Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến được vinh danh là Công dân Thủ đô ưu tú năm 2023

Nguyễn Ngọc Tiến - Người kể chuyện hay và hấp dẫn về Hà Nội

Danh hiệu Công dân Thủ đô ưu tú năm 2023 là danh hiệu cao quý, là sự ghi nhận cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến trong việc giới thiệu những nét đặc sắc của văn hóa, lịch sử Hà Nội tới bạn đọc trong và ngoài nước.

Với khoảng 2.000 bài viết và xuất bản 11 đầu sách về đề tài Hà Nội là một minh chứng sống động cho thấy những đóng góp đặc biệt của ông trong sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô.

Chia sẻ về cảm xúc khi được nhận danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú năm 2023”, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến cho biết, ông cảm thấy rất vui khi được nhận danh hiệu cao quý này. Ông thấy vui vì việc mình làm nhỏ thôi, nhưng cũng được thành phố ghi nhận.

Nói về Hà Nội thì người ta nói mãi, viết mãi và dường như mãi vẫn không hết chuyện, không thấy chán. Nhưng có lẽ, để Hà Nội trở thành một đề tài bền bỉ như vậy thì không thể thiếu những người kể chuyện có tài. Và nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến là một trong những người kể chuyện hay và hấp dẫn về Hà Nội.

Nhà văn, nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến là một tác giả kỳ cựu với sự nghiệp cầm bút trên 30 năm. Hơn 30 năm sống với từng nhịp thở của mảnh đất Hà Nội quê hương. Hơn 30 năm rong ruổi với chữ nghĩa, ông đã để lại một khối lượng tác phẩm dày dặn, phong phú về đề tài Hà Nội.

Mỗi khi cầm bút viết về Hà Nội, ông luôn tâm niệm: phải viết điều gì độc đáo, kể những câu chuyện khiến người khác muốn nghe. Mặc dù vẫn là những con phố ấy, vẫn là những nhân vật, sự kiện ấy, nhưng ông không bao giờ viết lại những điều đã biết, nói lại những điều người ta nghe đã nhàm.

Góc nhìn của Nguyễn Ngọc Tiến về Hà Nội có điểm khác so với mọi người. Ông nhìn bao quát từ lịch sử, địa lý, văn hoá cho đến những câu chuyện nhỏ nhặt trong đời sống, nếp sống của dân thị thành.

Hồ Gươm trong câu chuyện của Nguyễn Ngọc Tiến là chốn thanh lịch nhưng cũng là nơi bi phẫn với bao nhiêu cô gái trẻ tìm đến để lìa bỏ cuộc đời. Dân kinh kỳ nổi tiếng với những thú chơi độc lạ, nhưng ít ai biết tường tận để kể lại một thời chơi chó, chơi xe, chơi lô đề cười ra nước mắt như nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến. Hay những con phố, những cửa ô, ga tàu, khu chợ, nhà hàng,… tất thảy đều hiện lên mới lạ dưới sự quan sát tỉ mỉ và lối viết hóm hỉnh của ông.

Chính nhờ sự quan sát ở cả bề rộng lẫn chiều sâu, kết hợp những trải nghiệm thực tế của một người hàng ngày gắn bó với Hà Nội với những điều tra, khảo tả trong thư tịch, sách vở, mà Nguyễn Ngọc Tiến cho ta thấy một Hà Nội thú vị và phong phú biết bao.

"Hà Nội còn một chút này"

Tại buổi giao lưu “Làng làng phố phố Hà Nội” vừa qua, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến đã chia sẻ với bạn đọc về hai cuốn sách mới của ông là: “Hà Nội còn một chút này” và “Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn”.

Tác giả cho biết, người viết qua từng trang sách phải kể những điều độc đáo, những câu chuyện khiến người khác muốn nghe. Đặc biệt là, những câu chuyện được kể phải không có trên mạng.

Những điều mà ông viết ra lúc đầu là để thỏa mãn bản thân mình, không nhằm để xuất bản, để lấy tiền hay để giành giải thưởng hay cái gì đấy. Nhưng thật may mắn là, những điều ông viết ra để thỏa mãn bản thân lại có nhiều người đồng cảm, cộng hưởng, thành ra sách của ông nhận được sự quan tâm của nhiều độc giả yêu Hà Nội.

Nối sau “5678 bước quanh hồ Gươm”, “Đi dọc Hà Nội”, “Đi ngang Hà Nội”, “Đi xuyên Hà Nội”, “Chuyện quanh quanh Dâm Đàm”, “Chuyện Thăng Long Kẻ - Hà Nội Hàng”, tập tản văn “Hà Nội còn một chút này” của Nguyễn Ngọc Tiến đã cho người đọc thấy những điều mà ít người biết về vùng đất kinh kỳ. Qua đó mà người đọc thấy Hà Nội xưa hiện lên vừa gần gũi vừa mới lạ và có mối quan hệ mật thiết với Hà Nội ngày hôm nay.

Còn cuốn sách “Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn” tác giả lại bộc lộ những trải nghiệm và suy tư sâu sắc về văn hóa, lịch sử, con người Việt Nam.

Nguyễn Ngọc Tiến là người nặng lòng với lịch sử đất nước. Đối với ông, lịch sử chứa đựng những câu chuyện gợi cho ta nhiều suy ngẫm về thực tại hôm nay. Đó có thể là cảm xúc tự hào, say mê nhưng cũng có thể là nỗi trăn trở, ngậm ngùi về những giá trị vang bóng và suy tàn.

Là một nhà báo, nhà văn tài năng và có tiếng, Nguyễn Ngọc Tiến may mắn có cơ hội tiếp xúc với nhiều tài liệu và nhân vật lịch sử, qua đó tái hiện những câu chuyện ít người biết. Ông là người được tiếp cận rất sớm với những tư liệu tiếng Đức về Erwin Borchers cùng các chiến sĩ ngoại quốc trong hàng ngũ Quân đội Nhân dân Việt Nam tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp. Câu chuyện về những chiến sĩ Việt Minh người Đức tưởng chừng xa vời như huyền thoại trong những chuyện kể, giờ đây lại hiện lên đặc biệt chân thực và sinh động qua trang viết của Nguyễn Ngọc Tiến.

Bên cạnh đó, chuyện về những cán bộ Liên Xô sang giúp đỡ Việt Nam trong chiến tranh, chuyện về những “ông quan” với tinh thần đấu tranh, dám nghĩ dám làm đưa Việt Nam đi lên sau thời kỳ Đổi mới, và cả chuyện về những người nghệ sĩ một thời huy hoàng trên sân khấu cải lương, sân khấu chèo,…

Vẫn với lối viết quen thuộc, Nguyễn Ngọc Tiến trình hiện những con người và sự kiện đó trước mắt độc giả qua những chi tiết chân thực và độc đáo nhất. Ông rất kiệm lời nhận xét, không ngợi ca cũng không phê phán, nhưng người đọc vẫn thấy ở đó một thái độ rõ ràng, một niềm trăn trở khôn nguôi của tác giả.

Và Nguyễn Ngọc Tiến cũng là người nặng tình núi sông. Ông đi để viết về những vẻ đẹp phong tình quyến rũ của đất nước với những “mắm Nghệ, lòng giòn, rượu ngon, cơm trắng”. Nhưng ông cũng đi để viết nên nỗi đau thống khổ của dân nghèo kiệt quệ chạy dịch Covid trong những ngày hè đỏ lửa.

Với những đóng góp của mình, ông từng được trao tặng Giải thưởng Bùi Xuân Phái về Tình yêu Hà Nội 2012 và Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Hà Nội 2012.