Đẻ con ra thì đau đớn, chăm con thì cực khổ, nhưng tất cả không khổ bằng việc dạy con. Làm thế nào để dạy một đứa trẻ trở thành người có nhân cách tốt, hiểu chuyện và cư xử đúng mực là điều không phải dễ dàng.
Dạy con không chỉ là trách nhiệm của người mẹ, mà đó còn là trách nhiệm của người cha. Dạy con đôi khi không cần những bài học đao to búa lớn, mắng mỏ hay dọa nạt. Chỉ cần những buổi trò chuyện nhẹ nhàng, giúp con nhận biết ra vấn đề và tự mình rút ra kinh nghiệm cho bản thân.
Cha mẹ hãy quan tâm đến con, chú ý đến con, nắm bắt được tính cách con, để dễ dàng dạy dỗ điều hay lẽ phải. Trò chuyện cùng con, hoặc đưa ra các tình huống để con dễ hình dung, mà cũng tự rút ra bài học cuộc sống quý giá cho bản thân.
Dưới đây là 10 câu chuyện, trong đấy người cha đã có cách dạy con thật tuyệt vời! Người cha trong những câu chuyện không cần làm gì, chỉ đơn giản là chỉ trò chuyện cùng con và đưa ra cho con sự lựa chọn. Khi hiểu ra vấn đề, đứa trẻ chắc chắn sẽ có lựa chọn đúng đắn.
Khi con trai được 2 tuổi. Một ngày nào đó, đầu đụng phải góc bàn, đầu sưng một cục, khóc òa lên.
Hơn 1 phút sau, tôi đi đến chiếc bàn và hỏi:
“Cái bàn à, là ai đụng bàn đau thế? Sao khóc lóc thương tâm thế kia?
Con trai ngừng khóc, nước mắt lưng tròng nhìn tôi. Tôi sờ sờ cái bàn, hỏi con trai rằng:
“Là ai vậy? Là ai đã đụng chiếc bàn?”
“Con, ba ơi, là con đụng!”
“Ồ, là con đụng à, vậy con không mau nghiêng mình với cái bàn, nói tiếng xin lỗi đi!”.
Con trai nuốt nước mắt, cúi mình, nói: “Xin lỗi”.
Từ đó, con trai đã học được tính có trách nhiệm và đảm đương!
Con trai 3 tuổi. Vô cớ khóc lớn, tôi hỏi:
“Sao vậy, chỗ nào không khỏe hả con?”
“Không có”.
“Vậy sao lại khóc?”
“Con chỉ muốn khóc thôi!” (Rõ ràng làm nũng).
“Được thôi, con muốn khóc thì ba không có ý kiến, nhưng con khóc ở đây không thích hợp lắm, sẽ làm phiền mọi người nói chuyện, ba tìm một chỗ cho con, con một mình khóc cho đã, khóc đủ rồi mới gọi mọi người”.
Nói xong, dẫn con đến ở phòng tắm tay: “Con cứ khóc xong rồi hãy gõ cửa”.
2 phút sau, con trai gõ cửa: “Ba ơi, ba ơi, con đã khóc đủ rồi!”.
“Tốt, khóc xong rồi à? Khóc xong rồi thì đi ra đi”.
Kể từ hôm đó, cho đến tận năm 18 tuổi, con trai không còn học thói thao túng và trút giận lên người khác.
Con trai 5 tuổi. Chập tối dẫn con đi bộ đi ngang qua cây cầu nhỏ, dưới cầu nước trong thấy được cả đáy, nước chảy cuồn cuộn.
Con trai ngẩng đầu nhìn tôi: “Ba ơi, con sông đẹp quá, con muốn nhảy xuống bơi”. Tôi có phần sửng sốt.
“Được thôi, ba sẽ cùng con nhảy xuống. Nhưng chúng ta hãy về nhà trước đã, thay quần áo một chút”.
Về nhà, con trai thay quần áo xong, nhìn thấy một chậu nước trước mặt, ngơ ngác không hiểu.
“Con trai, xuống nước bơi cần phải vùi đầu vào trong nước, điều này con không hiểu sao?”. Con trai gật đầu.
“Vậy thì bây giờ chúng ta hãy tập luyện một chút, xem thử con có thể vùi đầu được bao lâu”. Tôi nhìn đồng hồ. “Bắt đầu!”. Con trai vùi mặt vào trong nước, hào khí ngất trời. Chỉ được 10 giây:
“Úi trời, ba ơi, sặc nước rồi, khó chịu thật”.
“Vậy sao? Một chút nhảy xuống sông, có thể sẽ làm khó chịu hơn nhiều đấy”.
