Từ ngàn năm xưa, con người đã luôn kiếm tìm những câu trả lời về sự vận động không ngừng của vũ trụ, từ đó xuất hiện những nhận thức sơ khai về quá trình phát sinh của vũ trụ và hình thành thuyết ngũ hành.
Ngũ hành là thuyết vật chất sớm nhất của nhân loại, tồn tại độc lập với ý thức con người. Ngũ Hành giải thích về 5 yếu tố: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, là cơ sở tạo nên vạn sự vạn vật trong vũ trụ của chúng ta.
Gắn liền với Ngũ Hành là khái niệm về sự phát triển tương hỗ và ức chế lẫn nhau, mỗi một yếu tố có tác dụng thúc đẩy hay ức chế một trong các yếu tố còn lại.
Ngũ Hành ẩn chứa rất nhiều nguyên lí phức tạp và trừu tượng, được áp dụng trong mọi lĩnh vực từ ngàn xưa và đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Từ y học cổ truyền, âm nhạc, ẩm thực, nghệ thuật kiến trúc, triết học đặc biệt là Phong thủy: Phong thủy nhà ở, phong thủy xe ô tô...
Ngũ Hành ẩn chứa rất nhiều nguyên lí phức tạp và trừu tượng
Ngũ hành tương sinh được hiểu rằng hành này bồi đắp, nuôi dưỡng cho hành kia được lớn mạnh và phát triển. Kim sinh Thủy, Thủy sinh Mộc, Mộc sinh Hỏa, Hỏa sinh Thổ, Thổ sinh Kim bởi:
Mộc sinh Hỏa: Hỏa lấy Mộc làm nguyên liệu để đốt cháy, Mộc cháy tận, Hỏa sẽ tự động tắt.
Hỏa sinh Thổ: Hỏa sau khi đốt cháy sự vật, vật thể hóa thành tro bụi, tro bụi đó vùi đắp thành Thổ
Quan hệ tương sinh là biểu hiện quá trình tăng trưởng và phát triển của sự vật
Thổ sinh Kim: Kim ẩn trong Thổ, đá, sau khi kết tinh mới chắt lọc, lấy ra được.
Kim sinh Thủy: Kim nếu bị nung chảy sẽ hóa thành dạng dịch thể, dịch thể thuộc Thủy.
Thủy sinh Mộc: Thủy tưới cho Mộc, nên cây cối tốt tươi.
Hàm nghĩa của tương khắc là ức chế, bài trừ, đối lập lẫn nhau, là để chỉ một sự vật có tác dụng ức chế, hạn chế tới sự phát triển và tác dụng của một sự vật khác. Kim khắc Mộc, Mộc khắc Thổ, Thổ khắc Thủy, Thủy khắc Hỏa, Hỏa khắc Kim bởi:
Thủy khắc Hỏa: Chúng (đông, nhiều) thắng quả (ít), nên Thủy thắng Hỏa, vì Hỏa gặp Thủy sẽ tắt.
Hỏa khắc Kim: Tinh thắng kiên, nên Hỏa thắng Kim, vì Hỏa nóng mạnh sẽ nung chảy Kim.
Kim khắc Mộc: Cương khắc nhu, nên Kim thắng Mộc, vì Kim là cái để chế tạo ra công cụ có thể khoan, cắt Mộc.
Tương khắc chỉ là sự tương tác giữa những vật thể với nhau để đi đến sự triệt tiêu.
Mộc khắc Thổ: Chuyên thắng tán, nên Mộc thắng Thổ, vì mầm gốc của cây có sức mạnh mẽ, có thể phá trở ngại của đất.
Thổ khắc Thủy: Thực thắng hư, nên Thổ thắng Thủy, Thổ có thể ngăn chặn Thủy.
Xét về mặt phong thủy, quy luật tương sinh và tương khắc luôn tồn tại song hành với nhau, có tác dụng duy trì sự cân bằng trong vũ trụ.
Từ mối quan hệ của ngũ hành chúng ta sẽ tìm được các câu trả lời cho câu hỏi về mệnh của bản thân mỗi người: Người mệnh Kim hợp màu gì? mệnh hỏa hợp màu gì? mệnh thổ hợp màu gì?...
Hiện tượng tương sinh, tương khắc không tồn tại độc lập với nhau. Trong tương khắc luôn có mầm mống của tương sinh, trong tương sinh luôn có mầm mống của tương khắc. Do đó vạn vật luôn luôn tồn tại và phát triển.
Ngũ hành được coi là xương sống của phong thủy. Từ các mệnh hướng tới sự cân bằng năng lượng từ màu sắc để có thể để hóa giải khí tiêu cực hay khí khắc chế đạt sự hài hòa lý tưởng, giúp gia chủ thêm may mắm, phát lộc, phát tài, con đường công danh thuận lợi, sức khỏe dồi dào.