Vì sao bệnh nhân suy thận mạn dễ tử vong khi mắc COVID-19?

Hiện Việt Nam đã ghi nhận 17 ca mắc COVID-19 tử vong và hầu hết những trường hợp này đều mắc các bệnh lý nền như suy tim, ung thư máu, đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm phổi,... Nhiều hơn cả trong số đó là những người bị suy thận mạn giai đoạn cuối, lọc máu chu kì.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn từng nhấn mạnh, khi mắc COVID-19, nhóm đối tượng có nguy cơ cao diễn biến tăng nặng sẽ tập trung vào nhóm người cao tuổi, người bệnh lý nền hoặc cơ địa, thể trạng béo phì…

Giải thích về việc bệnh nhân suy thận mạn dễ tử vong khi mắc COVID-19, TS.BS Hoàng Công Tình, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện ĐK tỉnh Hòa Bình cho biết, người mắc bệnh suy thận mạn tính, đặc biệt là suy thận mạn giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo (lọc máu chu kỳ) là đối tượng rất dễ bị tổn thương khi mắc thêm các bệnh lý khác, đặc biệt là COVID-19.

Khi chẳng may bị suy thận mạn phải chạy thận nhân tạo, mỗi tuần bệnh nhân ít nhất có 3 ngày phải đến bệnh viện để lọc máu chu kỳ.

Một người lớn khỏe mạnh, mỗi ngày cần một lượng từ 1,5 - 2 lít nước đưa vào cơ thể để duy trì các hoạt động bình thường (đào thải chất độc, điều hòa thân nhiệt, quá trình trao đổi chất…). Nước sau đó sẽ được bài tiết ra khỏi cơ thể chú yếu qua đường nước tiểu, một phần rất nhỏ qua mồ hôi và hơi thở.

Với người suy thận mạn giai đoạn cuối phải chạy thận chu kỳ, đa số đều ở trạng thái vô niệu (thận không còn khả năng bài tiết nước tiểu, đồng nghĩa với không còn khả năng đào thải chất độc).

Lúc này, lượng nước đưa vào cơ thể qua ăn uống hằng ngày (khoảng 2 lít/ngày) sẽ tích trữ lại trong cơ thể, cùng với đó là các chất độc được sinh ra trong quá trình chuyển hóa. Chạy thận nhân tạo sẽ giúp đào thải lượng nước dư thừa trong cơ thể bệnh nhân, đào thải chất độc và cân bằng các chất điện giải.

Nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy, bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo 3 lần/tuần thời gian sống thêm được từ 5-10 năm.

Họ thường có chất lượng sức khỏe thấp, suy giảm miễn dịch, đối diện với các biến chứng thường gặp như nhiễm độc, phù phổi cấp, đột quỵ não…

Bởi vậy, nếu bệnh nhân suy thận mạn không may mắc COVID-19 thì nguy cơ tử vong rất cao.

COVID-19 lúc này giống như “giọt nước tràn ly” làm cho tình trạng sức khỏe của bệnh nhân suy thận mạn càng thêm trầm trọng.

Bác sĩ Tình cũng cho hay: “Ngoài những người có bệnh lý nền là suy thận mạn thì những người già, người có bệnh lý mạn tính khác như đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư… cũng sẽ rất dễ tiến triển nặng, thậm chí tử vong nếu không may mắc COVID-19.

Nguyên nhân là do hàng ngày những người này phải thường xuyên sử dụng thuốc điều trị bệnh lý nền, chịu đựng các đợt bùng phát của bệnh, đối mặt với các biến chứng của bệnh ở giai đoạn cuối, sức đề kháng suy giảm… nên chất lượng sức khỏe bị giảm sút nghiêm trọng, khi mắc COVID-19 sẽ rất khó chữa trị và dễ dẫn đến tử vong”.

Cần làm gì để giảm nguy cơ cho những người bị bệnh mạn tính?

Do đó, để giảm thiểu những nguy cơ tử vong, diễn tiến bệnh nặng khi không may mắc COVID-19 với những người có nguy cơ tử vong cao này, bác sĩ Hoàng Công Tình khuyến cáo, ngoài các biện pháp điều trị tích cực cần phải áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng ngừa.

Theo đó, bệnh nhân phải được bố trí điều trị trong các buồng bệnh cách ly khép kín, đảm bảo thông khí tốt, tách biệt với các khu vực điều trị bệnh nhân thông thường (không nhiễm COVID-19).

Nếu điều kiện cho phép nên bố trí 1 bệnh nhân trong 1 buồng bệnh để công tác điều trị, chăm sóc được thuận lợi. Các thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, thuốc men sử dụng cho bệnh nhân cũng phải được bố trí riêng để phòng lây nhiễm.

Với bệnh nhân suy thận mạn chạy thận chu kỳ không may mắc COVID-19 cần phải được cách ly để điều trị. Máy chạy thận, quả lọc thận, dịch lọc đều phải bố trí riêng và tốt nhất là sử dụng quả lọc dùng một lần (không tái sử dụng lại quả lọc).

Bệnh nhân sau khi hết ca chạy thận, cần phải được kiểm tra sức khỏe và bố trí phòng ở riêng biệt để phòng lây nhiễm cho mọi người xung quanh.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần ăn uống đầy đủ, vệ sinh khoa học, bổ sung vitamin và vận động thể chất phù hợp.

Đồng thời, tuân thủ nghiêm các hướng dẫn của Bộ Y tế và nhân viên y tế về giữ vệ sinh tay, vệ sinh đường hô hấp, đeo khẩu trang, giữ khoảng cách tối thiểu 2m. Khai báo y tế trung thực, nếu có triệu chứng ho, sốt hay vấn đề sức khỏe khác cần gọi cho đơn vị lọc máu trước khi đến.