Trang web uy tín Parents.com chia sẻ 20 cách giáo dục trẻ từ 2 – 5 tuổi nhẹ nhàng, hiệu quả. Đây là bí quyết của 5 giáo viên mầm non, với tổng cộng 90 năm kinh nghiệm trong nghề, những người luôn biết cách làm cho việc trông nom bọn trẻ trở nên đơn giản.
“Tăng cường tính tự lập” là từ khóa để giúp việc trôm nom trẻ trở nên đơn giản. Tuy nhiên, bạn cần những mẹo cụ thể để khuyến khích trẻ thực hiện điều này:
1. Mong chờ ở trẻ nhiều hơn
Hầu hết mọi người, kể cả bọn trẻ - đều có cách nâng hoặc giảm mức độ đánh giá bản thân theo cách riêng.
“Ở trường chúng tôi mong đợi bọn trẻ tự rót nước vào bữa ăn phụ, bỏ chén bát đã ăn vào bồn, tự treo áo khoác – và chúng đều làm được” – cô Jennifer Zebooker, một giáo viên trường mầm non ở New York cho biết.
“Thế mà sau đó đến giờ ra về, chúng đi ra khỏi lớp, vừa mút tay vừa trèo lên xe đẩy” – cô nói thêm.
Hãy nâng mức mong đợi của cha mẹ với trẻ một chút, trẻ có thể sẽ cố gắng để vươn tới những chuẩn mực đó.
2. Đừng làm hộ cho con nếu như con có thể tự làm
Mặc dù nếu làm giúp con thì mọi việc rất đơn giản và nhanh chóng, nhưng điều đó sẽ không giúp con bạn tự lập.
Donna Jones, một cô giáo mầm non tại Oregon (Mỹ) cho rằng hãy khuyến khích cảm giác tự hào của con.
Cô chia sẻ kinh nghiệm cá nhân: “Bất cứ khi nào tôi muốn trẻ mặc váy, khoác áo khoác, ngồi vào ghế trong suốt bữa ăn và những việc tương tự, tôi sẽ bảo con: ‘Con muốn mẹ giúp hay con có thể tự mình làm được?’.
Những từ đó giống như là đũa thần. Bọn trẻ luôn luôn chọn tự làm”.
Nếu trẻ dọn giường, hãy cố gắng chống lại thôi thúc trong lòng là vuốt phẳng lại chăn gối.
Ngay cả con chọn một bộ trang phục vừa chấm bi vừa kẻ sọc, bạn vẫn nên khen con mặc đồ thật “phong cách”.
Kathy Buss, Giám đốc trường mầm non Weekday tại Pennsylvania, Mỹ nói: “Trừ khi việc sửa chữa các việc con đã làm là thực sự cần thiết, đừng làm lại những việc con đã hoàn thành”.
4. Để con tự chịu trách nhiệm
Nếu nhìn thấy con đang cố gắng lắp ráp một thứ đồ chơi, cố kiễng chân với lấy cuốn sách ở trên kệ - hãy dừng lại một chút trước khi can thiệp.
“Hãy đảm bảo con được an toàn, còn thì thời gian mà bạn dừng lại đó, khi bạn tạo cho trẻ thời gian để tự giải quyết các vấn đề - đó chính là những khoảnh khắc xây dựng tính cách” – Zebooker nói.
“Việc mong muốn mọi thứ hoàn hảo là rất bình thường, nhưng nếu bạn làm vậy, bạn sẽ lấy mấy của trẻ cơ hội trải nghiệm cảm giác thành công” .
Giao cho trẻ chịu trách nhiệm những việc nhà thường xuyên, đơn giản sẽ tạo dựng cho con sự tự tin, cảm giác mình là người có ích – cô Buss nói.
Một đứa trẻ được tin tưởng giao việc tưới cây, lấy quần áo khô ra từ máy sấy – dường như sẽ luôn luôn tin rằng chúng có thể tự mặc quần áo, tự rót sữa và trộn ngũ cốc ăn sáng.
