Thời gian gần đây, tình trạng người lao động đề nghị nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần tiếp tục gia tăng.
Theo BHXH Việt Nam, tình trạng người lao động nhận BHXH 1 lần gia tăng, điều này cũng đồng nghĩa với việc số lao động khi về già không có lương hưu đang tăng lên, ảnh hưởng đến mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội lâu dài cho người lao động.
Khi nhận BHXH một lần, người lao động chỉ thấy cái lợi trước mắt mà không tính toán cho tương lai lâu dài, đặc biệt là khi hết tuổi lao động. Dưới đây là 5 thiệt thòi khi người lao động nhận BHXH 1 lần trong mùa dịch COVID-19.
Tại Điều 5 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định, hàng tháng, người lao động đóng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí, tử tuất; người sử dụng lao động đóng 14% trên quỹ tiền lương đóng BHXH của người lao động vào quỹ này.
Như vậy, mỗi tháng, người lao động phải đóng tổng 22% mức tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất, tương đương 1 năm đóng 22% x 12 = 2,64 tháng lương.
Trong khi đó, tại khoản 2, điều 60, Luật BHXH 2014 quy định mức hưởng BHXH một lần, cứ mỗi năm được: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Từ đó có thể thấy, so với số tiền đóng thì số tiền BHXH một lần nhận được ít hơn rất nhiều.
Theo quy định tại điều 61, Luật BHXH 2014, người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu hoặc chưa hưởng BHXH một lần thì được bảo lưu thời gian đóng BHXH và sẽ được cộng nối với thời gian tham gia BHXH trước đó.
Nhưng nếu người lao động nhận BHXH một lần thì thời gian tham gia BHXH sau này sẽ được tính mới. Điều này dẫn tới, người lao động có thể sẽ không đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đã hết tuổi lao động hoặc nếu đủ thì tiền lương hưu khi về già cũng rất thấp.
Tại khoản 1, điều 2 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định, đối tượng được cơ quan BHXH đóng BHYT bao gồm: Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng; Người đang hưởng trợ cấp BHXH hàng tháng…
Như vậy, người được nhận lương hưu sẽ được nhận thẻ BHYT miễn phí. Trường hợp đã nhận BHXH một lần dẫn tới việc không đủ điều kiện hưởng lương hưu thì đương nhiên, người lao động phải tự bỏ tiền để tham gia BHYT bằng cách tham gia BHYT hộ gia đình.
Khi nhận BHXH 1 lần, người lao động không được hưởng BHXH khi đến tuổi nghỉ hưu. Điều đó đồng nghĩa với việc người lao động không có nguồn thu nhập ổn định hàng tháng và thẻ BHYT để bảo đảm cho cuộc sống, cũng như không được chăm sóc sức khỏe khi về già.
Theo khoản 1, điều 66 Luật BHXH 2014, người đang hưởng lương hưu chết thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng với mức bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người đang hưởng lương hưu chết.
Ngoài ra, theo khoản 1, điều 67, thân nhân của người này nếu đủ điều kiện còn được hưởng tiền tuất hàng tháng bằng 50% mức lương cơ sở. Trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương cơ sở.
Cũng liên quan đến tiền tuất hàng tháng, điểm a, khoản 1, điều 67 còn quy định, người lao động đã đóng BHXH đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng BHXH một lần thì thân nhân được nhận khoản tiền này.
Việc nhận BHXH một lần khiến người lao động chịu nhiều thiệt thòi, ảnh hưởng rất lớn đến chế độ tử tuất của người lao động. Do đó, thời điểm này, nếu không may bị thất nghiệp, người lao động nên đăng ký để nhận được gói hỗ trợ của Chính phủ và tiếp tục làm việc cũng như tham gia BHXH.
---
Thông tin tham khảo: