Phu nhân Carla Bruni, vợ cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đã tiết lộ về tình yêu 'từ cái nhìn đầu tiên' của bà: ‘Cảm xúc với Nicolas không thể nói là nhanh, mà là ngay lập tức. Vì vậy, đám cưới của chúng tôi thực ra đã đến quá chậm’.
Nhiều người phụ nữ cũng thú nhận cảm xúc ‘yêu từ cái nhìn đầu tiên’ hoặc ‘cảm thấy như gặp được mối duyên từ kiếp trước’…
Vậy những cảm xúc như thế thực sự có tồn tại và có tạo nên một mối quan hệ bền vững hay không?
‘Yêu từ cái nhìn đầu tiên’ không phải chỉ là sự thu hút về giới tính
Đó là tình cảm êm dịu nhưng vô cùng hoang dã, tràn ngập con tim và khiến người ta dường như nghẹn thở, một cảm xúc chưa từng biết tới trước đó…
Có rất nhiều mỹ từ để miêu tả về tình yêu sét đánh, nhưng cũng có nhiều người tranh cãi rằng những cảm xúc này chỉ là ‘say nắng’ nhất thời, sẽ nhanh chóng trôi qua.
Những người hoài nghi cho rằng đó chỉ đơn thuần là sự thu hút về giới tính, làm gì có chuyện ai đó yêu hay muốn dành trọn cả phần cuộc đời còn lại với anh chàng/cô nàng xa lạ chỉ sau cái nhìn đầu tiên.
Ấy thế nhưng các nhà tâm lý học lại chỉ ra rằng ‘tình yêu sét đánh’ hoàn toàn có căn cứ khoa học chứ không phải là cảm xúc vu vơ không thể định nghĩa.
Căn cứ thứ nhất được đưa ra đó là những người ‘yêu từ cái nhìn đầu tiên’ thường dựa vào những gì có sẵn trong tiềm thức để bị cuốn hút bởi ai đó.
Ví dụ, bạn chưa từng gặp người đàn ông đó, nhưng bằng những ‘khuôn mẫu có sẵn’ trong nhận thức của mình, bạn phỏng đoán những tính cách tốt từ ngoại hình của ‘người ấy’. Bạn có thể nghĩ rằng người ấy tốt bụng, chân thực, thông minh, hài hước… dù chưa nói chuyện với chàng đủ 30 giây.
Các nhà khoa học chỉ ra rằng, tình yêu – và cả sự ghen tuông, thường được xây dựng trên sự ảo tưởng và những lý tưởng hóa không có thật. Với đặc điểm này, tình yêu sét đánh là một ví dụ tiêu biểu cho tình yêu đích thực.
Theo các nhà tâm lý, những cảm xúc đó nằm trong ‘vòng hào quang quyến rũ’ – tức là khi người ta tự mặc định: đẹp (hay quyến rũ) đồng nghĩa với tốt.
Đây cũng là lý do những người có ngoại hình quyến rũ thường là đối tượng của ‘yêu từ cái nhìn đầu tiên’.
Tình yêu sét đánh thường được ‘dẫn đường’ bằng trí tưởng tượng hơn bằng thực tế, tuy nhiên, nó vẫn có thể phát triển thành tình yêu đích thực và mãnh liệt. Các nhà khoa học chỉ ra rằng, tình yêu – và cả sự ghen tuông, thường được xây dựng trên sự ảo tưởng và những lý tưởng hóa không có thật. Với đặc điểm này, tình yêu sét đánh là một ví dụ tiêu biểu cho tình yêu đích thực.
Căn cứ thứ hai của tình yêu sét đánh đến từ một đặc điểm chung của thứ tình cảm này với tình yêu của những cặp đôi đã có thời gian quen nhau lâu dài: coi trọng khoảnh khắc.
Những người không tin vào tình yêu sét đánh cho rằng, tình yêu đích thực phải bao gồm cả những hành động tốt đẹp mà bạn dành cho người mình yêu, chứ không phải chỉ là cảm xúc. Đúng là những người đột nhiên bị trúng mũi tên của thần Tình yêu không có, hoặc chưa thể có cơ hội làm điều gì tốt đẹp cho người mình yêu, nhưng họ có sự sẵn sàng.
Có phải vào khoảnh khắc mà bạn nhìn thấy người ấy và cảm thấy một tình cảm đặc biệt dâng lên trong lòng, bạn sẵn sàng làm tất cả để đem lại niềm vui, sự hạnh phúc cho anh/cô ấy?
