Cây lưỡi hổ có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng lưỡi hổ

Cây lưỡi hổ là một loại dược liệu thường được trồng làm cảnh và có mục đích phong thủy. Tuy nhiên, ít ai biết về các tác dụng của cây này trong y học. Vậy cây lưỡi hổ có tác dụng gì? Liều dùng ra sao? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

1 Đặc điểm của cây lưỡi hổ

Cây lưỡi hổ hay còn gọi là hổ vĩ, hổ vĩ mép lá vàng hay lưỡi cọp xanh, hổ vĩ lan. Có tên khoa học là Sansevieria trifasciata Prain thuộc họ Dracaenaceae (họ Thùa).

Đây là một loại cây thân thảo có phần rễ mọc ngang, cao khoảng từ 30 – 50cm. Lá có hình dải, dài và cứng, đầu lá thuôn dài thành mũi nhọn. Ở cây lưỡi hổ mép vàng thì mép lá đặc trưng bởi màu vàng, cả 2 mặt lá đều có những vằn ngang sẫm màu trông giống như đuôi hổ. Hoa có màu trắng hay lục nhạt nhưng ít gặp. Quả mọng có hình cầu và khi chín thường có màu vàng tới màu da cam.

Lá của cây lưỡi hổ được sử dụng để làm vị thuốc chữa bệnh và được dùng ở dạng tươi, không cần phải qua khâu sơ chế để cất trữ.

Ở Việt Nam, cây lưỡi hổ được trồng rất phổ biến ở nhiều nơi, thường với mục đích làm cây cảnh.

Thành phần hóa học trong cây lưỡi hổ:

• Rễ chứa alcaloid sansevierin. Dịch lá tươi chứa acid aconitic, polyphenol, steroid và alkaloid. Thân rễ khô và rễ chứa alkaloid và nhựa aloe-emodin.
• Phân tích hóa thực vật chiết xuất lá lưỡi hổ cho thấy sự hiện diện của glycosid, saponin, flavonoid, terpenoid, alkaloid, tanin, anthraquinone.

Cây lưỡi hổ được trồng rất phổ biến ở nhiều nơi, thường với mục đích làm cây cảnh

2 Tác dụng của cây lưỡi hổ trong y học cổ truyền

Theo nghiên cứu, lá cây lưỡi hổ đã được dùng trong y học cổ truyền để điều trị viêm phế quản, hen suyễn, ngộ độc thực phẩm, nhiễm độc máu ho, rắn cắn, côn trùng cắn.

Cây lưỡi hổ đã được dùng trong y học cổ truyền để điều trị viêm phế quản, hen suyễn, ngộ độc thực phẩm,...

3 Tác dụng của cây lưỡi hổ trong y học hiện đại

Kháng khuẩn

Các nhà khoa học đã nghiên cứu các hoạt tính sinh học của chiết xuất lá cây lưỡi hổ và cho biết chiết xuất này có thể ức chế sự tăng sinh của vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli và Staphylococcus aureus. Các thành phần terpenoid, phenolic, triterpenoid và flavonoid hiện diện trong chiết xuất lá của cây này được cho là có tác dụng kháng khuẩn.

Chiết xuất cây lưỡi hổ có thể ức chế sự tăng sinh của các vi khuẩn

Chống oxy hóa và kháng viêm

Cây lưỡi hổ đã được dùng để điều trị giun sán, nhiễm nấm, mụn trứng cá và dị ứng trong y học cổ truyền. Chiết xuất lá cây lưỡi hổ có chứa các hợp chất tanin và phenolic được giải thích là có hoạt tính chống oxy hóa và kháng viêm.

Các hợp chất tanin và phenolic trong cây lưỡi hổ có hoạt tính chống oxy hóa và kháng viêm

Chống loét dạ dày

Một nghiên cứu đã so sánh tác dụng chống loét của chiết xuất lá lưỡi hổ với thuốc tham chiếu cimetidine trên mô hình chuột bị loét dạ dày do indomethacin. Kết quả cho thấy chiết xuất lá lưỡi hổ đã làm giảm pH dạ dày, giảm tình trạng mất thể tích dạ dày và giảm nồng độ acid dạ dày. Ngoài ra, chiết xuất đã chứng minh hiệu quả bảo vệ niêm mạc dạ dày và làm lành vết loét.

Chiết xuất cây lưỡi hổ có hiệu quả bảo vệ niêm mạc dạ dày và làm lành vết loét

Làm giảm đường huyết

Một nghiên cứu được thực hiện năm 2012 đã xem xét tác động của chiết xuất lá cây lưỡi hổ lên tế bào beta tuyến tụy ở chuột bị tăng đường huyết do alloxan. Kết quả cho thấy tất cả các liều thử nghiệm của chiết xuất lá cây này đều làm giảm mức đường huyết và tăng cường mật độ hạt trong tế bào beta của đảo tụy, từ đó kích thích sản sinh insulin giúp điều hòa lượng đường trong máu.

Cây lưỡi hổ kích thích sản sinh insulin và điều hòa lượng đường trong máu

Giảm rụng tóc

Các hợp chất flavonoid và alkaloid chiết xuất từ lá cây lưỡi hổ đã được nghiên cứu về tác dụng dược lý. Các nhà khoa học đã thực hiện sàng lọc ảo và dự đoán các thành phần này có tác dụng chống rụng tóc cao hơn minoxidil - một hoạt chất thường dùng trong điều trị hói đầu và rụng tóc.

Các hợp chất flavonoid và alkaloid chiết xuất từ lá cây lưỡi hổ có tác dụng ngăn ngừa rụng tóc

3 Liều dùng cây lưỡi hổ

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng mà có thể dùng dược liệu với nhiều cách khác nhau. Phổ biến và thông dụng nhất vẫn là ép lấy nước uống hay nhỏ vào tai hoặc thoa lên da. Liều lượng được khuyến cáo sử dụng trong một ngày là khoảng từ 6 – 10g, tùy theo mỗi bài thuốc mà có sự điều chỉnh cho phù hợp.

Liều lượng khuyến cáo sử dụng trong một ngày là khoảng từ 6 – 10g tùy theo mỗi bài thuốc

4 Một số bài thuốc có sử dụng lưỡi hổ 

Lưu ý rằng trước khi sử dụng bất kì loại thảo dược hoặc dược liệu nào để chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế hoặc bác sĩ y học cổ truyền. Đồng thời, tìm hiểu về cách sử dụng các loại dược liệu và liều lượng cụ thể để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Bài thuốc chữa viêm họng, khàn tiếng, ho

Dược liệu cần được rửa sạch và thái nhỏ. Dùng nhai trực tiếp với muối hạt cho ra nước rồi nuốt chậm. Áp dụng 2 lần/ngày đều đặn đến khi triệu chứng dần thuyên giảm.

Bài thuốc giúp làm dịu cơn hen suyễn

Đem dược liệu đi rửa sạch, cắt lấy phần gel bên trong lá. Sau đó hòa trong cốc nước sôi nóng. Ghé mũi gần miệng cốc để xông hơi. Dùng mỗi ngày 1 lần sẽ giúp khai thông đường thở rất tốt.

Cây lưỡi hổ dùng trong điều trị các bệnh đường hô hấp

Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng

Đem dược liệu đi rửa sạch rồi nạo lấy phần gel bên trong. Pha với nước sôi ấm để uống mỗi ngày 1 lần. Mỗi liệu trình điều trị kéo dài liên tục trong 1 tháng.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh đường tiêu hóa

Cần rửa sạch dược liệu với nước muối pha loãng. Sau đó cho vào máy ép lấy nước. Chỉ dùng khoảng 2 – 3 lần/tuần, kiên trì đến khi bệnh có xu hướng thuyên giảm.

Bài thuốc chữa chứng khó tiêu, ợ hơi

Rửa sạch lá lưỡi hổ rồi giã nát. Gạn lấy phần nước, loại bỏ bã. Uống mỗi ngày chỉ 1 lần duy nhất.

Cây lưỡi hổ đã được sử dụng trong y học cổ truyền để chữa trị các bệnh đường tiêu hóa

Bài thuốc chữa bỏng

Đem lá đi rửa sạch rồi cắt ngang. Lấy phần dịch gel trong lá để thoa trực tiếp lên vùng da tổn thương. Thực hiện ngày 2 lần vào các buổi sáng và buổi tối. Duy trì đều đặn trong nhiều ngày.

Bài thuốc chữa sâu răng, hôi miệng, giảm chảy máu chân răng

Cần làm sạch dược liệu rồi đem giã nát để chắt lấy nước. Hòa thêm 1 ít nước lọc để súc miệng. Thực hiện ngày 2 lần vào buổi sáng và buổi tối trước khi ngủ.

Bài thuốc trị bệnh viêm tai giữa có chảy mủ

Làm sạch dược liệu và cho lên ngọn lửa than hơ đến khi héo dần. Đem giã nát rồi gạn lấy phần nước. Dùng nước thuốc này nhỏ 4 – 5 giọt vào trong tai. Thực hiện với tần suất 3 – 4 lần/ngày đến khi triệu chứng thuyên giảm.

Cây lưỡi hổ còn dùng chữa các bệnh sâu răng, viêm tai giữa và trị bỏng

5 Lưu ý khi sử dụng lưỡi hổ

Cây lưỡi hổ mặc dù được các tài liệu Đông y ghi nhận là có tác dụng trong việc điều trị bệnh nhưng bạn vẫn nên thận trọng khi dùng. Nếu có ý định sử dụng dược liệu này để làm thuốc điều trị cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Đặc biệt chú ý đến liều lượng, tuyệt đối không uống quá 400 mg gel lá lưỡi hổ tươi trong 1 ngày.

Chú ý đến liều lượng khi sử dụng lưỡi hổ để điều trị bệnh, tuyệt đối không uống quá 400 mg gel lá lưỡi hổ tươi trong 1 ngày

Xem thêm:

• Cây thuốc dòi có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng cây thuốc dòi
• Cốt toái bổ có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng cốt toái bổ
• Bách bộ có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng bách bộ

Trên đây là một số thông tin hữu ích về cây Lưỡi hổ. Để điều trị có hiệu quả và hạn chế tác dụng không mong muốn, người bệnh không nên tự ý sử dụng dược liệu này mà hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế và tuân thủ liều lượng khi dùng.