Kiểm điểm và trách phạt con là điều nên làm nếu muốn trẻ thành người tử tế. Tuy nhiên, nên trách phạt con như nào để không phản tác dụng thì không phải ai cũng biết.
Trong quá trình nuôi dạy trẻ, chắc chắn sẽ có lúc trẻ có những hành vi, thái độ sai trái khiến cha mẹ phải uốn nắn, trách phạt.
Tuy nhiên, cha mẹ cần tìm cho mình một phương pháp dạy con thích hợp để vừa mang lại hiệu quả giáo dục lại không gây hại đến thể chất, tinh thần con.
Dưới đây là 3 kiểu trừng phạt trẻ cha mẹ cần tránh tuyệt đối.
Chửi mắng, trừng phạt con ở nơi công cộng, nhất là nơi có bạn bè đồng trang lứa với con
Ai cũng có lòng tự trọng, trẻ con cũng thế, cha mẹ đừng cho rằng chúng còn bé chưa biết gì. Trẻ càng lớn thì lòng tự trọng càng cao.
Chính vì thế, cha mẹ đừng bao giờ trừng phạt trẻ khi có những ánh mắt tò mò dõi theo, ở nơi công cộng, đông người, đặc biệt là những người mà trẻ thường tiếp cận, bởi điều đó có ảnh hưởng sâu sắc nhất đến cảm xúc đứa trẻ.
Khi bị trừng phạt trước đông người, bé cảm thấy rất xấu hổ, kém cỏi, yếu đuối, chúng sẽ thấy mình bị bỏ rơi, cô độc và khi một loạt cảm xúc tiêu cực nhất đạt đến đỉnh điểm, chúng có thể hành động tiêu cực mà bạn không nghĩ tới.
Trường hợp nếu trẻ đủ mạnh mẽ để vượt qua "sự trừng phạt" này của bố mẹ, thì hình phạt ấy cũng để lại cho con những ký ức, ám ảnh trong thời gian dài. Ở tuổi trưởng thành, khi cuộc sống gặp khó khăn, chúng sẽ rơi vào tâm lý tiêu cực bao gồm xấu hổ, thất bại... mà bạn từng tạo nên từ thời thơ ấu.
Trừng trị bằng cách "vứt bỏ" trẻ
Nhiều bậc cha mẹ thường áp dụng cách dạy con này, khi con hư, thường "đuổi" con ra khỏi nhà để trừng phạt trẻ. Thậm chí, bố mẹ đóng cửa và nhốt con ở ngoài, dọa dẫm rằng "nếu không ngoan ngoãn sẽ đuổi đi, không nuôi nữa". Đứa trẻ ở bên ngoài không ngừng mếu máo, gào khóc hết nước mắt: "Đừng đuổi con đi".
Mặc dù trong suy nghĩ của các bậc cha mẹ, mục đích của việc này chỉ là để đe dọa trẻ và không có ý tưởng nào về sự ruồng bỏ, hắt hủi con, nhưng đối với đứa trẻ, đây thực sự là một hình phạt tàn khốc.
Khi bị người mẹ - người trẻ yêu thương, tin cậy nhất trừng trị với hình phạt này, trẻ nghĩ rằng sai lầm của mình đã khiến bố mẹ "bỏ rơi", không còn yêu mình nữa.
Điều này sẽ khiến trẻ sợ hãi, hoảng loạn, khủng hoảng tinh thần, hình thành tâm lý rằng mình làm gì sai cũng sẽ bị mẹ ghét bỏ, dần dẫn đến thái độ sợ hãi, thiếu tự tin trước mọi việc làm của bản thân.
Khi trưởng thành, chúng thậm chí không đủ can đảm rời khỏi vòng tay mẹ để làm việc, chúng sẽ núp sau bóng của người mẹ mãi mãi.
Dùng bạo lực để trừng phạt
Không ít cha mẹ có xu hướng bạo lực khi dạy con, dùng đòn roi, "thượng cẳng chân, hạ cẳng tay" với con cái. Với những bậc cha mẹ này, họ buộc phải kiểm soát tâm trạng của mình, xem lại cách dạy con nếu muốn chăm sóc con cái và nuôi dạy trẻ thành người.
Cha mẹ tuyệt đối không nên đánh khi con phạm lỗi, vì cách thức này không mang lại hiệu quả. Mặc dù hiểu rằng hành vi của cha mẹ là một hình thức kỷ luật, tuy nhiên trẻ không tránh khỏi tâm lý sợ hãi khi hứng đòn roi.
Về lâu dài, trẻ luôn sống trong tâm lý rụt rè, sợ mắc sai lầm, hay chống chế, nếu không may làm sai, chúng sẽ không dũng cảm thừa nhận vì sợ bị đòn, mà tìm cách giấu, dần dần sinh ra thiếu trung thưc.
Nguy hiểm hơn, trẻ dần dần thừa hưởng xu hướng bạo lực của cha mẹ, luôn sử dụng vũ lực như một sự trừng phạt những người xung quanh mình.
Cha mẹ cần hiểu rằng trẻ em không thể tránh khỏi sai lầm, vấp ngã trong quá trình khôn lớn, cho đến khi trưởng thành. Dù trẻ mắc lỗi gì, trước tiên, người cha, mẹ cần phải tìm lý do từ chính mình, xem mình đã uốn nắn con phù hợp chưa, thay vì áp dụng ba loại hình phạt trên.