Theo Wikipedia, paracetamol (còn được gọi là acetaminophen) là một loại thuốc có tác dụng hạ sốt và giảm đau.
So với các thuốc chống viêm không steroid (NSAID), paracetamol có rất ít tác dụng phụ với liều điều trị nên được cung cấp không cần kê đơn ở hầu hết các nước.
Tác dụng phụ khi lạm dụng paracetamol
Tuy nhiên, lạm dụng paracetamol có thể dẫn tới những tác dụng phụ nguy hại cho sức khỏe.
1. Quá liều paracetamol có thể ảnh hưởng tới chức năng gan
Theo PGS.TS Shrey Srivastav, bác sĩ Nội khoa - Bệnh viện Sharda (Ấn Độ), việc sử dụng quá liều paracetamol có thể làm gan bị quá tải, ảnh hưởng khả năng xử lý thuốc của gan và dẫn tới nguy cơ tổn thương gan.
Điều này là do paracetamol được chuyển hóa chủ yếu ở gan, nếu tiêu thụ quá mức có thể gây tích tụ các sản phẩm phụ độc hại làm tổn thương tế bào gan.
Các triệu chứng tổn thương gan có thể không xuất hiện ngay lập tức, gây khó khăn cho việc phát hiện sớm.
2. Ngộ độc paracetamol
Ngoài ra, sử dụng quá liều paracetamol có thể dẫn đến "ngộ độc paracetamol" với các triệu chứng như buồn nôn, nôn, đau bụng và chán ăn.
Những triệu chứng này có thể bị nhầm lẫn với các bệnh khác, làm trì hoãn việc phát hiện tình trạng quá liều.
3. Uống quá nhiều paracetamol có thể dẫn tới tình trạng nguy hiểm đến tính mạng
Quá liều paracetamol có thể gây suy gan cấp tính, nếu sử dụng trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương gan không thể hồi phục, cần phải ghép gan.
Quá liều paracetamol có thể dẫn đến vàng da, lú lẫn và thậm chí hôn mê, nếu không được điều trị có thể gây tử vong. Đôi khi nó cũng có thể dẫn đến tổn thương thận.
Làm thế nào để ngăn ngừa tác dụng phụ khi dùng paracetamol?
Để ngăn ngừa những tác hại nói trên, quan trọng là bạn phải tuân theo hướng dẫn về liều lượng khuyến cáo trên nhãn thuốc và liên hệ y tế ngay lập tức nếu nghi ngờ dùng quá liều.
Điều trị kịp thời có thể giúp giảm thiểu tổn thương và cải thiện cơ hội phục hồi hoàn toàn.
Theo TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, hàm lượng paracetamol tối đa với người Việt Nam có thể trạng trung bình và không có các yếu tố nguy cơ là không quá 3 gram/24 giờ với người trưởng thành, và trẻ em 15mg/kg cân nặng cho mỗi lần. Bệnh nhân không sử dụng quá 6 lần/24 giờ.
Tuy nhiên, trên thực tế các bác sĩ khi kê thuốc cho người bệnh trưởng thành chỉ kê 1-1,5 gram paracetamol cho mỗi 24 giờ (tương đương 2-3 viên loại hàm lượng 500mg). Tốt nhất là dùng liều thấp nhất có thể.
Để sử dụng paracetamol an toàn, với người trưởng thành, mỗi ngày chỉ nên dùng 2 đến 3 viên paracetamol loại 500mg.
Người bệnh cần biết rõ tên và thành phần các thuốc đang dùng và dùng đúng hướng dẫn.
Luôn luôn chú ý đến các loại thuốc khác đang dùng (đặc biệt một số thuốc chữa bệnh lao hoặc động kinh làm tăng độc tính của paracetamol) và thể trạng của người bệnh dễ bị ngộ độc paracetamol (như người lạm dụng rượu, gầy yếu, suy nhược, ăn kém, nhiễm trùng nặng hoặc các bệnh gây suy mòn).
Hoàng NguyênBạn đang xem bài viết Điều gì sẽ xảy ra khi bạn uống quá nhiều paracetamol? tại chuyên mục Tư vấn chuyên gia của Gia Đình Mới, tạp chí chuyên ngành phổ biến kiến thức, kỹ năng sống nhằm xây dựng nếp sống gia đình văn minh, tiến bộ, vì bình đẳng giới. Tạp chí thuộc Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển (Liên Hiệp Các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), hoạt động theo giấy phép 292/GP-BTTTT. Bài viết cộng tác về các lĩnh vực phụ nữ, bình đẳng giới, sức khỏe, gia đình gửi về hòm thư: [email protected].