Đó là thầy giáo Nguyễn Đức Trường – giáo viên môn Toán trường THCS Đa Tốn (huyện Gia Lâm, Hà Nội) – người vừa được trao danh hiệu Công dân thủ đô ưu tú năm 2020.
Thầy giáo Nguyễn Đức Trường sinh ra và lớn lên tại làng Đa Tốn, huyện Gia Lâm. Không may mắn như các bạn đồng trang lứa, cậu bé Trường khi sinh ra bị mắc bệnh teo cơ bẩm sinh do ảnh hưởng của bố bị nhiễm chất độc màu da cam.
“Trẻ con thường 9 tháng, 1 năm là biết đi nhưng những bước đi đầu tiên của tôi là vào năm 7 tuổi. Bố mẹ tôi đưa tôi đi khám năm 3 tuổi và phát hiện bệnh của tôi. Tôi không được dùng thuốc tây mà chỉ sử dụng được vật lý trị liệu bấm huyệt và châm cứu.
Đến khi 5 tuổi, tôi cũng mới chỉ có thể bám vào thành giường, mép bàn đi tập những bước đi đầu tiên. Đến năm 7 tuổi, tôi mới tự đi được những bước đi xiêu vẹo, tập tễnh.
Đến ngày hôm nay, tôi vẫn cảm nhận rất rõ nét niềm hạnh phúc của tôi, của bố mẹ tôi khi tôi tự đi được những bước đi đầu tiên mà không cần bám vào tường nữa”.
Nhưng với cậu bé Trường, những năm đầu tiên đi học cũng quá nhiều vất vả. Đường từ nhà tới trường chỉ gần 1 km, nhưng với đôi chân yếu, không lành lặn, quãng đường đến trường như dài cả chục cây số.
“Tôi ngã liên tục. Cứ ngã tôi lại đứng dậy để đi. Ngã tới mức quần rách hết ở đầu gối.
Rồi khi tới lớp, tôi cũng bị các bạn trêu chọc. Nhiều khi thấy mình lạc lõng trong lớp vì không thể tham gia các hoạt động, các phong trào của lớp...”.
Sức khỏe yếu, việc đi lại khó khăn nhưng cậu bé Trường năm ấy chưa từng nản chí bởi ở bên cạnh thầy có nguồn động viên rất lớn.
“Người đó là bố tôi – một người thầy đặc biệt nhất đối với tôi. Không chỉ dạy cho tôi kiến thức của môn Toán, ông còn mang tới cho tôi những bài học về cách sống và truyền nghị lực cho tôi.
Tôi vẫn nhớ hồi tôi học cấp 2, có 1 lần bố mẹ phải đi gặt lúa, bảo tôi ở nhà đến khi hết nắng thì thu thóc vào. Nhưng tôi đã đi chơi, đến khi có tiếng sấm mưa thì mới hớt hải tập tễnh về. Vì chạy chậm nên khi về thì trời đã mưa.
Khi về nhà, tôi thấy bố đã thu thóc, quét sân. Bố không mắng tôi đi chơi, mà lặng lẽ như không xảy ra chuyện gì. Hình ảnh của bố và cách ứng xử của ông khiến tôi hiểu mình đã sai, mình phải cố gắng để không phụ lòng yêu thương của bố mẹ” – thầy Trường nhớ lại.
“Tôi chọn nghề dạy học vì tôi muốn được như bố tôi, một người thầy giản dị nhưng luôn tâm huyết với nghề. Chính ông đã định hướng cho tôi trở thành thầy giáo bởi ông nói rằng, nếu một người thầy dạy học trò trở thành những người công dân tốt thì đó là một công việc vô cùng có ích".
Bố thầy Trường cũng động viên, nếu vượt lên được những khó khăn của bản thân, đứng trên bục giảng và truyền cảm hứng cho học sinh về nghị lực sống thì điều đó là niềm hạnh phúc vô bờ bến.
Vì ngưỡng mộ và vô cùng yêu quý bố, nên cậu bé Trường khi xưa luôn thấy háo hức và cuốn vào học tập say sưa chỉ để mong thực hiện được mong ước đó của bố.
Suốt những năm tháng tuổi thơ, Trường đã thừa hưởng tình yêu Toán học từ bố vốn là giáo viên dạy Toán. Tình yêu ấy đã được cậu bé Nguyễn Đức Trường vun đắp ngày qua ngày, không chỉ để trang bị kiến thức cho bản thân mà còn là hành trang đưa cậu học trò khuyết tật đến với nghề giáo viên cao quý.
Từ những năm học sinh, môn Toán luôn thu hút cậu bé Trường. Học lý thuyết, làm Toán trong sách chưa đủ, cậu bé Trường còn mày mò, tìm tòi các tài liệu của các thầy giáo nổi tiếng để tham khảo, học hỏi. Bất kỳ một dạng Toán nào cũng hấp dẫn đối với nam sinh Nguyễn Đức Trường.
Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Toán học, năm 1993, Thầy Trường về nhận công tác tại Trường THCS Đa Tốn và luôn tận tụy cống hiến đến ngày hôm nay.
Biết môn Toán luôn là “nỗi sợ hãi” của nhiều học sinh vì khó, hóc búa, khô khan, thầy Trường đã tìm ra những phương pháp giảng dạy linh hoạt, khơi gợi và khuyến khích tính chủ động, khả năng tự học ở học sinh.
Khi bắt đầu năm học, tiết học đầu tiên ở các lớp, thầy Trường luôn mở đầu bằng việc kể cho học sinh nghe về những điều đặc biệt đằng sau mỗi con số khô khan, những câu chuyện liên quan toán học để các học sinh có nguồn cảm hứng khám phá, mày mò với môn học này.
“Phương pháp của tôi là linh hoạt, khơi gợi và khuyến khích tính chủ động, khả năng tự học ở học sinh.
Trong các giờ Toán của thầy, học sinh được phát huy tối đa năng lực, các em đã trở thành những “chuyên gia” nghiên cứu, sưu tầm, phân dạng bài tập... để triển khai thực hiện các chuyên đề của thầy đưa ra.
Để tạo sức hấp dẫn cho môn Toán, thầy Trường đã đưa vào bài giảng những bài toán có tính thực tiễn cuộc sống. Đó là các đề toán vui, toán đố làm đường, tường rào, xây nhà... Học sinh rất hứng thú với dạng bài tập này bởi sự gần gũi và quen thuộc. Dần dần các học sinh thấy yêu môn Toán và say mê với Toán.
"Tôi nghĩ rằng người thầy giống như ngọn nến, có cháy khỏe thì mới thắp được ngọn nến khác; muốn tiếp lửa cho học trò của mình thì phải có chuyên môn sâu nên tôi luôn học hỏi mỗi ngày”- thầy Nguyễn Đức Trường chia sẻ.
Từ phương pháp của cá nhân tạo được sự hứng thú cho học sinh, Thầy đã cùng các đồng nghiệp xây dựng nhiều đề tài sáng kiến kinh nghiệm nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ để đổi mới phương pháp giảng dạy. Học sinh của trường ngày càng tiến bộ, yêu thích môn Toán.
Mỗi năm học, tổ Tự nhiên do thầy Trường phụ trách đã bồi dưỡng hàng trăm em học sinh của huyện. Trung bình có từ 40-50 học sinh đạt học sinh giỏi cấp huyện; 5-8 học sinh đạt học sinh giỏi cấp thành phố.
Niềm khao khát truyền lửa đam mê môn Toán còn được thầy Nguyễn Đức Trường thể hiện bằng những bài viết trên các tạp chí chuyên ngành, những cuốn sách tham khảo về môn Toán.
“Đó chính là những bài giảng được tôi ghi chép lại cẩn thận. Những kinh nghiệm được đúc kết từ nhiều năm giảng dạy được tôi đưa vào bài viết, vào sách,” thầy Trường tâm sự.
Điển hình như bộ sách gồm 8 cuốn “Trọng tâm kiến thức và phương pháp giải bài tập” xuất bản năm 2012 viết riêng; bộ “Các chuyên đề chọn lọc trung học cơ sở” xuất bản năm 2015 viết chung với các tác giả khác.
Bên cạnh đó, thầy Nguyễn Đức Trường đã có 24 sáng kiến kinh nghiệm cấp huyện, 13 sáng kiến kinh nghiệm cấp thành phố được xếp loại. Thầy cũng đóng góp nhiều bài báo chuyên ngành và tham gia biên soạn 31 đầu sách về giảng dạy môn Toán được xuất bản.
Hơn 20 năm công tác dưới mái trường THCS Đa Tốn, những bước chân không lành lặn của thầy giáo Nguyễn Đức Trường vẫn bền bỉ đến lớp mỗi ngày. Người thầy ấy bao năm trồng người trên đôi chân không lành lặn, tạo nên những thế hệ học trò trưởng thành.
Nữ sinh Nguyễn Mai Anh (học trò của thầy Trường) xúc động: “Chúng em rất may mắn được thầy Trường dạy học. Không chỉ dạy cho chúng em kiến thức Toán học, những bài toán hay, thầy Trường còn dạy chúng em những bài học trong cuộc sống thường ngày. Về niềm tin, sự nỗ lực cố gắng vượt qua khó khăn, đạt được mục tiêu mà mình mong muốn”.
Với tâm huyết, cống hiến và nỗ lực của bản thân, nhiều năm qua, thầy Nguyễn Đức Trường đã nhận được nhiều phần thưởng cao quý của quận, của trường. Đặc biệt, năm 2020, thầy là 1 trong 10 cá nhận được tặng thưởng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú” .
Thầy nói danh hiệu cao quý này không chỉ ghi nhận những đóng góp của thầy đối với sự nghiệp giáo dục Thủ đô, mà còn là niềm vui chung của ngôi trường mà thầy đã gắn bó 27 năm.
Thầy giáo Nguyễn Đức Tuấn – Hiệu trưởng trường THCS Đa Tốn đánh giá: “Sự vượt lên những khó khăn của bản thân là bài học sâu sắc nhất mà thầy Trường truyền cảm hứng tới cho các thế hệ học sinh và nhiều giáo viên của nhà trường.
Thiệt thòi về sức khỏe nhưng thầy Trường không ngừng cố gắng để tự bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao trình độ, phương pháp dạy học và gặt hái được rất nhiều thành tích. Đó là niềm tự hào của trường THCS Đa Tốn chúng tôi”.