5 lưu ý khi tẩy giun đường ruột cho trẻ, cha mẹ cần nhớ để không gây hại cho con

Trẻ bị giun đường ruột nguy hiểm thế nào?

Theo bác sĩ Phạm Thị Mỹ Anh, khoa Nhi, BV TP Thủ Đức, các loại giun đường ruột ở người chủ yếu gồm giun đũa, giun tóc, giun móc… rất phổ biến ở Việt Nam. Nhiễm giun đường ruột là nhóm bệnh lây ít được quan tâm do các biểu hiện không rầm rộ như nhiều bệnh truyền nhiễm cấp tính khác.

Tuy nhiên, giun đường ruột có thể gây tổn thương thành ruột dẫn đến rối loạn tiêu hóa, kém hấp thu chất dinh dưỡng, làm trẻ chán ăn, chậm lớn, suy dinh dưỡng.

Trẻ bị giun đường ruột sẽ dẫn tới thiếu máu thiếu sắt, với các biểu hiện là trẻ mệt mỏi, khó ngủ, chán ăn, rụng tóc, hay quấy khóc, da xanh xao. Thiếu máu nặng dẫn tới suy giảm tất cả các hoạt động của các hệ cơ quan, gây suy tim, suy giảm miễn dịch làm nhiễm trùng tái phát. Trẻ lớn khó tập trung, ảnh hưởng đến sự phát triển cả về trí tuệ và tinh thần, làm giảm khả năng lao động.

Trẻ bị nhiễm giun đũa có thể gây ra biến chưng nguy hiểm như tắc ruột, lồng ruột, viêm tắc ruột, giun chui ống mật, viêm ruột thừa… Nhiễm giun tóc nặng và kéo dài gây triệu chứng giống kiết lỵ với triệu chứng mót rặn, tiêu phân nhầy máu, kéo dài gây sa trực tràng.

Các biểu hiện của nhiễm giun phụ thuộc vào các yếu tố như số lượng giun, thời gian nhiễm, cơ quan nhiễm, sức đề kháng, tình trạng dinh dưỡng của cơ thể.

Triệu chứng trẻ bị giun đường ruột

Triệu chứng nhiễm giun đường ruột không chỉ ở đường ruột mà còn có thể ở các cơ quan khác. Cha mẹ nên nghĩ đến con bị nhiễm giun đường ruột khi trẻ có những dấu hiệu sau:

• Trẻ gầy yếu, da xanh xao.
• Trẻ bị rối loạn tiêu hóa: chán ăn buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy, bụng chướng, có thể có tiêu phân nhầy máu kéo dài.
• Trẻ có thể gặp triệu chứng hô hấp khi ấu trùng 1 vài loại giun di chuyển qua phổi.
• Ở trẻ nhiễm giun kim sẽ thường quấy khóc ban đêm do ngứa hậu môn hoặc khi giun bò sang bộ phận sinh dục gây viêm nhiễm, bò vào đường tiểu gây triệu chứng tiểu lắt nhắt.

Khi nào nên tẩy giun đường ruột cho trẻ?

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, nên điều trị bằng thuốc định kỳ (tẩy giun) cho tất cả những đối tượng nguy cơ sống trong vùng lưu hành bệnh mà không cần chẩn đoán xét nghiệm trước đó. Thực hiện tẩy giun 1 - 2 lần/năm tùy theo tình hình dịch tễ bệnh của từng địa phương.

Bộ Y tế Việt Nam cũng đã khuyến cáo nên bắt đầu uống thuốc tẩy giun thường quy cho trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên.

- Trẻ từ 12 – 24 tháng có thể dùng thuốc Albendazole 200mg hoặc Mebendazol 500mg 1 liều duy nhất mỗi lần điều trị.

- Trẻ 24 tháng tuổi trở lên và người lớn có thể dùng thuốc Albendazol 400mg hoặc Mebendazol 500mg 1 liều duy nhất mỗi lần điều trị.

Tùy theo lứa tuổi của trẻ có thể lựa chọn dạng thuốc cho phù hợp. Có thể uống thuốc vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, không cần phải nhịn đói. Tuy nhiên uống vào buổi tối trước khi đi ngủ là tốt nhất. Nên nhai thuốc tẩy giun rồi uống với nước. Đối với trẻ nhỏ chưa uống được thuốc viên, nên nghiền thuốc hòa tan.

5 điều cha mẹ cần nhớ khi tẩy giun đường ruột cho trẻ

- Chỉ tẩy giun định kỳ khi trẻ đủ 2 tuổi trở lên. Trẻ dưới 2 tuổi nếu phát hiện hoặc nghi ngờ nhiễm giun thì nên đưa đi khám để làm xét nghiệm tầm soát và khi đã xác định có nhiễm giun, trẻ sẽ được điều trị dưới sự theo dõi của bác sĩ.

- Có một số bệnh chống chỉ định với thuốc tẩy giun vì vậy cha mẹ cần kiểm tra sức khỏe trẻ trước khi quyết định tẩy giun cho con. Nếu trẻ mắc một số bệnh mãn tính, tim bẩm sinh, suy tim, suy gan, suy thận, đang ốm, sốt... không nên tẩy giun hoặc nếu tẩy, phải có chỉ định và sự theo dõi của bác sĩ.  

- Thuốc tẩy giun cũng có một số tác dụng phụ ít gặp sau khi dùng thuốc như trẻ có thể đau bụng, buồn nôn và tiêu chảy thoáng qua, những triệu chứng này thường nhẹ và sẽ tự khỏi. Một số rất ít trường hợp trẻ có thể có phản ứng dị ứng với thuốc như phát ban, ngứa, nổi mề đay. Khi đó, nên đưa trẻ đi khám để được bác sĩ tư vấn cách xử lý phù hợp.

- Trước khi cho trẻ uống thuốc tẩy giun, cha mẹ nên cho trẻ ăn no. Thuốc tẩy giun hoạt động với cơ chế ngăn không cho giun hấp thụ glucose từ thức ăn. Sau khi uống thuốc, nếu trẻ cảm thấy mệt, bố mẹ có thể cho trẻ uống thêm nước, nước đường, sữa... Trường hợp trẻ ngày càng mệt hơn, kèm theo nôn ói thì cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để điều trị kịp thời.

- Cha mẹ phải tránh tình trạng tái nhiễm giun cho trẻ bằng cách giữ gìn vệ sinh nhà cửa, hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Giữ gìn vệ sinh ăn uống, bảo đảm ăn chín, uống sôi, ăn các loại hoa quả sau khi đã gọt vỏ. Khi tẩy giun nên làm đồng loạt với tất cả các thành viên trong gia đình để tránh tình trạng lây nhiễm chéo giữa cha mẹ với con cái, anh em trong nhà, khi đó hiệu quả của tẩy giun sẽ bị mất và trẻ dễ dàng tái nhiễm trở lại.