Nếu dùng không đúng cách, dùng không đúng thuốc oresol có thể gây nguy hiểm khôn lường từ việc bù nước điện giải.
Bác sĩ Nguyễn Phương Thanh (Trường Đại học Y Hà Nội) từng gặp trường hợp một bệnh nhi bị sốt, tiêu chảy mất nước và đã được bác sĩ khám, kê đơn dung dịch bù nước điện giải oresol.
Bác sĩ đã hướng dẫn người mẹ về nhà cho bé uống, theo dõi triệu chứng, nhưng kết quả là sức khỏe của bé trầm trọng hơn. Nguyên nhân là do người mẹ ra hiệu thuốc mua theo đơn nhưng lại được chủ quầy giới thiệu loại dung dịch bù nước điện giải khác với trong đơn bác sĩ kê.
Thay vì mua thuốc oresol để bù nước cho trẻ khi bị tiêu chảy, người mẹ này lại mua loại thực phẩm chức năng có ghi chữ oresol. Khi trẻ uống thực phẩm chức năng oresol mà hiệu thuốc tư vấn thì triệu chứng xấu dần đi do bù nước không đủ và phải nhập viện cấp cứu.
Quá trình thăm khám bệnh, nhiều bác sĩ cũng đã phải cấp cứu, điều trị cho trẻ chỉ vì cha mẹ cho con sử dụng oresol sai cách. Mới đây, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng và các bác sĩ khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai đã điều trị cho một bé trai 11 tháng tuổi nhập viện trong tình trạng sốt cao, co giật do bị mất nước trầm trọng vì tiêu chảy.
Theo lời người mẹ, thấy bé bị đi ngoài nhiều lần nên đã ra hiệu thuốc mua oresol về bù nước cho con. Và loại oresol mà mẹ bé được nhân viên hiệu thuốc giới thiệu là thực phẩm chức năng có tên oresol chứ không phải là thuốc oresol.
Sau khi cho con dùng sản phẩm này bù nước, thì bé không đỡ mà còn có dấu hiệu mất nước nặng hơn, lúc đó gia đình mới hốt hoảng đưa con vào viện.
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, thời gian gần đây có nhiều trẻ nhập viện do tiêu chảy dẫn đến mất nước nặng. Nguyên nhân làm cho tình trạng trẻ tăng nặng là do uống thực phẩm chức năng oresol thay vì uống thuốc oresol.
Cha mẹ cần hiểu rằng, thuốc oresol với thành phần là muối, đường… là loại thuốc dùng để bù nước, bù điện giải trong các trường hợp tiêu chảy.
Oresol khi được pha đúng, uống đúng sẽ bù lại lượng nước đã mất, giúp trẻ phục hồi. Nhưng nếu dùng không đúng cách, dùng không đúng thuốc oresol có thể gây nguy hiểm khôn lường từ việc bù nước điện giải.
Nhất là khi dùng các loại thực phẩm chức năng có tên gọi oresol lại càng nguy hiểm. Thành phần của sản phẩm này có liều lượng không giống với thuốc, dùng sản phẩm này sẽ không giải quyết được tình trạng mất nước và dễ nguy hiểm tính mạng.
Một số sai lầm nữa mà các cha mẹ hay gặp phải khi cho con sử dụng oresol là cha mẹ thấy con không chịu uống do mùi vị khó uống nên cho thêm chút đường để trẻ dễ uống hơn.
Hay một số cha mẹ pha oresol đặc một chút để bé chỉ phải uống cốc nhỏ, uống thuốc đậm đặc chút cho nhanh khỏi. Nhưng hậu quả của những kiểu sáng tạo này là trẻ bị ngộ độc, thậm chí tử vong vì mất nước, uống oresol sai cách.
Để tránh những nguy hiểm cho trẻ nhỏ khi uống oresol, các bác sĩ khuyến cáo cha mẹ như sau:
- Mua thuốc oresol theo đúng đơn của bác sĩ, nghĩa là đó là thuốc chứ không phải thực phẩm chức năng (thuốc sẽ được kiểm duyệt chặt chẽ). Có thể lựa chọn các sản phẩm thay thế có thương hiệu hoặc trước đó đã được sử dụng không có vấn đề gì.
- Đọc kĩ hướng dẫn cách dùng, liều lượng... nếu hướng dẫn pha với 200 ml nước thì cần pha chính xác 200 ml nước, vì như thế sẽ đạt nồng độ thẩm thấu phù hợp cho trẻ, pha quá ít hay nhiều nước hơn cũng sẽ nguy hiểm, thậm chí tử vong.
- Chỉ sử dụng dung dịch đã pha trong 24 giờ, bảo quản kĩ càng tránh nhiễm bẩn. Lý do là dung dịch có thể bị nhiễm khuẩn nếu để quá lâu, điều này cũng gây nguy hiểm, thậm chí tử vong.
- Không được chia nhỏ gói thuốc để pha vì rất có thể các thành phần không đồng nhất và dễ gây nhầm lẫn thể tích khi pha.
- Không được đun sôi dung dịch đã pha vì khi đó sẽ làm mất các phẩm chất của thuốc, bay hơi làm tăng độ thẩm thấu.
- Không pha với nước khoáng vì nước này có sẵn thành phần khoáng sẽ làm sai lệch nồng độ. Nên pha với nước sạch đun sôi để nguội.
- Cha mẹ phải có kỹ năng theo dõi các dấu hiệu, triệu chứng của trẻ như phát hiện mất nước, dấu hiệu trẻ sốt cao, khả năng đáp ứng, dấu hiệu nguy hiểm...
Bất cứ nghi ngờ dấu hiệu nặng nào cũng cần thông báo cho nhân viên y tế để xử trí kịp thời vì khi đó có thể phải bù bằng đường tĩnh mạch và các can thiệp khác.
- Đừng chủ quan với việc bù nước và điện giải cho trẻ.