Cúng ông Công ông Táo ở đâu, cúng trên ban thờ gia tiên hay ở bếp mới đúng là câu hỏi được nhiều gia chủ quan tâm.
Cúng ông Công ông Táo là tập tục dân gian được truyền lại từ bao đời của người Việt.
Theo truyền thống văn hóa từ bao đời vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, các gia đình dù bận rộn đến mấy cũng dành thời gian dọn dẹp nhà cửa, sắm sửa mâm lễ nhỏ cùng tấm lòng thành dâng lên thần linh, gia tiên và cúng tiễn ông Táo lên chầu trời.
Vậy cúng ông Công ông Táo ở đâu, trên bàn thờ gia tiên hay dưới bếp là đúng?
Có rất nhiều cách cúng ông Công ông Táo, có vùng miền cúng Táo Quân trên ban thờ gia tiên, có nơi lại đặt mâm cúng ở bếp.
Theo một số nhà nghiên cứu văn hóa, mâm cỗ cúng ông Công ông Táo phải đặt ở một nơi riêng. Có thể đặt mâm lễ trong nhà, dưới bếp nhưng tuyệt đối không nên đặt trên bàn thờ chính.
Rất nhiều ý kiến cũng cho rằng, cúng Táo Quân phải đặt ở bếp bởi từ xa xưa cuộc sống của người Việt đã quây quần bên bếp lửa.
Tuy nhiên, một vài ý kiến khác cho lại cho rằng, thực tế cúng Táo Quân là cúng chung 3 vị thần: Thần Đất - Thần Nhà - Thần Bếp. Vì thế phải đặt mâm lễ tại ban thờ chính - nơi trang trọng nhất của nhà.
Ngoài ra, bếp là nơi nấu nướng thế nên không sạch sẽ, nếu gia chủ cúng ông Công ông Táo ở đây sẽ bị xem là thiếu trang trọng.
Hiện nay, vẫn chưa có bất cứ nghiên cứu nào khẳng định việc cúng ông Công ông Táo trên ban thờ gia tiên hay dưới bếp là đúng. Tùy thuộc vào văn hóa, quan niệm của từng vùng miền mà thực hiện.
Các nhà nghiên cứu văn hóa nhận định, vì Tết ông Công ông Táo là tín ngưỡng tốt đẹp từ bao đời thế nên trên mâm cỗ cúng ông Công ông Táo nhất định phải chuẩn bị một số lễ vật chính như:
- Ba bộ mũ Táo Quân trong đó có 2 bộ đàn ông và 1 bộ đàn bà. Ngoài ra, gia chủ cũng chuẩn bị thêm vàng mã, hương hoa, trà quả, trầu cau...
- Mâm cỗ mặn với những món ăn truyền thống: Gà luộc, xôi/bánh chưng, canh miến/canh bóng thả, món xào, giò/chả, rau củ luộc, xào thập cẩm...
- Bát cá chép đỏ gồm 2 hoặc 3 con.
Các món trên mâm cỗ mặn có thể thay đổi tùy theo từng vùng miền, địa phương mà không cần phải tuân thủ theo bất cứ quy định nào.
Thời điểm cúng ông Công ông Táo tốt nhất là sáng sớm hoặc trưa ngày 23 tháng Chạp.
Gia chủ ăn mặc chỉnh tề, bày lễ, lên hương và khấn thần linh, gia tiên. Sau từ 1 - 2 tuần hương thì gia chủ khấn vái thành tâm và tạ lễ. Cá chép đem thả ra ao, hồ, sông suối, vàng hương đem hóa.
Tham khảo bài văn khấn ông Công ông Táo lưu truyền trong dân gian dưới đây:
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Kính lạy Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân!
Tín chủ con là :.............
Ngụ tại :.......................
Nhằm ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm Hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời :
Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Phỏng theo lệ cũ, Ngài là vị chủ, Ngũ Tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo Quân chứng giám.
Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn Thần, gia ân châm chước. Ban lộc, ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
*Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo