Nghiên cứu mới: Chất tạo ngọt xylitol có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim, đột quỵ

Giảm cân là một trong những cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh tim, và cắt giảm đường có thể góp phần vào điều đó. Tuy nhiên, các chất ngọt ít hoặc không calo có thể lại làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh về tim mạch thay vì giảm bớt.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí European Heart Journal, ngày 6/6 vừa qua, một nhóm nghiên cứu quốc tế được dẫn đầu bởi nhóm nghiên cứu tại Cleveland Clinic báo cáo rằng hàm lượng xylitol cao có liên quan đến tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong.

Xylitol là chất tạo ngọt thay thế đường thường có trong kẹo ngậm, kẹo cao su và thậm chí cả kem đánh răng.

Nghiên cứu trên hơn 3.000 người ở Mỹ và Châu Âu, khoảng một nửa trong số đó có tiền sử bệnh tim và hầu hết đều có ít nhất một vài yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim. Họ được theo dõi trong vài năm.

Các nhà nghiên cứu đo nồng độ xylitol trong máu của những người tham gia sau khi nhịn ăn qua đêm và thấy rằng những người có nồng độ xylitol cao nhất có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hoặc tử vong cao gấp đôi trong 3 năm so với những người có nồng độ xylitol thấp nhất.

Để hiểu rõ hơn mối liên hệ giữa xylitol và các biến cố tim mạch, các nhà khoa học sau đó đã tiêm xylitol vào chuột và phân tích tác động của chất này lên hệ thống tim mạch của động vật.

Xylitol làm tăng cục máu đông trong máu bằng cách kích hoạt tiểu cầu. Các nhà nghiên cứu đã xác nhận cơ chế này bằng cách cho các đối tượng uống 2 loại đồ uống có xylitol và đồ uống có glucose. Họ nhận thấy rằng ngay sau khi uống đồ uống có xylitol, nồng độ xylitol tăng vọt 1000 lần trong huyết tương, tăng kèm với đó là mức độ các yếu tố đông máu. Tuy nhiên các yếu tố này không tăng sau khi uống đồ uống có glucose.

"Ngay cả ở những người không có tiền sử bệnh tim, nồng độ xylitol vẫn dự báo các biến cố tim mạch trong tương lai" - Tiến sĩ Stanley Hazen, Chủ tịch khoa học tim mạch và chuyển hóa tại Cleveland Clinic, tác giả chính của bài báo cho biết.

Tiến sĩ Hazen nói rằng xylitol nên được coi tương tự như cholesterol khi nói đến bệnh tim. Giống như cholesterol, nó được tạo ra trong cơ thể, và mỗi người có nồng độ xylitol trong máu khác nhau. Nhưng tiêu thụ nhiều xylitol hơn như một chất thay thế đường trong thực phẩm hoặc đồ uống có thể làm tăng bất kỳ nguy cơ nền hình thành cục máu đông nào mà mỗi người đã có.

Trong nghiên cứu, nồng độ xylitol mà nhóm nghiên cứu ghi nhận có thể phản ánh nồng độ cơ sở chứ không phải xylitol từ chế độ ăn uống, vì hóa chất này được đào thải khỏi cơ thể trong 4 - 6 giờ và những người tham gia đã nhịn ăn qua đêm.

"Mục đích của toàn bộ nghiên cứu này là tìm ra các con đường góp phần gây bệnh tim mạch ngoài các yếu tố nguy cơ truyền thống như cholesterol, huyết áp cao và tiểu đường. Và xylitol là một trong số đó", Tiến sĩ Hazen cho biết. 

Đây là yếu tố rủi ro tiềm ẩn mới thứ 2 mà Hazen và nhóm của ông xác định được. Năm ngoái, nhóm đã tìm thấy nguy cơ gia tăng tương tự ở những người có nồng độ chất tạo ngọt erythritol trong máu cao. Xylitol và erythritol được coi là rượu đường, đều có nguồn gốc tự nhiên, không giống như một số chất tạo ngọt nhân tạo tổng hợp - như aspartame, sucralose và saccharin.

Mặc dù Hiệp hội Tim mạch Mỹ không đề cập cụ thể đến xylitol, nhưng họ khuyên rằng để tốt cho sức khỏe tim mạch, mọi người nên tránh đường và thay vào đó chọn các sản phẩm ít calo hoặc không calo, bao gồm cả những sản phẩm có chứa erythritol.

"Tôi nghĩ rằng tốt hơn nên tránh những chất này và thận trọng với lượng đường bạn sử dụng. Những người có nguy cơ cao - mắc bệnh tiểu đường, béo phì hoặc hội chứng chuyển hóa - là những người vô tình tìm đến một lựa chọn không lành mạnh. Tôi hoàn toàn tin rằng rượu đường là một nguy cơ đối với bệnh tim mạch dựa trên tất cả các dữ liệu lâm sàng và cơ chế mà chúng tôi nhận thấy."

Hazen đặc biệt lo ngại vì trong các nghiên cứu của ông, nguy cơ gia tăng do các chất tạo ngọt này còn cao hơn cả do cholesterol. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ coi các chất tạo ngọt nhân tạo là an toàn trong thực phẩm và đồ uống, nhưng kết quả mới nhất cho thấy cần có thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về cách chúng ảnh hưởng đến bệnh tim mạch.

Hazen hy vọng nghiên cứu ban đầu này sẽ gieo mầm cho các nghiên cứu bổ sung có thể dẫn đến việc xét nghiệm nồng độ xylitol và erythritol, và thậm chí là một phương pháp điều trị bằng thuốc tương tự như statin để giảm cholesterol.

Xem toàn bộ nghiên cứu tại đây: https://academic.oup.com/eurheartj/advance-article-abstract/doi/10.1093/eurheartj/ehae244/7683453

(Theo Time)