Theo bác sĩ Trung Quốc nổi tiếng, 3 loại củ này nếu ăn nhiều hơn vào mùa đông, không chỉ tốt cho sức khoẻ mà còn giúp cơ thể phòng chống bệnh tật dễ mắc phải khi mùa đông tới.
Bác sĩ Trung Quốc xưa có câu nói nổi tiếng: "Mùa xuân ăn hoa, mùa hè ăn lá, mùa thu ăn quả, mua đông ăn củ", "Con người ta sinh ra nhờ khí, bốn mùa sống theo quy luật thì mới khỏe mạnh được."
Theo bác sĩ Trương Cánh Chi - phó trưởng khoa Trung y Bệnh viện số 2, trường Đại học y khoa Quảng Châu (Trung Quốc), cách dưỡng sinh tốt nhất theo Trung y là thuận theo âm dương và thời tiết 4 mùa.
Mùa đông là thời điểm để tích tụ năng lượng, trong khi rễ hoặc củ của cây được xem là bộ phận tích trữ nhiều năng lượng nhất.
Vì thế, 3 loại củ dưới đây được Trung y gọi là "nhân sâm trắng mùa đông" có giá trị cao đối với sức khỏe và nên ưu tiên ăn vào mùa đông.
Theo cuốn sách Trung y nổi tiếng "Bản thảo cương mục" của Trung Quốc, củ cải có tác dụng loại bỏ độc tố, thanh nhiệt, tiêu đờm, loại bỏ chất cặn bã trong cơ thể, thuận khí, kiện dạ dày.
Thành phần dinh dưỡng trong củ cải rất phong phú, giàu carbohydrate và vitamin, đặc biệt là vitamin C, đồng thời chứa nhiều chất khoáng và protein.
Củ cải không chứa axit oxalic, có lợi hơn đối với việc hấp thu canxi của cơ thể.
Củ cải còn chứa vitamin B, kali, magiê và các khoáng chất khác có thể thúc đẩy sự vận động của dạ dày và đường ruột, giúp hệ tiêu hóa đào thải chất thải tốt hơn.
Bạn nên để cả vỏ để giữ lại tới 98% lượng canxi của củ cải.
Tuy nhiên, bác sĩ Trương Cánh Chi khuyên rằng, do củ cải vị cay ngọt, tính hàn, nên những người tỳ vị yếu, khó tiêu hóa hoặc cơ thể suy nhược thì không nên ăn nhiều.
Những người đang dùng các món như nhân sâm, hà thủ ô cũng không nên sử dụng, nếu không sẽ ảnh hưởng đến tác dụng của các loại thuốc đông y này.
Theo sách Trung y, củ từ tốt cho thận khí, kiện tỳ vị, tiêu đờm, nhuận da tóc, bổ phổi, thận, không nóng không khô, thích hợp với mọi đối tượng sử dụng.
Củ từ chứa hàm lượng cao amylase, polyphenol oxidase và các chất khác, giúp tăng cường tiêu hóa và hấp thu.
Ngoài ra, loại củ này còn chứa chất nhầy và protein, có tác dụng giảm lượng đường trong máu, thích hợp cho bệnh nhân tiểu đường.
Vì trong củ từ chứa chất glucomannan, hemicellulose tan trong nước, có thể hút nước và giãn nở tới 80-100 lần, vì thế sau khi ăn vào dạ dày sẽ giãn nở làm diện tích to lên, dễ gây cảm giác bị no bụng.
Vì vậy, bác sĩ Trương Cánh Chi khuyên rằng, khi ăn củ từ tốt nhất nên hạn chế lượng cơm sẽ ăn để giảm lượng thực phẩm dung nạp vào dạ dày, tránh dư thừa năng lượng.
Trong "Bản thảo cương mục" gọi củ sen là "linh cân". Củ sen tươi không chỉ có tác dụng khai thông dạ dày, mà còn có thể thanh nhiệt nhuận nội tạng, chống hanh khô.
Củ sen và ngó sen là thực phẩm giàu vitamin B, giúp giảm mệt mỏi, tăng cường tiêu hóa và trao đổi chất. Vitamin C, canxi, sắt và muối vô cơ khác trong củ sen và ngó sen có tác dụng chống oxy hóa polyphenol.
Theo quan niệm y học truyền thống Trung Quốc, củ sen tính lạnh, có tác dụng giải nhiệt, khi chế biến thành món ăn ấm sẽ có ích cho việc chăm sóc dạ dày, điều hoà âm dương, kiện tì dưỡng khí.
Củ sen đặc biệt tốt đối với người già, phụ nữ và trẻ em, bệnh nhân sốt cao, bệnh nhân bị tăng huyết áp. Giúp bổ sung sắt và tốt cho người khí huyết không đủ.
Bác sĩ Trương Cánh Chi khuyến cáo, người có tỳ vị hư hàn, hay bị lạnh bụng, tiêu chảy, đau dạ dày, tiêu hoá kém hoặc phụ nữ đau bụng kinh thì không nên ăn vì củ sen thuần tính hàn. Hoặc có thể chế biến thành món ăn nóng hay nấu cùng thực phẩm có tính ấm để dung hòa.