Hãy đảm bảo rằng việc nhà mà bạn chỉ định là việc vừa sức với con và có ích thực sự, bởi vì trẻ mầm non cũng có thể nhận ra vấn đề nếu bạn có ý định “lừa phỉnh”.
Mục đích của việc này là giúp trẻ nhận thức mình là một thành viên có năng lực, có vai trò nhất định trong gia đình.
Đây là chìa khóa quan trọng, đặc biệt là khi trẻ đang trong giai đoạn không muốn hợp tác.
7. Phát triển một thời gian biểu ổn định
Trẻ có thể nề nếp ở trường vì chúng biết chúng cần thực hiện các hoạt động gì – chị Beth Cohen-Dorfman, điều phối viên giáo dục tại một trường mầm non ở Chicago cho hay.
“Bọn trẻ đi theo một lịch trình quen thuộc từ ngày này qua ngày khác, vì thế chúng nhanh chóng học hỏi điều mà chúng nên làm, sau một thời gian, việc này sẽ diễn ra tự nhiên mà không cần nhắc nhở” – Beth nhìn nhận.
Để học hỏi điều này, bạn nên cố gắng duy trì một thời gian biểu ổn định ở nhà.
Bạn càng nghiêm túc, bọn trẻ sẽ càng tuân theo nề nếp nhanh.
Hãy tạo lập một vài thói quen và gắn bó với chúng, ví dụ: Tất cả mọi người đều chuẩn bị xong quần áo trước khi ăn sáng, tắt điện và các thiết bị giải trí trước 9h đêm...
Thực tế, việc tuân theo “Quy định của gia đình” sẽ trở thành thói quen của trẻ và giúp mẹ tiết kiệm rất nhiều công sức.
Nếu trẻ từ chối làm một việc gì đó, hãy biến việc đó thành trò chơi.
Zebooker, cô giáo mầm non có nhiều năm kinh nghiệm, đã chia sẻ cách đối phó với cậu con trai (giờ đã 13 tuổi) khi cậu còn ở tuổi mầm non.
Cô đã từng phải thuyết phục con đi giày vào buổi sáng bằng cách đóng vai đang ở cửa hàng giày: “Tôi nói ‘Chào mừng đến Cửa hàng Giày của Mommy, tôi có 1 đôi giày hoàn hảo để bạn thử ngay bây giờ’. Tôi nói bằng một giọng nghe thật ngớ ngẩn và thằng bé lại thích như vậy”.
“Ở trường học chúng tôi giúp trẻ biết khi nào sự chuyển đổi sắp đến, do đó chúng có thời gian để kết thúc bất cứ việc gì mà chúng đang làm” – người quản lý trường mầm non Cohen-Dorfman cho biết.
“Nếu bạn muốn đi ra ngoài vào lúc 8h30 phút sáng, hãy báo trước cho trẻ vào lúc 8h15 rằng con còn 5 phút nữa để chơi, sau đó cần dừng lại để dọn đồ chơi rồi đi” – chị Cohen lấy ví dụ.
10. Sử dụng phần thưởng một cách thận trọng
"Nếu như con bạn luôn luôn chỉ làm theo ý cha mẹ để nhận phần thưởng, con sẽ không học được lý do thực sự để làm bất cứ điều gì” – Buss nói.
Điều tốt hơn bạn nên làm là: Sử dụng phần thưởng cho những nhiệm vụ nhất định, ví dụ như khi trẻ học ngồi bô, còn tuyệt đối không thưởng cho những hoạt động thường ngày, ví dụ như tự mặc quần áo, chải răng...
Ví dụ, đứa con 3 tuổi của bạn không chịu ngồi vào bàn ăn tối, bạn có thể cho con chọn: ngồi ăn ở bàn và sau đó được ăn tráng miệng, hoặc không ngồi và không được ăn món ăn mà bé yêu thích.
“Đầu tiên, con bạn có thể không lựa chọn đúng, nhưng sau đó bé thực sự sẽ chọn lựa được, bởi vì con nhận ra nếu lựa chọn sai thì không nhận được thứ và bé muốn” – Buss nói.
Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý, nếu bạn muốn trẻ lựa chọn phương án A, thì phương án B cần phải kém hấp dẫn hơn.
Giả sử bạn muốn con dọn đống sáp màu, đừng nói: “Nếu con dọn xong những chiếc bút sáp màu này, chúng ta có thể đi chơi công viên”.
Cách nói tốt hơn để khuyến khích trẻ nghe lời là: “Khi nào con dọn dẹp sáp màu xong, chúng ta sẽ đi ra công viên nhé!”.
Các giáo viên mầm non ngày nay thường nói nhiều lần rằng trẻ bây giờ ít có khả năng chơi các trò chơi cần trí tưởng tượng như trẻ em của 10, 20 năm trước.
“Có quá nhiều hoạt động vui chơi của các em trong ngày là các trò chơi thị giác” – cô Haines cho hay.
Giải pháp là: Hãy thường xuyên nói "Chơi đóng kịch nhé!".
Cũng không phải là cách hay khi cho con giải trí 24/7. Hãy để bé cảm thấy buồn chán một chút.
Khi đó, những thứ bạn chuẩn bị sẵn cho con như quần áo hóa trang, màu và giấy, một hộp các tông lớn, đất nặn... sẽ thể hiện tác dụng
“Có một bài hát để khích lệ trẻ thực hiện một nhiệm vụ nào đó, đó sẽ là một bất ngờ thú vị” – cô Sandy Haines, một giáo viên tại Connecticut, Mỹ gợi ý.
Nếu bạn cảm thấy không đủ sáng tạo, hãy gợi ý trẻ làm việc "đua" theo một bài hát, ví dụ: "Con có thể mặc quần áo trước khi Raffi kết thúc bài hát 'Yellow Submarine' không?"
Nếu con của bạn đang giành đồ chơi với một đứa trẻ khác, hãy đặt hẹn giờ trong năm phút, đó là gợi ý của Buss.
Cho một đứa trẻ chơi đồ chơi đến khi nghe tiếng “bíp”, và sau đó đồ chơi sẽ là của đứa trẻ còn lại.
16. Hãy để con tự giải quyết những xung đột nhỏ
Thay vì xông vào để giải quyết tranh chấp, hãy dừng lại và để trẻ tự làm việc đó (trừ khi các bé đánh nhau). Bạn sẽ không phải luôn có mặt để giải cứu con bạn.
17. Chuyển hướng
Nếu con bạn nhảy múa trên ghế dài hoặc tranh búp bê của chị gái, hãy làm bé phân tâm bằng cách hỏi xem bé có muốn vẽ một bức tranh hay đọc truyện ngắn hay không.
18. Ngăn việc con khóc lóc khi phải xa mẹ
Nếu bé luôn khóc lóc khi phải xa mẹ, hãy cho con một cái gì đó hữu hình để nhắc về bạn.
Ví dụ như con mang ảnh của bạn; đánh son đậm và hôn vào tờ giấy, cắt nụ hôn của mẹ đặt trong túi của con... Có một cái gì đó để yên tâm có thể giúp con cảm thấy ít lo lắng - và giải tỏa cơn khóc lóc.
19. Tham gia vào việc xử lý hậu quả
Nếu bạn thấy con bôi màu trên tường, hãy cho con cùng tham gia rửa nó đi. Nếu bé làm đổ một tháp block của bạn cùng chơi, yêu cầu con giúp đỡ xây dựng lại nó.
Nếu bạn phải khiển trách con, hãy đừng trì hoãn việc đó – lời khuyên của Buss.
"Đôi khi tôi nghe thấy cha mẹ nói, ‘Hãy đợi cho đến khi chúng ta về nhà’, nhưng khi bạn về nhà, con của bạn đã quên sự việc” – Buss nói.
Tương tự như vậy, hủy chuyến đi khám phá vườn thú vào thứ Bảy vì cơn “ăn vạ” hôm thứ Năm sẽ không ngăn cản được những màn ăn vạ trong tương lai.
Cách đó sẽ chỉ làm trẻ cảm thấy giống như sự trừng phạt ngẫu nhiên hoặc không bị trừng phạt khi làm gì đó sai.