“Ba ơi, chúng ta có thể không đi nhảy xuống nước nữa được không?”
“Được thôi, không đi thì không đi”.
Từ đó, con trai đã học được tính cẩn thận và không lỗ mãng, suy nghĩ cho kỹ rồi mới làm.
Con trai 8 tuổi, nghịch ngợm, đánh nhau với bạn học lớn. Vết bầm tím khắp người, về đến nhà, khóc lớn không thôi.
“Ấm ức không?”
“Ấm ức!”, con trai vừa khóc vừa trả lời.
“Tức giận không?”
“Tức giận!”. Con trai khóc to lên.
“Con dự tính sẽ làm thế nào?”. Hỏi tiếp: “Con cần ba làm gì cho con nào?”
“Ba, con muốn tìm một viên gạch, ngày mai sẽ đập cậu ta từ phía sau”.
“Ừ, ba thấy được. Ngày mai, ba sẽ chuẩn bị cục gạch cho con”.
Hỏi tiếp: “Còn gì nữa không?”
“Ba, ba tìm cho con một con dao, ngày mai sẽ đâm hắn từ phía sau”.
“Được, cái này càng hả giận hơn, bây giờ ba đi chuẩn bị một chút”. Tôi đi lên lầu.
Nghĩ là được ủng hộ, dần dần con trai bình tĩnh lại. Khoảng 20 phút sau, tôi từ trên lầu đi xuống với một đống lớn quần áo và chăn mền.
“Con trai, con đã quyết định chưa? Là dùng gạch hay dùng dao đây?”
“Nhưng mà ba ơi, ba dọn nhiều quần áo và chăn mền để làm gì vậy?”. Con trai nghi hoặc.
“Con trai, là như vậy: Nếu như con dùng gạch đập hắn ta, cảnh sát sẽ bắt chúng ta đi, ở trong tù đại khái chỉ cần ở 1 tháng, chúng ta chỉ mang một ít áo ngắn và chăn mỏng là được rồi; nếu như con dùng dao đâm hắn ta, chúng ta ở trong tù ít nhất 3 năm không trở về, chung ta cần phải mang nhiều quần áo và chăn bông, bốn mùa đều phải mang đủ”.
“Vì vậy, con trai, con đã quyết định chưa? Ba đồng ý ủng hộ con”.
“Phải như vậy sao ba?”. Con trai sững sờ.
“Chính là như vậy, pháp luật quy định như vậy mà!”
“Ba, vậy thì chúng ta không làm nữa nha!”
“Con trai, không phải là con đang rất căm phẫn sao?”
“Hây, hây, ba ơi, con đã không tức giận nữa rồi, thật ra con cũng có sao đâu”.
“Tốt, ba ủng hộ con”.
Từ đó, con trai đã học được sự lựa chọn và giả trá.
Con trai 9 tuổi, năm lớp 4, môn toán không đạt nên sầu não không vui.
“Sao thế? Thi không đạt, còn làm mặt nặng mặt nhẹ với ba mẹ sao?”
“Bởi vì cô giáo dạy toán rất đáng ghét, học lớp của bà ấy không thích nghe”.
“Ồ, đáng ghét như thế nào?”, tôi cảm thấy rất hứng thú.
Con trai nói rất nhiều, “nói tóm lại là cô ấy cũng không thích con”.
“Ồ, người khác thích con thì con thích họ, người khác không thích con thì con ghét lại họ. Điều này cho thấy con là người chủ động hay bị động đây?”
“Là người bị động ạ!”. Con trai trả lời.
“Là người mạnh hay người yếu, là đại nhân hay là tiểu nhân?”. Tôi tiếp tục hỏi.
“Là kẻ yếu, là tiểu nhân”. Con trai sợ hãi nói.
“Vậy con muốn làm tiểu nhân hay đại nhân?”
“Làm đại nhân. Ba ơi, con đã hiểu rồi: bất luận là cô giáo có thích con hay không, con đều có thể thích cô ấy, kính trọng cô ấy, là người chủ động làm một kẻ mạnh.
Hôm sau, con vui vẻ đến trường, từ đó môn toán đạt kết quả ưu tú. Và đã biết được thế nào là đại nhân, thế nào là tiểu nhân.
Con trai 10 tuổi, mê trò chơi điện tử. Mẹ nhắc nhở nhiều lần con không chịu nghe.
“Con trai, mỗi ngày con đều chơi cái này?”, tôi chỉ vào máy tính.
“Vâng!”, con trai gật đầu thừa nhận.
“Mỗi lần chơi xong, con cảm thấy thế nào?”
