Khi chúng ta ngủ, toàn bộ cơ thể cũng phối hợp để duy trì giấc ngủ và không đánh thức ta dậy. Vì thế những yếu tố bên ngoài như mùi hương, âm thanh, cảm giác sẽ bị chuyển đổi, đan dệt vào trong giấc mơ của chúng ta.
'Tâm trí đang ngủ có cách thức rất tuyệt vời để kết hợp những yếu tố can thiệp từ bên ngoài vào giấc mơ của chúng ta,' chuyên gia phân tích giấc mơ và thành viên Hiệp hội Quốc tế Nghiên cứu những Giấc mơ, bà Lauri Loewenberg cho hay.
Điều đó có nghĩa là rất nhiều tác động sẽ định hình giấc mơ của bạn.
Một giấc mơ tự nhiên - tức là không bị ảnh hưởng của thế giới thực xung quanh bạn khi bạn đang ngủ - sẽ có lợi cho bạn nhiều hơn, vì nó giúp bạn xử lý những suy nghĩ và cảm xúc của bạn trong ngày.
Theo bà Loewenberg, quá nhiều yếu tố can thiệp sẽ làm gián đoạn thông điệp mà giấc mơ đang muốn gửi gắm cho bạn.
Bạn đã từng mơ thấy âm thanh tựa xuất hiện bất chợt giữa giấc mơ của bạn như tiếng chuông báo cháy hay tiếng huýt sáo và tỉnh dậy phát hiện chuông báo thức đang kêu? Đó chính là cách âm thanh từ thế giới thực tìm đường đi vào giấc mơ của bạn đấy.
Thậm chí người ta còn có một ứng dụng theo dõi giấc ngủ và phát những âm thanh được thiết kế riêng để gợi lên ước mơ nhất định.
Bà Loewenberg cho biết các bản nhạc có thể ảnh hưởng đến nội dung của những giấc mơ của bạn, và dù âm thanh như vậy có thể ảnh hưởng đến chất lượng và giảm tác dụng của giấc mơ tự nhiên nhưng theo bà thì đôi khi chúng ta có thể áp dụng để can thiệp và tạo ra những giấc mơ đẹp.
Bạn có thể mở một album nhạc mình yêu thích nho nhỏ khi đang ngủ, hoặc tiếng sóng biển nếu bạn muốn mơ thấy mình đang rong chơi bên bờ cát.
Tuy nhiên theo bà, để có một giấc ngủ thư thái nhất thì chúng ta nên cách ly mọi tiếng ồn và để giấc mơ diễn ra một tự nhiên.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Đức năm 2008, mùi hương dễ chịu (như mùi hoa hồng) sẽ tạo ra những giấc mơ tích cực, và ngược lại mùi khó chịu (như mùi trứng thối) sẽ sản sinh ra những giấc mơ tiêu cực.
Đó có thể là do tâm trạng của bạn khi ngửi các loại mùi này khi ở trạng thái tỉnh làm ảnh hưởng đến giấc mơ.
Ngoài ra lý giải về mặt sinh học là do hệ thần kinh viền điểu khiển khả năng tiếp nhận mùi cũng đồng thời tiếp nhận cảm xúc.
Một nghiên cứu của Hồng Kông phát hiện rằng nếu bạn nằm sấp ngủ sẽ tăng khả năng mơ về tình dục hoặc ngược đãi.
Lý giải của họ là khi nằm sấp, bộ phận sinh dục tiếp xúc với giường và bị kích thích hoặc là khiến bạn khó thở hơn, giống như khi đang quan hệ hoặc bị làm nghẹt thở.
Còn có ý kiến cho rằng cách tốt nhất để nhớ được mình đã mơ những gì là giữ yên một tư thế khi bạn tỉnh giấc. Khi đó bạn mới có thể bắt đầu hồi tưởng lại giấc mơ của mình.
Còn nếu nửa đêm bạn tỉnh dậy (đi vệ sinh) và sau đó muốn mơ tiếp giấc mơ đang dang dở, hãy cố gắng nằm lại đúng tư thế ngủ của bạn lúc trước khi tỉnh dậy.
Trạng thái cảm xúc có ảnh hưởng to lớn đến những giấc mơ của bạn. Ví dụ trầm cảm có thể ảnh hưởng đến màu sắc trong giấc mơ.
Nếu bạn mơ thấy giấc mơ chỉ có hai màu đen trắng hoặc xám, đó có thể là dấu hiệu của trầm cảm.
Loewenberg cho biết thời tiết trong mơ cũng có liên hệ với tâm trạng của bạn, chẳng hạn mơ thấy lốc xoáy đại diện cho việc gì đó ngoài tầm kiểm soát và chứng tỏ bạn đang lo lắng.
Tâm trạng bình thản, thư thái thì bạn thường mơ thấy trời nắng. Trầm cảm và buồn bã có thể khiến bạn mơ thấy mưa.
Thời tiết trong mơ có liên hệ mật thiết với cảm xúc trong thực tại của bạn.
Bạn có từng thắc mắc tại sao mình lại mơ thấy bản thân đang bị kem hay pizza đuổi theo trong giai đoạn ăn kiêng?
'Mỗi khi bạn muốn từ bỏ cái gì đó như bia rượu, thuốc lá, đồ ngọt,... thì bạn sẽ mơ về thứ ấy,' bà Loewenberg cho hay.
Do đó, nếu bạn ăn kiêng hoặc kiêng đường, giấc mơ của bạn có xu hướng về đồ ăn, bánh kẹo.
Người cai thuốc lá thường mơ về hút thuốc trong hai năm đầu sau khi từ bỏ thói quen này - thậm chí có những người 30 năm sau vẫn thi thoảng mơ về thuốc lá.
Các loại thuốc có thể ảnh hưởng giấc mơ của bạn. Có nhiều loại thuốc ảnh hưởng đến giai đoạn ngủ mơ - REM và có thể biến giấc mơ của bạn trở nên khá điên cuồng.
Ví dụ Nicorette thường khiến con người có những giấc mơ rất thực (vivid dream).
Thuốc cũng có thể tác động đến khả năng hồi tưởng giấc mơ: nếu trầm cảm khiến bạn khó nhớ những gì mình mơ thì thuốc chống trầm cảm có tác động ngược lại.
Vitamin B6 còn được chỉ ra là giúp con người ghi nhớ giấc mơ rõ ràng và dễ dàng hơn.