Nhịn ăn, kiêng tinh bột để giảm cân có thực sự hiệu quả?

Những lý do gây ra thừa cân, béo phì

Tình trạng béo phì đã trở thành vấn đề đáng báo động tại Việt Nam và dần giống xu hướng của các nước trên thế giới. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) định nghĩa, béo phì là tình trạng tích tụ mỡ trong cơ thể đến mức làm ảnh hưởng đến sức khỏe, đến hoạt động xã hội của con người.

Theo GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc BV Hữu nghị Việt Đức, nguyên nhân của tình trạng béo phì chủ yếu là do tình trạng mà tích tụ mỡ trong cơ thể do việc hấp thụ nhiều quá mà tiêu thụ ít quá.

Vị chuyên gia này chỉ rõ, nếu đưa vào trong người 1000 calo/ngày, tiêu thụ gần 1000 calo/ngày thì cơ thể sẽ khỏe đẹp. Tuy nhiên đưa vào người 5000 calo mà tiêu thụ 500 calo/ngày thì số còn lại làm như nào thì khi đó cơ thể sẽ tích tụ lại dưới dạng mỡ để dự trữ năng lượng cho cơ thể, lâu dần gây ra thừa cân, béo phì.

Theo các nghiên cứu trên thế giới, béo phì có thể gây ra tỷ lệ tử vong gấp 4 lần so với ung thư vú và ung thư đại tràng cộng lại. Béo phì gây ra bệnh mạch vành tim, xơ vữa động mạch, mỡ tam giác mạch có thể chết đột tử, mạch não, có thể gây ra nhiễm mỡ gan, xơ gan, có thể gây ra các bệnh lý về cơ xương khớp, đặc biệt là những khớp chậu, khớp gối, rối loạn kinh nguyệt và vô sinh.

Giảm cân bằng cách nhịn ăn, kiêng tinh bột, uống thuốc giảm cân có tốt?

Để giảm cân nhanh, nhiều người áp dụng các phương pháp như nhịn ăn, low carb, không ăn tinh bột… Đây đều là những phương pháp giảm cân phản khoa học.

GS Trần Bình Giang cho biết: “Chúng ta không thể nhịn ăn lâu. Cơ thể không cho phép chúng ta nhịn ăn, bởi tất cả những phản xạ thần kinh của cơ thể bắt chúng ta phải ăn theo lộ trình 1 ngày gồm 2 - 3 bữa đã được chương trình hóa trong gen của chúng ta từ rất lâu. Nếu chúng ta nhịn ăn lâu ngày sẽ gây rối loạn hoạt động của cơ thể”.

Vị chuyên gia này chia sẻ thêm, một số chế độ ăn mà không cân bằng, tức là giảm năng lượng bằng cách giảm tinh bột là rất nguy hiểm. Vì nếu chúng ta không ăn tinh bột thì cơ thể bắt buộc sẽ phải chuyển đổi từ các chất khác từ mỡ, từ cơ, từ protit sang tinh bột. Đây là con đường chuyển đổi tương đối đặc biệt. Trong quá trình chuyển đổi sẽ sinh ra gốc tự do không tốt đối với sự phát triển của cơ thể.

Do đó, khi giảm ăn để giảm cân thì cần giảm một cách khoa học và giảm đều ở tất cả các thành phần. Bữa ăn giảm nhưng phải đảm bảo cân bằng các thành phần dinh dưỡng, không nên giảm hẳn một thứ nào vì sẽ nguy hiểm đối với sự phát triển cơ thể.

Liên quan đến những sản phẩm thuốc giảm cân hiện đang được bày bán, quảng cáo trên mạng và trôi nổi trên thị trường, GS Trần Bình Giang cảnh báo, những thuốc giảm cân mà được chấp nhận bởi cơ quan y tế hiện rất ít.

Đến nay, Cơ quan lương thực và cơ quan dược phẩm và thực phẩm Mỹ (FDA) mới chỉ công nhận khoảng 3 - 4 loại thuốc được phép cho sử dụng trong béo phì.

Vì vậy, những thuốc giảm cân được quảng cáo tràn lan rất nguy hiểm, bởi khi uống những thuốc đó sẽ có hai khả năng xảy ra với người dùng.

Thứ nhất là gây ra cho người dùng cảm giác chán ăn, không muốn ăn gì hết. Vì nhưng những thuốc giảm cân này hầu hết có tác dụng đến các trung khu thần kinh và những tác dụng phụ là gây ra tình trạng trầm cảm, kích động mà chúng ta không nắm được.

Thứ hai là sẽ gây ra tình trạng không hấp thụ. Điều này cũng rất nguy hiểm và còn ảnh hưởng đến niêm mạc của hệ thống đường tiêu hóa.

Cách giảm cân an toàn

Theo GS Trần Bình Giang, nguyên tắc của việc giảm cân, giảm tình trạng béo phì là chúng ta phải tăng cường việc tiêu thụ và giảm mức đầu vào.

Vì vậy, để giảm cân an toàn, hiệu quả, phương pháp dễ nhất là sử dụng biện pháp tăng cường tiêu thụ, tức là tập thể dục thể thao, đạp xe, chạy bộ… điều này cũng sẽ tiêu thụ được lượng ít calo trong cơ thể. Bên cạnh đó, cần phải giảm ăn vặt, giảm khẩu phần ăn hàng ngày nhưng phải đảm bảo cân bằng các thành phần dinh dưỡng.

Ngoài ra, với những người thừa cân, béo phì, để giảm tình trạng béo phì có thể áp dụng hai phương pháp là vòng thắt dạ dày và cắt dạ dày.

Phương pháp vòng thắt dạ dày nhằm thu nhỏ lại một phần dạ dày để chứa thức ăn. Ưu điểm của phương pháp này là giảm lượng cân thừa tốt, sau 5 năm tỷ lệ giảm cân thừa khoảng 50-70%.

Còn phương pháp cắt dạ dày là phương pháp cắt đi một phần lớn dạ dày để dạ dày chỉ còn lại một cái ống giống như ruột. Đây là phương pháp giảm cân tốt và bền vững. Tức sau 5-7 năm, tỷ lệ giảm cân vẫn còn rất cao, nếu dùng các biện pháp nội khoa sẽ có hội chứng sau 2 năm lại trở về bình thường. Vì vậy, phương pháp cắt dạ dày cho kết quả tốt, bền vững nhưng điều quan trọng là để người bệnh có một sinh hoạt bình thường. 

Sau phẫu thuật, người bệnh cần tuân thủ là biện pháp theo dõi lâu dài để có phương pháp vật lý trị liệu, đặc biệt là các chuyên gia về dinh dưỡng. Đối với người béo phì, dinh dưỡng rất quan trọng, phải hướng dẫn để họ có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đảm bảo trong sức khỏe nhưng vẫn đảm bảo việc giảm cân.

Những người bệnh béo phì cần phải đến những trung tâm có những chuyên gia kinh nghiệm và có phương tiện chuyên biệt để có thể điều trị một cách có hiệu quả, an toàn.