“Mờ mịt, trống trải, không còn hơi sức, tự trách, xem thường bản thân”.
“Vậy tại sao còn chơi? Con không kiềm chế nổi bản thân phải không?”
“Đúng vậy, ba ơi!”. Con trai bất lực.
“Được rồi, ba sẽ giúp con”. Tôi ôm máy tính đến, đưa cho con một cái chùy nhỏ, “Con trai, hãy đập nó”.
“Ba ơi!”, con trai ngẩn người ra.
“Đập nó đi, ba có thể không có máy tính, nhưng không thể không có con!”. Con trai rơi nước mắt, đích thân đập máy tính.
Từ đó, con trai hiểu được cái gọi là nguyên tắc.
Con trai 11 tuổi. Tôi cùng vợ phải đi xa nhà một thời gian dài, mỗi ngày tôi đều gọi điện về cho mẹ. Một ngày, con trai tôi bắt máy:
“Ba ơi, chào ba!”, con trai tôi rất lấy làm vui mừng.
“Ừ, chào con! Bà nội đâu rồi? Gọi bà nghe điện thoại đi”.
“Ba ơi, sao mỗi ngày ba chỉ gọi về gặp bà nội thôi vậy?”
“Điều này có gì lạ đâu, vì đó là mẹ của ba kia mà”.
“Vậy còn con? Con cũng rất nhớ ba mẹ mà!”
“Vậy con hãy gọi điện thoại cho mẹ con đi!”
“Vâng!”.
Và sau đó, cứ 6h mỗi ngày, vợ tôi đều nhận được lời hỏi thăm của con. Từ đó, con trai tôi học được cách quan tâm người khác.
Con trai 13 tuổi. Học kỳ thứ nhất, thành tích bình thường. Một ngày kia, nó bỗng hỏi:
“Ba ơi, đi học có ích gì không vậy? Thành tích thi cử có tác dụng gì không vậy?”
“Tại sao con lại hỏi như vậy?”, tôi ngẩn ra.
“Mấy ngày trước có rất nhiều cô chú đến nhà, ba luôn nói với họ giáo dục bây giờ là giáo dục tồi tệ nhất trong suốt 5000 năm qua mà”. Con trai nhanh nhảu đáp.
À, thì ra con trai đã nghe được chuyện đàm luận trên trời dưới đất của tôi với bạn.
“Không sai, thật ra học hành hay thi cử không có tác dụng gì”.
“Thế thì tại sao con lại phải đi học những thứ vô dụng này?”
“Đó là vì con còn nhỏ, trước hết phải làm một số thứ vô dụng trước đã, để thử bản lĩnh của con. Nếu như con ngay cả những thứ vô dụng cũng làm không tốt, như vậy sau khi lớn lên, những thứ hữu dụng chắc chắn không làm được.. Vì vậy, việc đi học con cũng cần phải làm cho tốt”.
“Ồ, ba ơi, sẽ có bản lĩnh để học cho thật tốt!”
Từ đó, con trai luôn đạt những thành tích ưu tú.
Con trai 14 tuổi, đi chơi ở nhà người thân về. Người mặc đồ hiệu, đầu tóc mới lạ, hả hê vô cùng.
“Mẹ ơi, con có bảnh không? Anh trai nhà bác hai mua quần áo, giày dép cho con, nhãn hiệu XX, rất đắt tiền đó; bà nội ơi, bà xem kiểu tóc của cháu này, anh ấy dẫn con đi hớt đó, ở trước rất là dài, ha ha, có mốt không này?”
Nó giống như một con bướm, bay đi bay lại khắp nhà. Tôi nhìn mà chả thèm để mắt đến.
Hai ngày sau, con trai tự mình đứng trước gương ngây ngất. Tôi lặng lẽ đứng ở đằng sau:
“Có mệt không vậy, con trai?”
“Ba dọa con giật cả mình”.
“Ha ha, có mệt không? Lúc nào cũng phải mệt tâm, luôn luôn lo lắng, thật là không đáng; luôn phải suy đoán xem người khác nhìn mình thế nào. Sao phải khổ vậy, người bị quần áo đầu tóc làm cho mệt mỏi, thật là ngốc lắm thay?”
“Ba, ba cười nhạo con rồi”. Con trai mặt đỏ ửng.
“Ba trả lại cho con sự nhẹ nhàng tự tại mà”.
“Dạ”, con trai đi thay quần áo, đầu tóc để lại bình thường. “Thật là nhẹ nhàng, thật là thoải mái”.
Từ đó, con trai biết thế nào là đẹp, thế nào là xấu.