Từ 1/1/2021, cách tính lương hưu có nhiều thay đổi, đặc biệt là với lao động nam

Lương hưu của người lao động căn cứ vào độ tuổi nghỉ hưu, thời gian đóng bảo hiểm xã hội (bắt buộc hoặc tự nguyện) của người lao động.

Bắt đầu từ 1/1/2021, Bộ luật Lao động 2019 chính thức có hiệu lực, từ đó có sự thay đổi về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động.

Theo BHXH Việt Nam, căn cứ quy định tại Luật BHXH 2014 sửa đổi thì cách tính lương hưu đối với lao động bắt đầu nghỉ hưu từ ngày 1/1/2021 sẽ có sự thay đổi so với hiện nay. Cụ thể:

Thứ nhất, thay đổi số năm đóng BHXH với lao động nam để tính mức lương hưu

Theo điểm a khoản 2 Điều 56 và điểm a khoản 2 Điều 74 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội.

Mức lương hưu hàng tháng = [Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hàng tháng] x [Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH].

Đối với lao động nam:

Trường hợp bắt đầu hưởng lương hưu trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2021 đến hết ngày 31/12/2021: Đóng đủ 19 năm BHXH thì được 45% (hiện nay là 18 năm);

Trường hợp bắt đầu hưởng lương hưu từ ngày 1/1/2022 trở đi: Đóng đủ 20 năm BHXH thì được 45%.

Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, được tính thêm 2%. Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hàng tháng tối đa là 75%.

Đối với lao động nữ:

Đóng đủ 15 năm BHXH thì được 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, được tính thêm 2%. Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hàng tháng tối đa là 75%. (Vẫn tương đương quy định hiện hành hiện nay, không thay đổi).

Thứ hai, thay đổi điều kiện hưởng lương hưu

Nếu như trước đây, người lao động trong điều kiện bình thường sẽ được nghỉ hưu vào năm 60 tuổi với nam và 55 tuổi với nữ.

Thì từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu được điều chỉnh tăng theo khoản 2 Điều 162 của Bộ luật Lao động 2019. Cụ thể, năm 2021, lao động nam được nghỉ hưu khi đủ 60 tuổi 03 tháng, lao động nữ được nghỉ khi đủ 55 tuổi 04 tháng (trong điều kiện lao động bình thường).

Khi người lao động đủ tuổi như trên và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, người lao động sẽ được nghỉ hưu và hưởng lương hưu.

Thứ ba, thay đổi điều kiện hưởng lương hưu khi bị suy giảm lao động

Từ năm 2021, điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm lao động cũng được thay đổi theo quy định mới tại điểm b khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019.

Cụ thể, người lao động có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn nếu thuộc một trong các trường hợp:

- Bị suy giảm khả năng lao động từ 61 – dưới 81% và có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu (tức là nam phải đủ 55 tuổi 03 tháng và nữ phải đủ 50 tuổi 04 tháng, trước đây nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi).

- Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, có tuổi thấp hơn 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu (Tức là nam phải đủ 50 tuổi 03 tháng và nữ phải đủ 45 tuổi 04 tháng; trước đây nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi).

Ngoài 3 thay đổi trên, người lao động cũng lưu ý về việc trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu.

Cụ thể, đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc: Trường hợp NLĐ có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% (trên đây) thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.

Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Đối với NLĐ tham gia BHXH tự nguyện: Giống như trường hợp NLĐ tham gia BHXH bắt buộc, người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.

Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.