Bác sĩ Việt Đức chỉ ra những di chứng sau khi bị tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não là gì?

Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng khoa Nội - Hồi sức thần kinh, BV Việt Đức: Tai biến mạch máu não (đột quỵ não) là tình trạng thiếu máu đột ngột đến một phần não, làm cho các tế bào não thiếu oxy và chết gây nên các rối loạn vận động, nhận thức, ngôn ngữ, thị giác...

Sự gián đoạn của quá trình cung cấp máu và oxy lên não có thể do tắc mạch, huyết khối động mạch não hoặc vỡ mạch máu não.

Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não có thể do mắc các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, mỡ máu,… nhưng không được kiểm soát tốt.

Bên cạnh đó, những thói quen có hại như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, lười vận động, chế độ ăn nhiều chất béo,... cũng là những yếu tố nguy cơ gây nên đột quy.

Tai biến mạch máu não xảy ra ở tất cả các lứa tuổi và đang có xu hướng trẻ hóa. Hiện nay, 25% ca đột quỵ xảy ra ở người trẻ tuổi.

Những di chứng của tai biến mạch máu não

Phụ thuộc vào mức độ nặng của đột quỵ, nguyên nhân và tuổi bị bệnh, người bệnh có thể gặp các biến chứng khác nhau với các mức độ nặng nhẹ khác nhau.

Liệt vận động

Theo thống kê, có khoảng 90% người bị liệt vận động (liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt, liệt các dây thần kinh sọ não, tê bì cảm giác nửa người) sau đột quỵ.

Di chứng này gây khó khăn cho bệnh nhân về sinh hoạt, đi lại hàng ngày. Đồng thời bệnh nhân liệt nằm lâu ngày có thể gặp một số biến chứng nguy hiểm như: cứng khớp, loét các điểm tì đè, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu,...thậm chí tử vong cho người bệnh.

Người bệnh cần phải tập phục hồi chức năng sau đột quỵ giúp cho tuần hoàn không bị ứ trệ, không bị ùn tắc đờm rãi, tránh cứng khớp và các nhiễm trùng cơ hội khác, đặc biệt là giúp cho cơ lực khỏe hơn, nhanh hồi phục hơn.

Rối loạn ngôn ngữ

Sau đột quỵ, người bệnh có thể gặp các rối loạn về ngôn ngữ do tổn thương tại vùng não chi phối cho chức năng ngôn ngữ với biểu hiện khá đa dạng như: nói ngọng, nói lắp, âm điệu bị biến đổi,…và gặp khó khăn khi diễn đạt, thậm chí là không nói được.

Để giúp người bệnh có thể giao tiếp được trở lại bình thường, hãy giúp người bị đột quỵ học lại kỹ năng giao tiếp, bởi đây cũng là cách giúp họ không còn cảm thấy buồn chán vì không được giao lưu với người xung quanh.

Bạn hãy nói những chuyện vui, lời động viên, khích lệ để thôi thúc tinh thần. Sự vui vẻ giúp người bệnh không còn cảm thấy bị cô lập và sẽ nhanh lấy lại sức khỏe.

Suy giảm nhận thức

Đây là một trong những biến chứng nặng nề của bệnh đột quỵ não dẫn đến sa sút trí tuệ của người bệnh.

Người bệnh bị rối loạn nhận thức có các biểu hiện như: hay quên, suy giảm trí nhớ, đầu óc lơ mơ không tỉnh táo, mất khả năng định hướng không gian, thời gian, không nhận biết được người thân, gia đình của mình và không hiểu được lời nói của người khác….

Nhiều người bệnh rất lâu mới có thể phục hồi và không thể làm những công việc yêu cầu trí tuệ minh mẫn cũng như độ phức tạp nhiều như trước đây.

Trầm cảm hay rối loạn cảm xúc

Người bệnh sau đột quỵ thường bị suy giảm hoặc mất khả năng tự chăm sóc bản thân và phải nhờ đến sự chăm sóc của người thân, cùng với rối loạn trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, khó khăn trong giao tiếp với người khác, không thể tham gia các hoạt động trước đây... điều này có thể khiến cho người bệnh cảm thấy tự ti, mặc cảm, dễ dẫn đến trầm cảm hay rối loạn cảm xúc, dễ cáu gắt, xúc động...

Các thuốc chống trầm cảm có thể giúp cải thiện triệu chứng. Ngoài ra có thể khuyến khích người bệnh tham gia nhóm hoặc câu lạc bộ đột quỵ giúp người bệnh có thể kết bạn và chia sẻ với những người bạn mới có cùng hoàn cảnh với mình.

Rối loạn tiểu tiện

Người bị đột quỵ thường bị rối loạn cơ vòng. Ngoài ra, rối loạn cảm giác và nhận thức khiến bệnh nhân không kiểm soát được tình trạng tiểu tiện.Rối loạn cơ vòng có thể khiến người bệnh tiểu tiện không tự chủ. 

Chăm sóc, đảm bảo khâu vệ sinh thật tốt là cách để phòng tránh tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu,…và giúp tinh thần người bệnh luôn thoải mái vì cơ thể sạch sẽ.

Bác sỹ Tuấn khuyến cáo, người dân khi thấy người bệnh có những dấu hiệu như rối loạn vận động, nhận thức, ngôn ngữ, thị giác... cần đưa ngay bệnh nhân vào bệnh viện càng sớm càng tốt, bởi trong “giờ vàng” (dưới 4,5 tiếng) thì khả năng điều trị hiệu quả cao.

Trong thời tiết đang rét đậm như hiện nay, bác sỹ Tuấn cho biết những người già, người có bệnh liên quan đến tim mạch không nên ra đường sớm, không tập thể dục ngoài trời sớm và nên chú ý giữ ấm toàn thân, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, để tránh nguy cơ bị bệnh tim mạch và tai biến.