Cao Bằng: Uống rượu ngâm củ ấu tàu, cụ ông bị ngộ độc nặng

Các bác sĩ BV Đa khoa tỉnh Cao Bằng mới cấp cứu thành công cho cụ ông Đ.V.D., 66 tuổi ở huyện Hà Quảng bị ngộ độc nặng sau khi uống rượu ngâm củ ấu tàu.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng vật vã, kích thích, tức ngực, khó thở, thở rít, tím tái, xuất tiết nhiều đờm dãi, mạch nhanh, tê lưỡi, rối loạn nhịp tim.

Để điều trị cho bệnh nhân, các bác sĩ đã đặt nội khí quản, thở máy, chống độc, chống loạn nhịp tim, vận mạch... Sau 2 ngày điều trị, bệnh nhân ổn định, bỏ được máy thở, các chỉ số sinh tồn trở về giới hạn bình thường.

Theo BS CKI Đỗ Tiến Anh - khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng, củ ấu tàu (ô đầu, ú tầu, gấu tầu, củ gấu rừng) là rễ của cây ô đầu, tên khoa học là Aconitium forrtuni Hemsl, thuộc họ Mao lương, thường mọc hoang hoặc được trồng ở các vùng biên giới phía Bắc như Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai…Thành phần độc tố chính của củ ấu tàu là aconitin (chất gây tê đầu lưỡi) và các alcalloid khác…

Trong Đông y, chất độc aconitin trong củ ấu tàu được xếp vào danh sách thuốc độc bảng A, nhưng cũng là một vị thuốc quý sau khi được bào chế cẩn thận. Rượu ngâm củ ấu tàu thường được dùng để làm rượu thuốc xoa bóp chữa các chứng đau nhức chân tay, tê mỏi, sai khớp, bầm da do đụng dập là bài thuốc khá phổ biến lưu hành trong nhân dân.

Rượu ngâm củ ấu tàu cũng được người dân chế biến nhiều dạng như ngâm tươi, gâm khô, ngâm thái mỏng sao vàng trong rượu. Đặc biệt trong dân gian vẫn coi củ ấu tàu như một loại thuốc bổ và cho là có thể ăn và uống được khi được chế biến kỹ đúng phương pháp. Tuy nhiên, cách thức chế biến này hoàn toàn theo kinh nghiệm dân gian và không xác định được đã loại hoàn toàn độc tính hay chưa.

Người bị ngộ độc củ ấu tàu thường có cảm giác tê bì quanh miệng, môi, lưỡi, nôn, rối loạn hệ thần kinh, co giật. Nặng hơn, bệnh nhân có thể bị rối loạn tim mạch gây trụy mạch, trụy huyết áp dẫn đến tử vong nhanh chóng.

Hiện nay chưa có chất giải độc đặc hiệu cho bệnh nhân ngộ độc củ ấu tàu. Để điều trị cho bệnh nhân, các bác sĩ thường xử trí ngộc độc chung và chữa triệu chứng. Vì vậy, nhiều bệnh nhân ngộ độc thường lâm tình trạng nặng, thậm chí tử vong.

Vì củ ấu tàu rất độc, nên người dân tuyệt đối không tự ý sử dụng. Khi sử dụng các chế phẩm có thành phần là củ ấu tàu phải hết sức thận trọng theo đứng hưỡng dẫn của thầy thuốc có kinh nghiệm.

Không tự chế biến của ấu tàu làm thức ăn nếu không biết cách chế biến để loại bỏ độc tố. Tuyệt đối không được uống rượu ngâm của ấu tàu, sẽ ngộ độc có thể dẫn đến tử vong.

Các loại rượu ngâm củ ấu tàu dùng để xoa bóp phải được dán nhẫn rõ ràng, cất giữ cẩn thận, tránh xa tầm tay trẻ em. Khi có biểu hiện ngộ độc, bệnh nhân cần được nhanh chóng đưa đến bệnh viện để xử trí kịp thời.