Bạn có để con ngủ trưa ngoài trời trong thời tiết lạnh cóng âm 10 – 15 oC? Đó là điều mà hầu hết các bậc cha mẹ Bắc Âu vẫn làm, giống như một hoạt động thường ngày dành cho bé trong các mùa đông.
Nhiệt độ ban ngày vào mùa đông ở Stockholm (Thụy Điển) thường thường rơi vào -5oC nhưng chuyện bọn trẻ, ở tuổi mới biết đi hoặc nhỏ hơn, nằm ngủ ngoài trời, trên những chiếc xe nôi là bình thường.
Lang thang khắp nơi trong thành phố lạnh giá phủ trắng tuyết này, bạn sẽ nhìn thấy hàng loạt xe nôi trẻ con ở bên ngoài các quán cà phê. Trong lúc đó, cha mẹ lũ trẻ nhấm nháp đồ uống trong quán.
Và nếu bạn đến thăm nhà bạn bè, con của bạn đi cùng cần ngủ một chút, bạn có thể được mời cho bé ngủ ở vườn hoặc ban công thay vì phòng ngủ.
‘Tôi nghĩ là cho bọn trẻ ra ngoài trời bất cứ khi nào có thể là rất tốt, không khí trong lành tốt cho trẻ’ – Lisa Mardon, bà mẹ của 3 đứa trẻ ở Stockholm, người làm cho một công ty kinh doanh thực phẩm, cho biết.
‘Đặc biệt là trong mùa đông khi có rất nhiều mầm bệnh ở trong môi trường sống… Bọn trẻ dường như khỏe hơn khi được cho ra ngoài’.
Những đứa con của Lisa được cho ngủ ngoài trời từ khi còn rất nhỏ.
Đứa nhỏ nhất, Alfred, năm nay 2 tuổi và cô ấy thường đẩy con ra ngoài bằng xe nôi để ngủ trưa mỗi ngày 1 lần, trong khoảng 1,5 giờ. Khi bé Alfred nhỏ hơn, cậu còn ngủ ngoài trời 2 lần/ngày.
Đây không phải là một xu hướng mới. Mẹ của Lisa, bà Gunilla (hiện nay 61 tuổi), cho biết bà cũng là như thế với Lisa khi cô còn nhỏ.
‘Chúng tôi đã làm như thế từ trước… Đó là việc quan trọng giúp cho con bé hít thở không khí trong lành và giữ cơ thể khỏe mạnh’ – bà Gunilla nói.
Cha của Lisa, ông Peter, cũng được cho ngủ ngoài trời, trong xe đẩy bởi mẹ của ông – từ những năm 1950. Chỉ khi thời tiết quá lạnh, tức là -10oC ông mới được đưa vào nhà.
Giờ đây phần lớn các nhà trẻ ở Thụy Điển cho bọn trẻ vui chơi, hoạt động ngoài trời. Rất thường gặp hình ảnh những hàng dài xe nôi trẻ em xếp nối nhau dưới tuyết trong giờ ngủ trưa. Bên trong xe nôi, những em bé mặc ấm áp đang say ngủ.
Tại Forskolan Orren, một trường mẫu giáo ngoại ô Stockholm, tất cả các bé đều ngủ ngoài trời cho đến khi chúng được 3 tuổi.
‘Khi nhiệt độ xuống đến mức -15oC chúng tôi luôn luôn che phủ các xe nôi bằng chăn’ – cô giáo hiệu trưởng Brittmarie Carlzon cho hay.
‘Vấn đề không phải chỉ là nhiệt độ, đó còn là cảm giác lạnh. Một số ngày có thể là -15oC nhưng thực chất cảm thấy như -20oC, do có nhiều gió’ – cô nói.
‘Năm ngoái chúng tôi đã có vài ngày với nhiệt độ -20oC. Trong những ngày đó chúng tôi mang các xe đẩy vào nhà một phần thời gian ngủ của trẻ, nhưng phần lớn thời gian ngủ của các bé vẫn là ngoài trời’ – cô hiệu trưởng nhớ lại.
