Nguy cơ ung thư phổi tăng nhanh đột ngột ở phụ nữ hút thuốc lá

Theo PGS.TS Phan Thu Phương, Phó giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, thuốc lá ảnh hưởng tới hầu khắp các cơ quan trong cơ thể, là nguyên nhân gây các bệnh ung thư, phổ biến là ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư thực quản…

Ngoài ra, nó còn là nguyên nhân gây ra một số loại ung thư khác như ung thư gan, ung thư bàng quang, ung thư cổ tử cung…

Nguy cơ mắc ung thư phổi ngày càng tăng ở nam giới hút thuốc và tăng nhanh đột ngột ở phụ nữ hút thuốc. Với phụ nữ mang thai, việc hút thuốc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn gây hại đến thai nhi.

Nguyên nhân là do hút thuốc lá trong thời kỳ mang thai làm suy giảm oxy hóa thai nhi do nicotine gây co thắt mạch dẫn đến trao đổi khí bất thường trong nhau thai. Đồng thời, do giải phóng carbon monoxit trong quá trình hút thuốc dẫn đến sự hình thành carboxyhemoglobin gây cản trở vận chuyển oxy.

Nicotine cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi thông qua việc gây tăng tiết các chất trung gian thần kinh bất thường trong não, giảm đáng kể trọng lượng và thể tích phổi, rối loạn nhịp tim.

Ngoài nicotine thì hơn 2.500 chất độc khác được tìm thấy trong thuốc lá có thể tác động đến cơ thể mẹ và thai nhi. Đặc biệt, các độc tố này có thể gây tổn thương trực tiếp đến thành phần di truyền (nhiễm sắc thể, ADN) của thai nhi dẫn đến các bệnh lý ung thư (ung thư máu).

Thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người hút trực tiếp mà người hút thụ động cũng phải gánh chịu những hậu quả nặng nề. Người hút thuốc thụ động là người hít phải khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra.

Khói thuốc thụ động chứa hàng nghìn các hóa chất, trong đó có các chất gây ung thư hay chất độc hại. Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em.

Ở người lớn hút thuốc thụ động gây ung thư phổi, các bệnh về tim mạch, gây các triệu chứng kích thích đường hô hấp, tăng nguy cơ đẻ non ở phụ nữ có thai. Ở trẻ em, hút thuốc thụ động có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh, kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.

Hút thuốc lá dù chủ động hay thụ động đều sẽ gây ảnh hưởng đến toàn bộ các cơ quan, bộ phận trên cơ thể. Chính vì vậy, PGS.TS Phan Thu Phương khuyến cáo cần bỏ thuốc lá ngay để bảo vệ sức khỏe của chính mình và những người thân của mình.

Những biện pháp hỗ trợ cai nghiện thuốc lá theo chỉ dẫn của bác sĩ Phương gồm:

• Phương pháp can thiệp hành vi: hướng dẫn người cai thuốc lá những kế họach, chiến lược giải quyết những tình huống khó khăn, khó chịu khi cai thuốc lá, tránh những “cạm bẫy” khiến người hút thuốc lá tái nghiện.
• Phương pháp điều trị bằng thuốc: nicotine thay thế, bupropion, varenicilline giúp giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu của hội chứng cai thuốc lá trên người nghiện thực thể - dược lý.
• Phương pháp kết hợp hành vi và bằng thuốc.

Cho dù áp dụng phương pháp nào thì thành công cai thuốc lá cũng phụ thuộc vào chính người hút. Bản thân người hút phải có quyết tâm cai thuốc lá thì mới đem lại hiệu quả thực sự. 

Theo thống kê, ở Việt Nam mỗi năm có khoảng 40.000 ca tử vong liên quan đến sử dụng thuốc lá. Điều này có nghĩa là mỗi ngày có hơn 100 người chết vì những bệnh do hút thuốc gây nên. 

Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới cũng cho thấy, tử vong do các bệnh không lây nhiễm đang chiếm 73% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích tại Việt Nam, trong đó, sử dụng thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh không lây nhiễm. 

Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến làm tăng nguy cơ mắc và tử vong do các bệnh lý tim mạch như xơ vữa động mạch, bệnh lý mạch vành, bệnh lý mạch máu não, bệnh động mạch ngoại biên, rối loạn nhịp tim, phình tách động mạch chủ.