Hội chứng rung lắc ở trẻ sơ sinh nguy hiểm thế nào?

Hội chứng rung lắc ở trẻ là gì?

Theo các bác sĩ BV Sản Nhi Quảng Ninh, hội chứng rung lắc ở trẻ sơ sinh là một thuật ngữ y học được định nghĩa liên quan đến các thương tổn gây ra bởi việc lắc mạnh trẻ.

Hội chứng rung lắc ở trẻ chủ yếu gặp ở trẻ nhỏ dưới hai tuổi, nhiều nhất là trong giai đoạn sơ sinh. Trong lứa tuổi này, đầu trẻ chiếm tỷ trọng khoảng 1/4 cơ thể, não bộ chưa phát triển nhiều, lại nằm trôi nổi trong môi trường dịch não tủy bao bọc xung quanh.

Khi bị rung lắc mạnh, nhất là động tác tung hứng, quay vòng tròn quá mạnh, khối não sẽ di chuyển theo quán tính vật lý và có thể bị va đập vào hộp xương sọ làm não bị sưng phù, áp lực nội sọ tăng lên và tổn thương các mạch máu trong não.

Hội chứng rung lắc ở trẻ sơ sinh nguy hiểm thế nào?

Trẻ bị rung lắc mạnh sẽ gây ra những tổn thương ở não và các tổn thương não sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh lâu dài cho trẻ. Tổn thương nhẹ có thể làm cho trẻ chậm phát triển tinh thần, mất khả năng nói năng lưu loát, học tập không tiếp thu được bài vở. Nếu tổn thương nặng có thể gây xuất huyết võng mạc mắt, gây giảm thị lực hoặc mù, điếc, liệt thần kinh, co giật, thậm chí gây tử vong.

Điều đáng nói là cha mẹ thường không biết trẻ bị tổn thương vì rung lắc mạnh do người lớn gây nên. Khi trẻ quấy khóc quá nhiều và kéo dài, cha mẹ có xu hướng vỗ về để trấn an trẻ. Và đôi khi với những cái đung đưa trẻ qua lại tưởng chừng như vô hại nhưng lại ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Nhiều trường hợp trẻ đã bị tổn thương nhưng vẫn tiếp tục bị “tra tấn” bởi các lần rung lắc mạnh tiếp theo do người lớn vô tình gây ra khiến trẻ bị tổn thương ngày càng nặng.

Dấu hiệu cảnh báo trẻ bị hội chứng rung lắc

Tổn thương thần kinh và mạch máu do rung lắc thường khó phát hiện ngay, có khi trẻ không có biểu hiện gì dù đã bị tổn thương. Các dấu hiệu sau đây có thể giúp cha mẹ nghĩ đến con mình bị hội chứng rung lắc: 

• Thay đổi mức độ ý thức hoặc hành vi như ngủ nhiều hơn hoặc quấy khóc hơn bình thường
• Co giật.
• Bú giảm hoặc bỏ bú, trẻ ọc sữa.
• Trẻ có tư thế đầu cúi xuống và lưng cong.
• Trẻ thở bất thường: thở nhanh, thở chậm hoặc ngưng thở, tím tái, hôn mê
• Tim ngừng đập.
• Tử vong.
• Ngoài ra trẻ bị thương tổn liên quan đến bạo lực như vết bầm tím hay sưng ở ngoài da…

Để phòng tránh hội chứng rung lắc ở trẻ, cha mẹ và người thân cần tránh những động tác xoay chuyển đầu trẻ một cách đột ngột như: rung lắc nôi đối với trẻ nhỏ; không bế thốc ngược; không xốc vác trẻ gấp gáp; không tung hứng trẻ khi nô đùa với con; không tát, đánh vào tai, vào đầu, vào mặt trẻ…