Đánh giá về tác hại của rượu, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, trên thực tế có tới 5 – 6% số bệnh nhân mắc bệnh tâm thần vì uống rượu và vẫn đang có xu hướng gia tăng.
Hoang tưởng vì rượu!
Vừa phải mang chiếc bụng trướng to vì mắc bệnh gan, làn da vàng tái nhợt, anh N.M.N bần thần với ánh mắt vô định nhìn mọi người. Vợ anh cho biết, đó là hậu quả của việc chồng chị nghiện rượu nhiều năm.
“Ông ấy nghiện rượu từ ngày còn trẻ, đến nay cũng hơn chục năm. Nghiện tới mức, bây giờ chỉ cần ngửi mùi cồn, nhấp miệng là ông ấy cũng đã say”, chị P.T.H – vợ anh N. kể.
Giờ đây ngoài bệnh sơ gan, anh N. như “hóa dại”, có những ngày cả đêm anh không ngủ, cứ bám chặt chiếc cổng sắt của nhà nhìn tròng trọc. Vợ con có nói cũng không vào và liên miệng hét “có người muốn giết tao”.
“Có đợt đi nhập viện, thấy một anh cao lớn, ông ấy cứ quỳ rạp xuống, lậy vái xin người ta không đánh, không giết”, chị P.T.H – vợ anh N. kể.
Trường hợp của anh N. chỉ là một trong số hàng vạn bệnh nhân bị hội chứng loạn thần do rượu đang điều trị trong Bệnh viện Tâm thần Trung Ương II. Bệnh nhân điều trị ở đây có những biểu hiện phức tạp, ít giống nhau.
Tuy nhiên, tựu chung, người loạn thần đều đã bị tác động mạnh của rượu lên não trong thời gian dài, từ đó suy nghĩ, hành vi của họ có sự sai lệch.
Có những người xuất hiện ảo giác, nghe thấy tiếng nói bên tai, có người sợ hãi, lo âu cực độ, đôi khi, họ lại có khoái cảm bất thường. Nhiều người thường chạy trốn, né tránh hay tấn công mọi người xung quanh, cá biệt, có trường hợp rất tàn độc với người thân.
Nhiều người liên tục ghen tuông với người thân trong gia đình, đặc biệt họ luôn nghi ngờ vợ không chung thủy. Như trường hợp bệnh nhân T.K.G thường xuyên rình mò, tra khảo vợ, bắt vợ phải khai nhận, xác nhận đang quan hệ với người khác. Đôi khi, anh ta cho rằng vợ lấy tiền của gia đình cho người yêu, đầu độc, có ý định giết chồng.
Bệnh lý do rượu chỉ đứng sau tim mạch và ung thư
Chia sẻ với PV Gia Đình Mới, TS. BS Nguyễn Văn Dũng – Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung Ương II cho biết: “Rượu có tác động rất lớn tới cơ thể, nếu sử dụng không đúng sẽ gây ra các biến cố như nhiễm độc cấp tính, mãn tính hay tử vong.
Cơ chế gây rối loạn tâm thần do rượu là khi ethanol và andehyt có trong rượu tích lại trong máu. Cơ thể không đào thải kịp sẽ ứ đọng và tác động đến hệ thần kinh trung ương, gây ngộ độc chuyển hóa.
Khi rượu lên não, do tác động trực tiếp vào thụ thể dopamin sẽ tiềm tàng gây lên các hoang tưởng và ảo giác cho người bệnh.
Bên cạnh đó, rượu tác động gián tiếp đến dẫn truyền thần kinh với thụ thể seratonin nên thường gây cho người bệnh trạng thái buồn chán với các cơn say.
Loạn thần do rượu chỉ là một hệ lụy báo trước ở những người nghiện rượu. Loạn thần do rượu có thể chia ra: sảng rượu, ảo giác do rượu, hoang tưởng, do rượu, hội chứng korsakow do rượu, bệnh não do rượu...
Nó là một dạng cấp cứu tâm thần, khi người bệnh ngừng uống rượu, cai rượu, họ sẽ mất định hướng bản thân, ý thức mù mờ, lú lẫn với các ảo giác.
Ngoài ra, người loạn thần có thể gặp tình trạng run nặng, cơ thể suy kiệt, rối loạn giấc ngủ, thần kinh tự trị tăng mạnh, định hướng rối loạn. Nặng hơn cả, bệnh nhân có thể bị rối loạn mạch huyết áp, biến đổi sinh hóa máu dẫn tới tử vong”.
Hoang tưởng và ảo giác do rượu thường chi phối rất mạnh hành vi và cảm xúc của người bệnh, chính vì vậy đã gây ra các biểu hiện bất thường như kể trên.
Với những người uống nhiều rượu, ngoài việc não bị tác động mạnh bởi rượu, cơ thể còn bị nhiễm độc lâu ngày xuất hiện các tổn thương cơ quan nội tạng và rối loạn chuyển hóa trong cơ thể.
Chính vì vậy, khi nhập viện với loạn thần, người bệnh kiêm theo các bệnh lý khác như loét dạ dày, tăng huyết áp, đái tháo đường, sơ gan, rối loạn thần kinh thực vật hay suy kiệt.
Hiện nay, nhiều bệnh nhân có xu hướng tự cai rượu tại nhà, sử dụng các loại thuốc hỗ trợ cai rượu. Tuy nhiên, theo bác sĩ, gia đình không nên tự điều trị cho bệnh nhân tại nhà khi không có hỗ trợ y khoa kèm theo, rất nguy hiểm.
Người nhà cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện kịp thời để chẩn đoán, theo dõi để bác sĩ nắm bắt tình hình, tỉ lệ phục hồi sẽ cao hơn.
“Tổ chức y tế thế giới cho rằng, bệnh lý của rượu chỉ đứng sau bệnh tim mạch và ung thư. Do vậy cần nâng cao nhận thức của cộng đồng để mọi người luôn cảnh giác với hành vi lạm dụng rượu để tự bảo vệ sức khỏe cho chính mình và xã hội”, TS BS Nguyễn Văn Dũng nhấn mạnh.