‘Sự sẵn sàng’ không phải ‘hành động thực tế’, tuy nhiên, điều này đúng với cả những người yêu nhau sau một quá trình làm quen lâu dài. Đôi khi vì lý do kinh tế, đạo đức, xã hội, sự hợp lý… mà rất nhiều việc bạn ‘sẵn sàng’ làm cho người mình yêu không trở thành hành động thực sự.
Thực tế là tình yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên có thể bị tàn lụi sau một thời gian nhưng thời gian cũng không phải là độc nhất, hay thước đo quan trọng nhất của tình yêu mãnh liệt.
Vậy nên, nhiều người vẫn nhắc lại câu châm ngôn: ‘Không có tình yêu bất tử mà chỉ có những giây phút bất tử của tình yêu’.
Tình yêu sét đánh có thể tồn tại lâu dài không?
Tình yêu sét đánh rõ ràng rất mãnh liệt, nhưng liệu có thể trở thành thứ tình cảm bền vững hay chỉ là ‘trải nghiệm lãng mạn’ ở một thời điểm nhất định?
Yếu tố ‘mãnh liệt’ có thể không đi kèm yếu tố ‘bền vững’, như chúng ta có thể thấy trong thí nghiệm sau.
Các nhà nghiên cứu tiến hành khảo sát thực nghiệm và nhận ra cường độ ‘mãnh liệt’ của cảm xúc là ngang nhau trong hai tình huống: (1) Gặp được một người quyến rũ và họ chấp nhận ‘hẹn hò’ – (2) Cứu một em bé hàng xóm khỏi tai nạn ô tô.
Tuy nhiên, trong tình huống (1), cảm xúc tích cực sẽ kết thúc trong vòng 20 phút, trong tình huống (2) – cảm xúc tích cực kết thúc trong vòng 5 giờ.
Như vậy, tình yêu sét đánh có thể rất nồng nhiệt vào khoảnh khắc ban đầu, nhưng không có nghĩa rằng sẽ chắc chắn trở thành tình yêu lâu dài.
Tình yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên có thể là nền tảng cho tình yêu sâu sắc, lâu dài, với điều kiện những đặc điểm được tiết lộ trong giao tiếp bằng lời nói sau đó tăng cường - hoặc, ít nhất, cũng không mâu thuẫn với những đặc điểm nhận thức được ngay từ cái nhìn đầu tiên.
Những người ‘yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên’ có nhiều cơ hội phát triển tình cảm hơn nếu đó là cảm xúc nảy sinh trong cuộc hẹn đầu tiên, chứ không phải bất ngờ diễn ra với một người… lướt qua trên xe bus.
Cuộc hẹn cung cấp thêm thời gian để cả hai bên tìm hiểu những đặc điểm khác của con người, chẳng hạn như trí tuệ, sự hài hước, khả năng trò chuyện.
Hơn nữa, các dấu hiệu của kết nối tức thời (mang tính vật chất) giữa hai người có thể phát sinh tại cuộc hẹn đầu tiên. Một sự tiếp xúc về cơ thể, có thể là vô tình, như chạm nhẹ vào vai hay nắm tay, cũng đem lại cảm xúc đặc biệt khi hai người có thiện cảm với nhau.
Trong buổi hẹn như vậy, mặc dù ngoại hình có tác động mạnh ngay từ cái nhìn đầu tiên, nhưng tầm quan trọng của nó có thể giảm dần theo thời gian, khi chúng ta biết được các đặc điểm khác của người ấy.
Ví dụ, bạn sẽ chú ý nhiều hơn đến sự duyên dáng của cô ấy, sau 20 phút nói chuyện, thay vì quan tâm cô gái mới quen kẻ mắt màu gì.
Tình yêu là chuyện của trái tim, nên trái tim sẽ mách bảo khi nào bạn tìm thấy nó. Và, cũng giống như những mối quan hệ tuyệt vời khác, nó sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi thời gian trôi qua
Steve Jobs
Dù sao, thật khó để nói tình yêu sét đánh có thể tồn tại lâu dài hay không. Steve Jobs, người sáng lập hãng Apple từng nói ‘Tình yêu là chuyện của trái tim, nên trái tim sẽ mách bảo khi nào bạn tìm thấy nó. Và, cũng giống như những mối quan hệ tuyệt vời khác, nó sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi thời gian trôi qua’.
Tình yêu sét đánh cũng là ‘chuyện của trái tim’, nên mỗi người chỉ có thể biết khi nào bắt đầu và khi nào kết thúc nếu lắng nghe lời mách bảo của trái tim mình.