Muối được tạo thành từ 40% natri và 60% clorua. Natri là một trong những chất điện giải thiết yếu mà cơ thể bạn cần với một lượng nhỏ.
Tuy nhiên, vấn đề là chúng ta thường tiêu thụ lượng natri quá mức cơ thể cần.
Muối và natri: Bao nhiêu là quá nhiều?
Cơ thể chúng ta chỉ cần một lượng nhỏ natri mỗi ngày - khoảng 500 miligam, tương đương với 1/4 thìa cà phê muối - để giúp co cơ, duy trì các xung thần kinh khỏe mạnh và cân bằng nồng độ chất lỏng.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi người trưởng thành nên dùng ít hơn 5 gram muối/ngày để giảm thiểu nguy cơ về tăng huyết áp và các bệnh tim mạch. Nhưng trên thực tế, người Việt có thói quen ăn nhiều muối hơn so với khuyến nghị.
Theo kết quả điều tra toàn quốc năm 2015, trung bình một người Việt trưởng thành tiêu thụ 9,4 gram muối/ngày, gần gấp đôi so với khuyến cáo của WHO.
Đối với nhiều người, lượng natri dư thừa cấp tính và mãn tính có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe như tăng huyết áp, tăng nguy cơ đột quỵ và bệnh động mạch vành.
Dưới đây là những gì xảy ra khi bạn ăn quá nhiều muối.
1. Gây hại cho mạch máu và tim
Các vấn đề sức khỏe phổ biến nhất liên quan đến lượng natri cao mãn tính là tăng huyết áp.
Sau khi được tiêu thụ và đi vào máu, natri giống như một miếng bọt biển hút nước. Khi nước bị hút vào máu càng nhiều, thể tích chất lỏng tăng lên, khiến áp lực lên thành mạch máu của bạn tăng lên.
Tăng huyết áp được coi là kẻ giết người thầm lặng, bởi vì nó có rất ít dấu hiệu hoặc triệu chứng mà mọi người có thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Hypertension, tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ số một để phát triển bệnh tim mạch.
Ước tính rằng huyết áp cao chịu trách nhiệm cho 54% các ca đột quỵ và 47% các bệnh tim mạch vành, theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Lancet.
Tăng huyết áp cũng là một yếu tố nguy cơ dẫn đến suy tim, rung tâm nhĩ và bệnh van tim.
2. Đầy hơi, chướng bụng
Ăn quá nhiều muối cũng có thể khiến bạn bị đầy bụng trong vòng vài giờ sau khi ăn do tích nước. Bạn có thể bị căng tức bụng, thậm chí phù mặt, phù chân, phù tay.
Đây là dấu hiệu kinh điển của sự thay đổi chất lỏng xảy ra do dư thừa natri khiến cơ thể không kịp bài tiết ra ngoài, theo nghiên cứu được công bố trên Annals of Nutrition & Metabolism.
3. Tăng cân, tăng mỡ trong cơ thể
Quá nhiều muối không chỉ khiến bạn tạm thời tăng cân nặng do tích nước, mà ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy ăn nhiều muối có liên quan đến việc tăng cân và tăng mỡ trong cơ thể.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Hypertension cũng cho thấy có mối liên hệ trực tiếp giữa chế độ ăn nhiều natri với tình trạng thừa cân và béo phì, bất kể lượng calo tiêu thụ và chất lượng của chúng ra sao.
Nghiên cứu cho thấy ở người trưởng thành, lượng natri tăng thêm 1.000 mg/ngày sẽ làm tăng 26% nguy cơ béo phì.
Tệ hơn nữa, ăn nhiều muối có liên quan đến việc tăng chỉ số BMI, vòng eo và mỡ cơ thể.
Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng muối có thể tác động tiêu cực đến quá trình chuyển hóa chất béo.
4. Tăng tình trạng đau nửa đầu
Những nghiên cứu đầu tiên cho thấy sự liên quan giữa mất cân bằng natri và chất lỏng với chứng đau nửa đầu đã có từ những năm 1940.
Một nghiên cứu năm 2021 trên 262 người trưởng thành được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Anh (British Journal of Nutrition) cho biết, sau khi đã kiểm soát các tác nhân có thể gây đau nửa đầu khác, những người có lượng natri cao nhất (được đo trong nước tiểu) bị đau đầu lâu hơn so với những người có lượng natri thấp hơn.
Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định mối quan hệ này nhưng tốt nhất bạn nên cố gắng giữ lượng natri của mình ở mức khuyến nghị, đặc biệt nếu bạn bị chứng đau nửa đầu.
5. Tăng nguy cơ mắc bệnh sa sút trí tuệ
Sa sút trí tuệ (dementia) là tên gọi dùng để mô tả nhóm các triệu chứng liên quan đến trí nhớ, suy nghĩ cùng khả năng xã hội, làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của những ai mắc phải.
Sa sút trí tuệ do mạch máu (vascular dementia) là dạng sa sút trí tuệ phổ biến thứ hai ở người cao tuổi.
Bất kỳ yếu tố lối sống nào tác động tiêu cực đến chức năng mạch máu và có liên quan đến bệnh tim thường làm tăng nguy cơ mất trí nhớ và suy giảm nhận thức liên quan đến bệnh sa sút trí tuệ do mạch máu.
Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy mối liên hệ giữa chế độ ăn nhiều muối và chứng sa sút trí tuệ, nhưng các nghiên cứu trên người thì ít rõ ràng hơn.
Một nghiên cứu trên tạp chí Nature Neuroscience (Khoa học Thần kinh Tự nhiên) cho biết chế độ ăn nhiều muối có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc sa sút trí tuệ, tuy nhiên họ vẫn chưa xác định rõ cơ chế hoạt động chính xác.
Trong một bài báo đăng trên Tạp chí Bệnh Alzheimer, có bằng chứng cho thấy ăn nhiều muối có liên quan đến nhận thức kém.
Các nhà nghiên cứu cho rằng việc giảm lượng natri ăn vào có thể là một mục tiêu tiềm năng để can thiệp tình trạng này.
(Theo ETNT)