Một nhóm trẻ tuổi mẫu giáo thường sử dụng tất cả thời gian ở ngoài trời, tức là từ 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Trong không khí trong lành ngoài trời, bọn trẻ thực hiện tất cả các hoạt động mà thường thường là được thực hiện trong nhà.
Bọn trẻ ở đây chỉ ở trong phòng học vào giờ ăn hoặc khi thời tiết lạnh bất thường.
Người Thụy Điển có nghiên cứu cụ thể về việc cho trẻ ngủ giấc ngắn ngoài trời, trong không khí trong lành.
Bọn trẻ có thể ngủ như thế trong mùa hè hay chính giữa mùa đông, vào những tháng lạnh nhất.
Thống kê về mặt khoa học cho thấy những đứa trẻ được chăm sóc theo cách này dường như ít bị ho và cảm lạnh hơn. So sánh với chúng, bọn trẻ cả ngày ở trong phòng với 30 đứa trẻ/lớp học lại có sức khỏe kém hơn.
Việc cho trẻ ngủ ngoài trời là phổ biến ở tất cả các nước Bắc Âu. Rất nhiều bậc cha mẹ tin rằng con mình ngủ ngon hơn, giấc ngủ kéo dài hơn ở ngoài trời.
Tại Phần Lan, một nghiên cứu khoa học do Marjo Tourula tiến hành từ năm 2008 cho thấy trẻ ngủ lâu hơn đáng kể khi ngủ ngoài trời. Trong khi trẻ ngủ trong nhà thường ngủ từ 1 – 2 giờ, các giấc ngủ ngoài trời kéo dài từ 1,5 giờ - 3 giờ.
‘Có thể bị hạn chế cử động do nhiều quần áo nên bọn trẻ ngủ lâu hơn. Thêm nữa thời tiết lạnh làm cho việc quấn trẻ trở nên không quá nóng’ – tác giả nghiên cứu cho biết.
Việc ngủ ngoài trời không liên quan đến mùa, nhiều trẻ thậm chí ngủ đêm ngoài trời trong những chiếc xe nôi.
Theo nghiên cứu của Marjo Tourula, nhiệt độ lý tưởng nhất cho trẻ ngủ ngoài trời là -5oC, thế nhưng một số bố mẹ nói với cô rằng họ thậm chí cho con ngủ bên ngoài khi thời tiết chỉ -30oC.
Bác sĩ nhi Margareta Blennow trích dẫn thống kê của Ủy ban bảo vệ môi trường Thụy Điển cho thấy: ‘Một số nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em tuổi mẫu giáo nếu sử dụng nhiều thời gian ngoài trời – không chỉ cho việc ngủ - sẽ mất ít ngày nghỉ học hơn so với những trẻ sử dụng phần lớn thời gian trong nhà’.
Ông Martin Jarnstrom, một vị hiệu trưởng trường mầm non khác ở Thụy Điển, cũng là người ủng hộ việc ngủ trưa ngoài trời. Tuy nhiên ông nhấn mạnh rằng dù cho thời tiết có thể lạnh, nhưng bọn trẻ phải được giữ ấm.
‘Trẻ có mặc quần áo len làm từ lông cừu là điều quan trọng. Quần áo ấm và túi ngủ ấm cũng rất cần’ – ông nói.
Một câu thành ngữ của người Thụy Điển thường được nhắc lại: ‘Không có thời tiết xấu, chỉ có quần áo tồi’.
Với người Thụy Điển, việc bọn trẻ ở các nước khác bị giữ trong nhà trong nhiệt độ dưới 0 là một điều khá kỳ quặc. ‘Một chút không khí trong lành chẳng bao giờ gây hại’ – là điều họ nói về thói quen cho trẻ ngủ ngoài trời.