Đi mua đất gặp trường hợp: Một mảnh đất 500m2 nhưng được cấp tới 3 Sổ đỏ, mà sổ nào cũng hợp pháp cần lưu ý 2 vấn đề để không mất cả chì lẫn chài

Trường hợp một mảnh đất có nhiều Sổ đỏ vẫn hợp pháp

Khoản 1 Điều 98 Luật Đất đai hiện nay chỉ rõ:

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (Sổ đỏ) được cấp theo từng thửa đất.

Theo đó, về nguyên tắc, mỗi thửa đất chỉ được cấp một Sổ đỏ. Thế nhưng khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai 2013 cũng quy định ngoại lệ: Thửa đất có nhiều người chung quyền sử dụng đất, nhiều người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất thì Sổ đỏ phải ghi đầy đủ tên của những người có chung quyền sử dụng đất, người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất và cấp cho mỗi người 01 Sổ đỏ; trường hợp các chủ sử dụng, chủ sở hữu có yêu cầu thì cấp chung một Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện. 

Quy định nêu trên đã rõ, trường hợp một mảnh đất có nhiều Sổ đỏ là trường hợp mảnh đất đó có nhiều người chung quyền sử dụng. Trường hợp này Sổ đỏ sẽ ghi tên đầy đủ từng người và mỗi người được cấp một Sổ. Nếu như những người này có yêu cầu thì chỉ cấp duy nhất một Sổ và người đại diện cầm Sổ.

Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp cùng chung quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản trên đất thì sẽ đều được cấp sổ đỏ ghi tên của tất cả những người có quyền, mà trường hợp nếu thửa đất có chung quyền sử dụng có đủ điều kiện tách thửa theo quy định và xác định được cụ thể phần diện tích của từng người thì những người chung quyền có thể tiến hành thủ tục tách thửa theo quy định và đề nghị cấp sổ riêng đối với thửa đất đã tách thuộc quyền sử dụng của mình.

Tại dự thảo Luật Đất đai (dự kiến thông qua vào tháng 10/2023) vẫn tiếp tục kế thừa quy định nêu trên tại Luật Đất đai 2013, không có sự điều chỉnh.

Mua phải đất có nhiều Sổ đỏ, phải làm sao?

Trong trường hợp thừa đất có nhiều người chung quyền sử dụng như nêu trên, việc mảnh đất đó có nhiều Sổ đỏ là hoàn toàn hợp pháp, theo đúng quy định của Luật Đất đai. Do đó, bạn không cần phải lo ngại về tính pháp lý trong trường hợp này.

Trong trường hợp mảnh đất đó chỉ có duy nhất một cá nhân/hộ gia đình có quyền sử dụng nhưng lại có nhiều Sổ đỏ thì rõ ràng, đây là điều bất hợp lý.

Trên thực tế đã có những người trường hợp người có quyền sử dụng đất đã chuyển nhượng mảnh đất đó cho người khác. Nhưng sau đó lại tiếp tục đi làm thủ tục cấp Sổ đỏ cho chính mảnh đất đó và lại tiếp tục chuyển nhượng cho người tiếp theo.

Nếu là “nạn nhân” của trường hợp này, bạn cần kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền để xem xét, thu hồi lại Sổ đỏ đã cấp.

Theo Điều 106 của Luật Đất đai hiện hành, Nhà nước sẽ tiến hành thu hồi Sổ đỏ trong trường hợp Sổ đỏ đã cấp không đúng đối tượng sử dụng đất. Việc thu hồi Sổ đỏ do Sở Tài nguyên Môi trường (được UBND cấp tỉnh ủy quyền) hoặc UBND cấp huyện quyết định sau khi đã có kết luận của cơ quan thanh tra cùng cấp, văn bản có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai.

Trường hợp kiến nghị không được giải quyết, bạn có thể làm thủ tục khởi kiện quyết định hành chính đến Tòa án.