Tiết Thanh Minh là dịp báo hiếu tỏ lòng biết ơn tới ông bà, tổ tiên, những người đi trước của mình bằng việc đi tảo mộ và thực hiện các nghi lễ thờ cúng. Dưới đây là bài văn khấn cúng Tết Thanh Minh tại nhà, cúng vong linh ngoài mộ chính xác nhất và những điều cần lưu ý
(theo sách Văn khấn cổ truyền của Đại đức Thích Thanh Tâm, Nxb Thời Đại)
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.Con kính lạy hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy các ngài thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày: (đọc ngày theo âm lịch).
Tín chủ chúng con là: (tên người khấn).
Ngụ tại: (địa chỉ của nhà tín chủ).
Nhân tiết thanh minh, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước án, kính mời chư vị tôn thần lai lâm chiếu giám.
Gia đình chúng con có ngôi mộ của: (cha, ông hay cụ tam đại, tứ đại theo vai của người dưới mộ so với tín chủ), táng tại xứ này, nay muốn sửa sang xây đắp. Vì vậy chúng con xin kính cáo các đấng thần linh, thổ công, thổ phủ, long mạch, tiền chu tước, hậu huyền vũ, tả thanh long, hữu bạch hổ và chư vị tôn thần cai quản trong khu vực này.
Chúng con kính mời các vị chư thần về đây chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho vong linh được an nhàn yên ổn, siêu thoát. Cúi xin các vị phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con toàn gia mạnh khỏe an bình, bốn mùa không tật ách, tám tiết hưởng thái bình.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Từ xa xưa Tết Thanh minh đã trở thành ngày lễ thiêng liêng, đi sâu vào tiềm thức của người Việt Nam
(theo sách Văn khấn cổ truyền)
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy hương linh: (tên người dưới phần mộ, nếu là các cụ tổ tiên đã xa đời thì có thể gọi là cụ Tam Đại, Tứ Đại ...).
Hôm nay là ngày (đọc ngày âm lịch), nhân tiết Thanh minh. Tín chủ chúng con là (tên người khấn hoặc đọc tên những người cùng đi tảo mộ). Ngụ tại (địa chỉ của gia chủ).
Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dày, gây dựng cơ nghiệp của ... (người dưới phần mộ), chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh (cụ, cha, ông tùy theo vai của người dưới mộ so với người cúng) lai lâm hiến hưởng. Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ cho được dầy bền, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc.
Nhờ ơn Phật, Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh... phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên làm phúc cúng dâng Tam Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu khổ, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về tiên tổ.
Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều giữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hòe tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật, Thánh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).
Trong tết Thanh Minh, ngoài việc tảo mộ và cúng lễ ngoài các ngôi mộ, các gia đình cũng thường có cúng gia tiên tại nhà.
Bài khấn cúng gia tiên dịp Tết Thanh Minh tham khảo mẫu văn khấn gia tiên của sách Phong tục thờ cúng của người Việt, Nxb Văn hóa thông tin như sau:
Hôm nay là ngày... tháng... năm...
Nay con giữ việc phụng thờ tên là..., ... tuổi, sinh tại xã..., huyện..., tỉnh... cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.
Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp .... Kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.
Khi đi tảo mộ trong ngày tết thanh minh, các gia chủ cần lưu ý bày đồ lễ tại chỗ thờ chung của nghĩa trang mà phần mộ của gia đình mình đặt để lễ. Nếu phần mộ của gia chủ đặt tại một khu vực riêng biệt thì gia chủ dùng đôn hoặc mâm mà soạn lễ cúng tết Thanh Minh ra để cúng các thần linh cai quản khu vực có đặt phần mộ.
Tiếp theo, gia chủ khấn bài văn khấn âm phần long mạch rồi thắp hương trước phần mộ nhà mình và khấn bài văn khấn vong linh Tết Thanh Minh như trên.
Sau khi khấn Tết Thanh Minh xong, đợi hết 2/3 tuần hương thì đi lễ tạ các nơi, hóa vàng, xin lộc và mọi người trở về nhà làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.
Theo lịch âm dương, tiết Thanh Minh năm 2018 bắt đầu từ ngày 5/4 dương lịch (20/2 âm lịch, thứ Năm) và kết thúc vào khoảng ngày 20/4 (5/3 âm lịch, thứ Sáu) khi tiết Cốc vũ bắt đầu.
Ngày Tết Thanh Minh Mậu Tuất năm nay 2018 sẽ là ngày 5/4/2018.
Xem thêm: