Sốt cao là nguyên nhân gây co giật, trong khi sốt là triệu chứng thường gặp ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, đứng trước biểu hiện co giật của trẻ, cha mẹ dễ hoảng loạn, lúng túng dẫn đến có những phản xạ cấp cứu không đúng cách. Từ đó, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.
Trẻ bị co giật thì nhét đồ cứng hay mềm vào miệng để tránh bị cắn vào lưỡi?
“Chúng tôi phải nhấn mạnh sốt là triệu chứng chứ không phải bệnh. Triệu chứng sốt đơn thuần không gây hại gì cho cơ thể trẻ. Sốt là một phản ứng của cơ thể đối với các bệnh nhiễm trùng. Cơ thể tập trung mọi lực lượng miễn dịch để mà tiêu diệt mọi con vi khuẩn, vi rút… xâm nhập vào cơ thể trẻ. Như vậy, cơ bản sốt là một biểu hiện có lợi cho cơ thể”, PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng – Nguyên trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Dũng, phụ huynh cần nhận biết mức độ sốt của trẻ. Nếu trẻ sốt dưới 38,5 độ C, không ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt cơ thể trẻ, hầu như không gây hại gì cho em bé. Nhưng nếu trẻ sốt từ 38.5 độ C trở lên thì có thể gây co giật cho trẻ nên phải sử dụng thuốc hạ sốt.
Khi trẻ bị co giật, việc đầu tiên là các bậc phụ huynh cần hết sức bình tĩnh. Thông thường triệu chứng co giật ở trẻ có thể xảy ra bất cứ lúc nào mà không ai có thể đoán trước được. Ngay khi thấy trẻ co giật cần đặt trẻ nằm nghiêng, để các dịch ở mũi, ở họng (nếu có) chảy theo đường miệng ra ngoài để thông đường thở cho trẻ. Tránh để các dịch chảy ngược vào phổi, gây tắc thở rất nguy hiểm.
Thường trẻ chỉ co giật vài chục giây là có thể trở lại trạng thái bình thường và tự hết và khóc. Tuyệt đối, khi trẻ co giật, các bậc phụ huynh không cho ngón tay hay thìa… vào miệng của trẻ. Đợi trẻ hết cơn co giật, các bậc phụ huynh có thể lấy khăn mềm để vào miệng trẻ, tránh không để trẻ cắn vào lưỡi. Tuyệt đối không đút ngón tay vào vì trẻ có thể cắn tay.
Và trong nhiều trường hợp trẻ bị co giật, những người xung quanh vội vàng quây kín lại càng khiến cháu bé thiếu oxy để thở. Trong trường hợp này, mọi người không nên tò mò tập trung quá đông mà để cháu bé được thoáng. Đồng thời, các bậc phụ huynh cũng có thể nới rộng quần áo, tã nót… cho trẻ dễ thở hơn.
Một lúc sau nếu trẻ khóc, đo nhiệt độ trên 38,5 độ C, trẻ tỉnh, cha mẹ cần cho trẻ uống hạ sốt. Nếu trẻ không tỉnh, hay việc uống thuốc gặp khó khăn, phụ dung dùng viên hạ sốt đặt vào hậu môn trẻ và đưa trẻ đến bệnh viện. Việc đưa đến bệnh viện, chủ yếu là để bác sĩ khám và tầm soát xem trẻ có mắc các bệnh khác hay không.
Sốt co giật có gây chứng bại não ở trẻ?
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, trước đây khoảng 20 năm, chính bác sĩ và các đồng nghiệp cũng sợ rằng sốt co giật gây ra bại não. Thế nhưng, sau nhiều nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam đều khẳng định, sốt co giật thông thường không gây bại não. Trừ những trẻ sốt cao do các bệnh lý khác gây ra như viêm màng não, viêm não… nhưng bị bỏ sót trong chuẩn đoán.
Còn với một bệnh nhi bị co giật đơn thuần, tức không phải do các bệnh lý khác sẽ không gây ảnh hưởng hay bất cứ biến chứng động kinh, bại não nào.
“Những cơn co giật này chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn từ 5 – 10 giây, có cháu vài chục giây tự dưng sẽ khỏi, hết co giật trẻ lại trở lại trạng thái bình thường, không để lại di chứng cho não”, PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng cho biết.
Tuy nhiên, đứng trước biểu hiện co giật của trẻ, cha mẹ dễ hoảng loạn, lúng túng, lo sợ con bị bại não, động kinh về sau nên cho trẻ sử dụng thuốc chống động kinh sau sốt. Vô tình, thuốc gây ảnh hưởng rất lớn đến hệ thần kinh của trẻ.
Theo PGS. TS Dũng, thuốc chống động kinh không có tác dụng dự phòng giúp việc ngăn ngừa trẻ lần sau sẽ tiếp tục bị sốt cao co giật.
Ngoài ra, theo BS Dũng, nhiều bậc phụ huynh hay sử dụng phương pháp chườm lạnh, chườm nóng, bôi dầu vào nách, bẹn… cho em bé để hạ sốt là không cần thiết. Vì những phương pháp dân gian này không giúp ích cho trẻ trong việc hạ sốt mà còn khiến cho trẻ càng cảm thấy khó chịu thêm.
Đối với những trẻ sau 3 ngày, nếu uống thuốc hạ sốt không giảm thì các bậc phụ huynh nên đưa trẻ tới các cơ sở y tế uy tín để được các bác sĩ thăm khám cho trẻ. Đáng lưu ý, đối với những trẻ sốt lại có thêm những triệu chứng bệnh khác như: Tiêu chảy, ho, khó thở, mệt mỏi, lử đử… thì phải đưa trẻ đi khám ngay.
Hồng Ngọc/GIADINHMOI.VN