Vì sao Pháp tặng Mỹ tượng Nữ thần Tự do?

Ý tưởng về bức tượng ra đời vào năm 1865, khi nhà sử học và nhà đấu tranh chống chế độ nô lệ người Pháp Édouard de Laboulaye đề xuất dựng một tượng đài để kỷ niệm 100 năm Tuyên ngôn độc lập của Mỹ (1876), sự bền bỉ của nền dân chủ Mỹ và công cuộc giải phóng nô lệ của quốc gia này.

Năm 1870, nhà điêu khắc Frédéric Auguste Bartholdi đã phác thảo hình ảnh bức tượng khổng lồ một người phụ nữ khoác áo choàng, cầm ngọn đuốc - có thể dựa trên một thiết kế tượng trước đó mà ông từng đề xuất cho lễ khai trương kênh đào Suez.

Bartholdi đã đến Mỹ vào đầu những năm 1870 để khơi dậy sự quan tâm và huy động tài chính cho dự án tượng đài Pháp - Mỹ dự kiến đặt tại đảo Bedloe, trong cảng New York. Khi trở về Pháp, ông và Laboulaye đã thành lập Liên minh Pháp - Mỹ, tổ chức đã quyên góp được khoảng 600.000 franc từ người dân Pháp.

Công việc chế tác bức tượng, có tên chính thức là “Nữ thần Tự do soi sáng thế giới”, bắt đầu tại Pháp vào năm 1875. Một năm sau đó, phần ngọn đuốc và cánh tay trái hoàn thiện đã được trưng bày ở Philadelphia và New York để giúp gây quỹ tại Mỹ cho việc xây dựng bệ tượng khổng lồ.

Bức tượng được chế tạo từ các tấm đồng dát mỏng, rèn thành hình dạng theo khung thép do kỹ sư Gustave Eiffel hoàn thiện vào năm 1879. Khi hoàn tất vào năm 1884, tượng Nữ thần Tự do cao hơn 46 m và nặng 225 tấn.

Sau lễ trao tặng cho Đại sứ Mỹ tại Pháp Levi Morton vào ngày 4/7/1884 tại Paris, bức tượng đã được tháo rời và vận chuyển đến thành phố New York.

Trong khi đó, nhà xuất bản Joseph Pulitzer của tờ New York World đã giúp kêu gọi quỹ cho việc xây dựng bệ tượng, huy động được hơn 100.000 USD vào giữa năm 1885.

Đến tháng 10/1886, quá trình lắp ráp và xây dựng bệ tượng hoàn thành, với tổng chiều cao từ mặt đất đến ngọn được là 93 m. Tượng Nữ thần Tự do chính thức được khánh thành trong một buổi lễ do Tổng thống Mỹ Grover Cleveland chủ trì.

Ngọn đuốc trên tay phải của nữ thần là tượng trưng cho ánh sáng dẫn đường tới sự tự do, bình đẳng, bác ái. Đây chính là ngọn lửa mà Promete đã mang đến cho con người. Đây cũng là biểu tượng cho nền độc lập Mỹ.

Tay trái của tượng nữ thần vẫn giữ tấm đá phiến có khắc dòng “ngày 4 tháng 7 năm 1776” bằng số La Mã (VII IV MDCCLXXVI). Đây chính là ngày mà nước Mỹ tuyên bố độc lập.

Vương miện của tượng nữ thần có 7 mũi nhọn tượng trưng cho tia nắng mặt trời và 25 cửa sổ trên vương miện nữ thần mang ý nghĩa châu báu tìm thấy trên hành tinh - biểu tượng cho sự phồn vinh giàu có.

Dưới chân bức tượng có một đoạn xiềng xích bị phá vỡ, tượng trưng cho việc xoá bỏ chế độ nô lệ và nạn độc tài trên toàn thế giới.

Ở bệ đỡ bức tượng khắc ghi những câu thơ nổi tiếng nhất từ bài thơ New Collosus của Emma Lazarus năm 1883 – bài thơ được viết để gây quỹ xây dựng bệ tượng và sau này được khắc trên một tấm bảng tại chân tượng:

"Hãy trao cho ta những mệt mỏi, đói nghèo của các người

Hỡi đám đông chen chúc đang khao khát được hít thở tự do..."

Với những ý nghĩa biểu tượng sâu xa và tầm vóc đồ sộ to lớn tượng Nữ thần tự do đã được Unesco chứng nhận là di sản của thế giới năm 1984.

Ban đầu, bức tượng có lớp vỏ đồng sáng bóng nhưng do bị oxy hóa sau một thời gian dài, tượng Nữ thần Tự do đã chuyển sang màu xanh. Ngày nay, tượng Nữ thần Tự do là một trong những địa điểm tham quan nổi tiếng nhất của nước Mỹ.