nhảy, thường sinh sống tại vùng nước trong ở khu rừng rậm Amazon. Do đã quá quen với cuộc sống tự nhiên nên cá bút chì khá kén bể nhân tạo.
Thậm chí, rất ít cặp cá bút chì có thể đẻ trứng khi nuôi trong nhà. Nguyên nhân của việc này được cho là bởi thói quen sinh sản kỳ lạ của chúng.
Vào mùa sính sản, từng đôi cá bút chì sẽ bắt cặp với nhau. Khác với những loài cá khác đẻ con ở nơi kín đáo hoặc giấu trứng, những con cá bút chì lại nhảy lên khỏi mặt nước và gửi trứng vào phiến lá rủ gần đó.
Do con đực khỏe và có vây dài hơn, nên nó chính là người "đỡ" con cái nhảy lên và giúp con cái bám chặt vào phiến lá. Tuy vậy, con đực cũng rất phũ phàng, vì sau khi sinh xong trứng, nó không ngại ngần đuổi con cái đi.
Sau đó, con đực sẽ tự trông trứng cho đến khi trứng nở, nó quanh quẩn trông chừng và liên tục cấp ẩm cho trứng bằng cách vẫy nước lên phiến lá.
Chỉ khi con non đã nở, cá bút chì đực mới rời đi.
Video cận cảnh quá trình sinh sản độc đáo của loài cá bút chì: