Nhà nghiên cứu Lisa Debruine tại Viện Khoa học thần kinh và Tâm lý học Đại học Glasgow, Hoa Kỳ đã đăng một bức ảnh GIF hình những cột điện chơi nhảy dây và đặt câu hỏi khảo sát: Có ai biết tại sao mình nghe thấy âm thanh từ bức ảnh GIF này không?
16Thăm dò ý kiến: Bạn nghe thấy gì khi nhìn vào bức ảnh động này?
Trong số 315.483 người đã tham gia khảo sát của tiến sĩ Lisa Debruine trên Twitter, có tới 67% cho biết mình nghe thấy âm thanh kiểu 'thình thịch'; 20% cho biết mình không nghe thấy gì cả; 3% trả lời mình nghe được một loại âm thanh khác; và 10% 'chỉ vào để xem kết quả'.
Rõ ràng những tấm ảnh động định dạng GIF không hề có âm thanh, nhưng tại sao nhiều người vẫn 'nghe thấy' âm thanh?
Theo The Verge, đây là một dạng ảo giác đặc biệt và là một ví dụ đặc trưng của cảm giác kèm (Synesthesia).
Đây là một hiện tượng cảm giác hiếm gặp khi những giác quan như thính giác, mắt cảm nhận thấy những kích thích từ giác quan khác.
Có thể hiểu, cảm giác kèm giống như việc cảm nhận thấy có những màu sắc nhất định khi nhìn vào một con chữ, con số. Hoặc khi nhìn vào một hiện tượng, ngay lập tức não bộ sẽ liên tưởng tới một sự vật khác và gán cho chúng mối liên hệ.
Khi một giác quan bị tác động, cơ thể sẽ tạo ra những phản xạ không điều kiện ở một giác quan khác. Những người có cảm giác kèm thường sở hữu khả năng sáng tạo vượt trội hơn so với người bình thường.
Một số trường hợp hiếm gặp hơn, cảm giác kèm có thể gây ra hiệu ứng ngược lại, nghe thấy âm thanh và tưởng tượng ra hình ảnh.
Lấy ví dụ, nghệ sĩ piano quá cố người Nga Nikolai Rimsky-Korsakov từng được biết đến với khả năng nhìn thấy màu sắc của những nốt nhạc.
Một số nghiên cứu về cảm giác kèm cũng cho thấy từ ngữ có thể khiến một số người nhìn thấy màu sắc hoặc thậm chí ngửi thấy hương vị.
Trở lại với tấm ảnh GIF, hiện tượng nghe thấy âm thanh của nó được phòng thí nghiệm của Fassnidge gọi đó là 'phản hồi thính giác từ thị giác', hoặc viết tắt là 'vEAR'.
Không chỉ bức ảnh GIF trên, một khi chúng ta đã chú ý đến hiện tượng kỳ lạ đó, bạn sẽ thấy nhiều bức ảnh GIF khác cũng tạo hiệu quả ảo giác tương tự.
Tác giả của bức ảnh GIF thú vị hình ba cột điện nhảy dây là Twitter HappyToast. Anh đã tạo ra nó vào năm 2008, trong một cuộc thi Photoshop.
Sau khi bức ảnh này được tiến sĩ Lisa đăng tải và gây xôn xao trên Twitter, anh tiếp tục đăng một ảnh GIF khác tương tự, chỉ khác là bỏ đi hiệu ứng mặt đất rung chuyển, và nhiều người cho biết không còn 'nghe thấy' tiếng động thình thịch nữa.
Nhiều người bình luận dưới tấm ảnh của HappyToast rằng mình không còn nghe thấy tiếng động gì nữa và chính tác giả bức ảnh cũng kết luận như vậy.
Một số khác cho biết họ vẫn nghe thấy tiếng thình thịch; hoặc tiếng vun vút khi quăng dây; có bà mẹ cho biết mình không nghe thấy gì nữa nhưng con gái của cô vẫn 'nghe thấy' âm thanh nhỏ hơn khi nhìn bức GIF này.
Dù chưa có lời giải đáp chính xác từ phía các nhà khoa học hay nghiên cứu kỹ lưỡng cho vấn đề này, song ít nhất qua đây - nếu bạn thực sự 'nghe thấy' những tấm ảnh GIF này - bạn cũng biết thêm một điều rằng mình sở hữu cảm giác kèm và có khả năng sáng tạo!