Các nhà kinh tế học đã dự báo, nếu tình trạng thiếu hụt i - ốt và các vi chất dinh dưỡng của người Việt không được cải thiện, 10 năm tới nền kinh tế đất nước sẽ bị tổn thất 228 triệu đô la Mỹ/ năm, chưa kể việc giải quyết các hậu quả về sức khỏe và năng suất lao động...
Báo động về tình trạng tái thiếu I- ốt ở người Việt
Theo ông Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng (Bộ Y tế), báo cáo của mạng lưới I ốt toàn cầu, Việt Nam vẫn nằm trong số 19 nước trên thế giới có tình trạng thiếu i ốt tồi tệ nhất trên thế giới. Đây là một thực tế đáng báo động về tình trạng thiếu hụt i ốt đã quay trở lại Việt Nam.
Kết quả điều tra của Bệnh viện Nội tiết Trung ương năm 2013 - 2014 cho thấy tỷ lệ bướu cổ trẻ em 8 -10 tuổi là 9,8%, tỉ lệ hộ gia đình sử dụng muối iốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh khoảng 60%.
Theo ước tính, thực phẩm chế biến hiện nay cung cấp khoảng 75% tổng lượng muối ăn vào, chỉ 15% tổng lượng muối ăn vào là thông qua muối ăn trực tiếp. Do đó, ở những quốc gia mà muối i ốt không được sử dụng trong thực phẩm chế biến, sự chuyển đổi cách tiêu thụ hiện tại có thể làm giảm lượng muối i ốt vào.
Cũng theo Viện trưởng Viện Dinh dưỡng, trước đây, chương trình phòng chống rối loạn thiếu i ốt từ năm 1994 đến năm 2005 của Việt Nam đã mang lại nhiều kết quả tích cực khi thực hiện thành công chiến lược tăng cường cung cấp i ốt vào toàn bộ muối cho toàn dân.
Kết quả là, hơn 90% các hộ gia đình được sử dụng muối i-ốt đầy đủ trong giai đoạn 2005-2006. Tổng thể kết quả của chương trình đã giúp giảm tỷ lệ bệnh bướu cổ của trẻ em và tăng tỷ lệ i-ốt trong cơ thể người Việt Nam trên mức tối thiểu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Tuy nhiên, kết quả khả quan này đã không được duy trì kể từ khi chương trình Quốc gia Phòng chống các rối loạn do thiếu i ốt bị rút khỏi chương trình Mục tiêu Quốc gia về Y tế vào năm 2005, việc thúc đẩy và hỗ trợ pháp lý cho muối tăng cường i ốt và các hoạt động liên quan cũng đã ngừng lại. Sau khi việc sử dụng muối i ốt mang tính tự nguyện thì sự thiếu hụt i ốt đã trở lại.
Do vậy, ông Tuyên khuyến nghị người dân nên bổ sung i ốt vào thực phẩm ăn hàng ngày. Bên cạnh đó, việc sản xuất thực phẩm của DN cũng nên bổ sung i ốt bởi nếu không về tương lai, điều này sẽ gây ra hệ lụy khôn lường.
Theo các chuyên gia y tế, thiếu i ốt gây ra nhiều hệ lụy với sức khỏe. Cụ thể, việc thiếu i ốt sẽ ảnh hưởng đến đến sự phát triển tầm vóc, trí tuệ, làm giảm kết quả học tập, năng suất lao động, gây nhiều thiệt hại đến nền kinh tế đất nước. Phụ nữ mang thai bị thiếu i ốt dễ bị sẩy thai, sinh non, thai chết. Trẻ nhỏ bị thiếu i ốt sẽ tăng nguy cơ chậm phát triển về trí tuệ, hạn chế sự phát triển về chiều cao, cân nặng, suy dinh dưỡng.
Gánh nặng bệnh tật khi thiếu vi chất dinh dưỡng
Cũng theo ông Lê Danh Tuyên, ngoài tình trạng thiếu i ốt, người Việt Nam đang thiếu trầm trọng các vi chất dinh dưỡng khác như kẽm, thiếu sắt. Gánh nặng kinh tế do thiếu các vi chất dinh dưỡng này theo cảnh báo của các chuyên gia y tế điều này rất khủng khiếp.
Theo đó, tình trạng thiếu máu của người dân Việt Nam hiện nay không chỉ gây tác hại đối với sức khỏe, năng lực, trí tuệ mà còn ảnh hưởng đến phát triển kinh tế của đất nước do năng suất lao động kém và những chi phí do bệnh tật- hậu quả của tình trạng thiếu máu, thiếu sắt. Theo tính toán của các nhà kinh tế, việc khắc phục tình trạng thiếu i ốt, vitamin A và sắt có thể nâng cao được chỉ số thông minh (IQ) của cộng đồng tới 10-15 điểm; giảm tử vong bà mẹ khoảng 1/3, giảm tỉ lệ tử vong trẻ sơ sinh xuống 40% và tăng khả năng lao động khoảng 1,5 lần.
Về hậu quả của việc thiếu sắt, theo ông Lê Danh Tuyên, thiếu sắt sẽ làm giảm khả năng lao động do giảm khả năng trí tuệ khi còn nhỏ. Theo đó, khi mất khả năng lao động của lực lượng lao động trí óc và của lực lương lao động chân tay sẽ gây tổn thất là 228 triệu đô la/năm và 2.408 triệu đô la trong 10 năm tới nếu tình hình không được cải thiện. Chưa kể, các chi phí cho điều trị y tế khi bị thiếu hụt, giảm hoặc mất khả năng lao động và các chi phí vô hình khác cho thiếu Vitamin A, sắt, kẽm và I ốt có thể tới 648 triệu đô la Mỹ/năm, trong khi nếu tăng cường vi chất dinh dưỡng, sức khỏe, y tế, xã hội do nó mang lại chỉ cần chi phí khoảng 3 triệu đô la Mỹ/năm.
Các nhà kinh tế học đã dự tính rằng nếu tình trạng thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng không được cải thiện thì trong 10 năm tới nền kinh tế thế giới sẽ phải tiêu tốn từ 180 đến 250 tỉ đô la Mỹ để giải quyết các hậu quả do sự sa sút về trí tuệ, giảm khả năng miễn dịch, tử vong bà mẹ và trẻ em cũng như sự thiệt hại do suy giảm năng suất lao động gây ra. Nhưng nếu đối phó với những thiếu hụt này thì xã hội chỉ cần đầu tư khoảng 4 đến 5 tỉ đô la Mỹ.
Do vậy để giảm thiểu hệ lụy gây ra do tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng, ông Tuyên khuyến cáo người dân nên đa dạng nguồn thực phẩm sử dụng. , Việt Nam vẫn nằm trong số những quốc gia đang chịu ảnh hưởng nặng nề của việc thiếu i ốt. Nếu người dân không bổ sung i ot trong bữa ăn hàng ngày, lâu dài sẽ gây ra hệ lụy khôn lường cho sức khỏe.