Bộ NN-PTNT họp khẩn về Dịch tả lợn châu Phi: Ngày càng lan rộng

Hơn 1,2 triệu con nhiễm dịch tả lợn châu Phi

Sáng nay 13/5, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị trực tuyến đánh giá tình hình và triển khai các giải pháp phòng, chống dịch tả lợn châu Phi. Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chủ trì hội nghị trực tuyến với Bộ NN-PTNT, các địa phương và doanh nghiệp chăn nuôi, nhằm đưa ra các giải pháp hữu hiệu phòng, chống dịch.

Theo báo cáo của Cục Thú y, tính đến ngày 12/5/2019, Dịch tả lợn Châu Phi xảy ra tại 2.296 xã, 204 huyện của 29 tỉnh, thành phố, với tổng số lợn bệnh và tiêu hủy là 1.220.488 con (chiếm khoảng trên 4% tổng đàn lợn của cả nước).

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, cho đến nay, lịch sử ngành chăn nuôi thế giới và Việt Nam chưa từng đối phó dịch bệnh nào nguy hiểm, phức tạp, khó đối phó, tốn kém trong phòng chống đến như vậy. Mặc dù dịch tả châu Phi xảy ra từ 1921 tại châu Phi, song quy mô kinh tế thời điểm ấy chưa tới mức lớn như hiện nay. 

“Chỉ 3 - 4 năm gần đây, tốc độ lan truyền bệnh này ở đàn lợn nuôi mới lớn, xảy ra ở 56 nước. Đặc biệt ở châu Á, tốc độ lây lan chóng mặt. Độc dược của virus rất cao, đã vào đàn là 100% lợn bị bệnh. Mặt khác, điều kiện khí hậu cùng quy mô chăn nuôi nhỏ lẻ, dẫn đến tình hình dịch bệnh thêm phức tạp”, Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, từ tháng 8 năm ngoái, khi dịch tả lợn châu Phi xảy ra ở Trung Quốc, chúng ta đã có ý thức ngay. Thủ tướng đã chỉ đạo sát sao, Bộ cũng đã xây dựng các kịch bản đối phó. Sau khi dịch bệnh xảy ra, chúng ta đã áp dụng mọi biện pháp, từ văn bản pháp luật đến các khâu xử lý cụ thể. 

Tuy nhiên, điều trớ trêu là chưa có thuốc phòng, thuốc chữa. Dù vậy, nhiều địa phương đã xử lý bước đầu rất tốt. Đến hiện tại chúng ta đã buộc phải tiêu hủy khoảng 1,2 triệu con lợn, tương đương 4% tổng đàn. Nguy hiểm ở chỗ tốc độ lây lan rất nhanh.

“Ngoài những việc đã làm được, phải nhìn nhận thực tế là có những địa phương, có những khâu làm chưa tốt. Công tác chỉ đạo cũng cần siết lại, cùng với các nhóm giải pháp khác. Trước mắt là hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại. Bước sau này, chúng ta sẽ có thêm các biện pháp tái đàn khi dịch bệnh đi vào ổn định”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Nhiều địa phương chưa chủ động trong phát hiện và phòng chống dịch tả lợn châu Phi kịp thời

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, công tác chủ động, giám sát, phát hiện, công bố dịch chưa kịp thời. 

"Trong quá trình tổ chức thực hiện, chúng tôi nhận thấy, tỉnh nào nghiêm chỉnh chấp hành các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng, của Bộ NN-PTNT thì chống dịch tốt, hạn chế thiệt hại. Tuy nhiên, vẫn có một số tỉnh chậm công bố dịch, tiêu huỷ lợn chết chưa kịp thời trong vòng 24 giờ kể từ khi phát hiện”, Thứ trưởng Tiến nhận định.

Thứ trưởng Tiến cho hay, hôm 12/5, ông đã thay mặt ban chỉ đạo lên kiểm tra Bắc Giang, tại điểm giáp ranh giữa huyện Hiệp Hoà (Bắc Giang) và huyện Phú Bình (Thái Nguyên), xác lợn chết trôi từ kênh mương trên địa bàn Thái Nguyên về phía Bắc Giang rất lớn. Điều đó cho thấy, các địa phương chưa thực sự phòng chống dịch tả lợn châu Phi hiệu quả. 

Bên cạnh đó, công tác tiêu huỷ lợn bệnh ở nhiều nơi chưa đúng quy trình kỹ thuật do Bộ NN-PTNT hướng dẫn, chưa bố trí kinh phí xứng tầm cho công tác phòng, chống dịch; chế độ, chính sách cho người tham gia phòng, chống, tiêu huỷ lợn còn thấp, chưa sát với thực tế.

Người tiêu huỷ dịch không được trang bị trang phục, phương tiện vận chuyển, dụng cụ phun thuốc tiêu độc khử trùng chuyên dụng, dẫn đến để lây lan mầm bệnh. Bên cạnh đó, công tác chi trả hỗ trợ lợn chết buộc phải tiêu huỷ rất chậm.

Nguy cơ dịch tả lợn xâm nhiễm vào các trang trại lớn 

Theo Bộ NN-PTNT, chăn nuôi hộ gia đình, nhỏ lẻ ở nước ta còn trên 2,5 triệu hộ chăn nuôi lợn, mật độ chăn nuôi rất cao, đan xen trong các khu dân cư, nhất là tại các địa phương thuộc khu vực đồng bằng sông Hồng.

Do vậy việc thực hiện các biện pháp an toàn sinh học, ngăn chặn các yếu tố làm lan truyền bệnh mầm bệnh như chuột, gián và các loại côn trùng khác... để cắt đứt các nguồn lây nhiễm là rất khó. Mặt khác, diễn biến thời tiết hiện nay rất phù hợp cho dịch bệnh lây lan ở các vùng miền của cả nước.

Trong thời gian tới, nguy cơ bệnh dịch tả lợn châu Phi (ASF) lây lan rất cao, diễn biến rất phức tạp, bệnh có khả năng lây lan sang các địa phương chưa có dịch; tại nhiều địa phương đã qua 30 ngày nhưng dịch bệnh lại tái phát; đặc biệt nguy hiểm hơn là bệnh có khả năng xâm nhiễm vào các cơ sở chăn nuôi tập trung, quy mô lớn, gây hậu quả khó lường.

Vì vậy, các địa phương cần huy động các lực lượng của địa phương (kể cả lực lượng công an, quân đội, dân quân)… để tổ chức tiêu hủy lợn bệnh, lợn chết kịp thời, triệt để trong vòng 24 giờ theo đúng quy định; thực hiện tốt việc vệ sinh, sát trùng bằng thuốc và vôi bột, nhất là tại các hộ chăn nuôi có lợn bệnh, khu vực xung quanh và trong quá trình xử lý ổ dịch; tránh tình trạng để lâu, vứt xác lợn ra môi trường làm ô nhiễm, lây lan dịch bệnh.

Đối với các địa phương có bệnh ASF, xem xét việc thành lập các trạm, chốt kiểm dịch để kiểm soát vận chuyển động vật nội tỉnh, ngăn chặn dịch bệnh lây lan.